در چین طب سوزنی در درمان چاقی چندین هزار سال است که به عنوان درمان واحد یا مکملی مناسب و ایمن مورداستفاده قرار میگیرد و به طرز فزایندهای در سرتاسر دنیا برای درمان طیف گستردهای از بیماریها و رفع علائم گوناگون نیز استفاده میشود.
از دهه 1980 طب سوزنی برای درمان چاقی و رفع چربی های اضافی بدن و درمان چاقی موضعی و عمومی، مؤثر شناختهشده است.
اسناد زیادی نشان میدهد که طب سوزنی برای درمان چاقی بدون ایجاد واکنشهای شدید و وخیم بر کاهش وزن تأثیر دارد و همچنین میتواند به درمان بیماریهای مرتبط با چاقی هم کمک کند.
باید بدانید که طب چینی برای چاقی های موضعی و عمومی بدن و اینکه چرا وزن شما ثابت نمی ماند تعاریفی کرده است که شاید شنیدن آن خسته کننده و باور کردنی نباشد اما توصیه می کنیم به یک پزشک با مهارت طب چینی مراجعه کنید تا با شرح حال و دیدن زبان و نبض شما توضیح دهد.
دیدگاه طب غربی درباره ایجاد چاقی بدن
اضافه وزن و چاق شدن یک وضعیت پزشکی است که در آن چربی اضافه بدن به حدی جمع میگردد که امکان دارد تأثیر عکسی بر سلامتی داشته باشد. علائم اصلی چاقی افزایش وزن و وجود مقداری زیادی از بافت چربی هست.
صفت چاق به افرادی اطلاق میگیرد که وزنشان 20 درصد بیشتر از معدل قد و هیکل باشد. یک روش ابتدایی برای تعیین اندازه چاقی محاسبه شاخص توده بدنی (BMI) هست که در آن وزن به کیلوگرم را بر مجذور قد به متر تقسیم میگردد. درصورتیکه عدد حاصله بالاتر از 300 باشد فرد مبتلا به چاقی هست.
ازآنجاییکه جمعیت آسیایی پیامدهای منفی سلامت را در BMI کمتر از جوامع هند و اروپایی توسعه میدهند بعضی از ملل از چاقی تعریف مجددی دارند. بهعنوانمثال ژاپنیها افراد دارای BMI بالاتر از 25 را چاق میدانند (Kanazawa et al, 2002) و چینیها داشتن BMI بالاتر از 28 را چاقی میدانند. (Beifan et al, 2002).
از دیدگاه طب غربی چاقی نتیجه اولیه افزایش غذای دریافتی و کاهش فعالیت بدنی و استعداد ژنتیکی هست. اگرچه غذای اضافی (کالری) در هر فرمی میتواند تبدیل به چربی شده و ذخیره گردد،
ولی شاید میزان چربی در رژیم غذایی از میزان کالری آن تأثیر بیشتری بر وزن افراد داشته باشد. سبک زندگی کمتحرک و شاید بیتحرک میتواند در توازن مثبت انرژی نقش داشته باشد و کالری مازاد به عنوان بافت چربی ذخیره گردد.
عادتهای غذایی و فعالیت فیزیکی هم نقش مهمی در میزان اضافه وزن فرد دارد. فاکتورهای ژنتیکی میتواند بر نحوه تنظیم اشتها توسط بدن و نرخ متابولیکی بدن (میزانی که بدن غذا را به انرژی تبدیل میکند) هم تأثیر گذارد.
همچنین در بعضی موارد عوامل روانشناختی ازجمله افسردگی و اعتمادبهنفس پایین میتواند در بروز اضافه وزن نقش داشته باشد.
دلیل چاقی و اضافه وزن از نظر طب چینی باستان
از دیدگاه طب چینی، سلامتی یعنی اینکه همه سیستمهای بدن بر طبق ساختار فردی به صورتی هماهنگ عمل کنند یعنی که اگر همه سیستمهای بدن خوب کار کند هیچگونه اضافه وزنی رخ نخواهد داد.
طب چینی با متمرکز شدن بر تغییرات نهفته در بدن روشی کلنگر نسبت به درمان چاقی و چربی های موضعی بدن دارد.
طب چینی (TCM) گسترش چاقی را بر طبق تغییرات پاتالوژیکی ذیل در بدن می داند:
رکود انرژی چی موجب تجمع خلطهای کدر و اضافه وزن و چاقی در موضع بالا و پایین تنه
برای آنانی که از لحاظ عاطفی و احساسی آسیب دیدهاند یا سانحهای غمناک را تجربه کردهاند، مشکلات مربوط به دوران قاعدگی دارند و در افراد مسن، کبد نمیتواند جریان انرژی چی که بهنوبت بر روی هضم غذا و جریان خون تأثیر میگذارد را تنظیم نماید.
جریان حرکت انرژی چی و خون راکد در بدن، مریدین ها (مسیر حرکت انرژی چی)را مسدود میسازد؛ بنابراین در اینگونه افراد احتمالاً رطوبت در بدنشان باقی میماند و در طول زمان تبدیل به بلغم شده و منجر به انواع چاقی به خصوص تجمع چربی موضعی در باسن یا سینه، شکم و پهلو و ران پا میگردد.
حمله دشمنان اگزوژن یا مصرف بالای غذاهای چرب موجب تضعیف کارکردهای حمل و تبدیل طحال میگردند
رطوبت بد در کوره میانی که یکی از کورههای سهگانه بدن (مسیری که از طریق آن آب، غذا، مایعات انتقال مییابند) است جمع میشود. زمانی که تری یا رطوبت و چربی کدر وارد این مسیرها میگردند توسط ریهها هم توزیع میشوند
و در داخل همه اندامها نفوذ مییابند. علاوه بر این دشمنان اگزوژن میتوانند از طریق سطح بدن در پوست، بافت زیرپوستی و ماهیچهها نفوذ کرده و چاقی را بیشتر نماید.
سوءهاضمه موجب گرمی شکم یا معده و کارکرد ضعیف طحال و چاقی و تجمع چربی موضعی میگردد
مصرف بالای غذاهای چرب، سنگین، پر ادویه و الکل تولید گرمی بد در ناحیه شکم را تسهیل میکند. دراینبین بعد از صرف این غذاها کافی نبودن تحرک به کارکرد طحال آسیب میزند.
گرمی زیاد در ناحیه شکم موجب فساد مقدار بیشتری از مواد غذایی میگردد؛ بنابراین شکم غذاها را راحتتر هضم میکند و باعث میشود فرد احساس گرسنگی نماید، اما طحال نمیتواند این بار غذای اضافی را کنترل نموده و قادر به انجام صحیح کارکردهای حمل و تبدیل نخواهد بود.
درنتیجه مواد متابولیک تبدیل به مایعات کدر، تیره و بلغم میگردد که با خون و انرژی چی مخلوط گشته و اندامها، استخوانها و ماهیچهها را پر میکند یعنی اضافه وزن و چاقی موضعی در بالا یا پایین تنه شکل میگیرد. دشمنان اگزوژن (برونزا) چاقی را بیشتر میکنند
اتمام جوهره کلیه منجر به عدم تعادل و توازن و ایجاد چاقی عمومی میگردد
سبکهای زندگی افرادی که از لحاظ جنسی بسیار فعالاند و برای این فعالیت جنسی بالا از جوهره کلیه استفاده میشود منجر به تحریک حرارت وزارتی داخلی میگردد.
این حرارت اضافی یک نوع از حرارتهای بد است که باعث میشود بدن مقداری زیادی گرما تولید کند.
این حرارت بد کوره میانی را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث میشود که شکم و طحال خوب کار نکنند. در طولانی مدت در مثانه فرآیند تبخیر صورت میگیرد و کورههای سهگانه خراب میشوند و باعث میشود چیزهای بد بیشتری تجمع یافته و شرایط چاقی را بدتر و وخیمتر نماید.
گاهی اوقات گرمای ناحیه شکم، ایستایی و رکود چی باهم مرتباند. علاوه بر این امکان دارد تبخیر نادرست مایعات بدن توسط کورههای سهگانه هم اتفاق افتد. همه این فاکتورها نقش مهمی در توسعه چاقی دارند.
انواع چاقی وزن بدن از دیدگاه طب چینی
اصل درمان با طب باستان چین شناسایی سندروم است. در حال حاضر برای چاقی هنوز هم الگوی استانداردی وجود ندارد که توسط گزارشهای کلینیکی از 3 تا 12 نوع در نوسان هست. اغلب اوقات چاقی ساده بدن که توسط تفکیک سندروم طب سنتی چینی به 4 نوع تقسیمبندی میگردید به سندروم کمبود و سندروم مازاد طبقهبندی میگردد.
بلغم مازاد داخلی و رطوبت به دلیل نقص در طحال و تجمع چربی های اضافی
در طب سنتی چین بلغم مفهوم مهمی است. بر طبق طب چینی، چربی یا بافت چربی عمدتاً به دلیل بلغم و تری یا رطوبت بد هستند. طحال به عنوان ریشه و منبع تولید بلغم در نظر گرفته میشود.
وقتیکه به دلیل مصرف بالای غذاهای شیرین و کمی تحرک بدن، طحال آسیب میبیند انتقال و جابجایی مواد غذایی و مایعات زائد که وظیفه طحال هست انجام نمیگردد
و این مواد زائد متابولیک جمع شده و تبدیل به تری بد میگردد. در طولانی مدت این تری به بلغم تبدیلشده و بافت چربی اضافی و موضعی را میسازد.
درمان بر دفع بلغم و رفع رکود و ایستایی استوار است. زمانی که بلغم دفع شد چی میتواند بهآسانی حرکت نماید. این جریان به حرکت بلغم و کاهش چربی و درنتیجه کم شدن چاقی کمک میکند.
رکود انرژی چی و خون در بدن و ایجاد چربی موضعی
بیماران دارای این شرایط از زودرنجی و عصبانیت و کمی انگیزه، اختلال قاعدگی یا آمنوره (قطع قاعدگی به دلیلی غیر از با و یائسگی)، بیخوابی، پری سینه یا قفسه سینه و نازایی رنج میبرند.
امکان دارد بعضی از بیماران از سردرد هم رنج ببرند. همچنین گیجی و کرختی دستها و پاها هم وجود دارد و زبان به رنگ قرمز تیره بوده و لایه نازکی از جرم بر روی آن نمایان است.
همه این علائم به دلیل آن است که خون نمیتواند بهآسانی گردش نماید. این گرفتگیها رگها را مسدود نموده و مانعی بر سر راه مکانیسم چی میباشند؛
بنابراین چربی و رطوبت در داخل رگها جمع شده و باعث میگردد که خون غلیظ و لزج گردد که در طول زمان منجر به چاقی موضعی و تصلب شرایین میگردد. درمان اساسی برای این نوع از چاقی تسریع جریان خون و برطرف کردن حالت رکود و ایستایی آن هست.
کمبود یانگ یا انرژی گرما در طحال و کلیه و ایجاد اضافه وزن
در صورت کمبود یانگ طحال و کلیه،انرژی چی لازم برای انتقال و ذوب بلغم وجود ندارد. در این نوع از چاقی معمولاً افراد احساس خستگی نموده و امکان دارد از کمردرد و ضعف زانو، تنگی نفس، ناتوانی جنسی نیز شکایت نمایند.
ضربان نبض خوب و عمیق است، زبان رنگپریده است و هیچ لایه سفیدرنگی بر روی زبان وجود ندارد. در این شرایط عوامل ژنتیک هم میتواند نقش داشته باشد.
همچنین امکان دارد نتیجه دیگر بیماریها، داشتن استرس و سبک زنگی ناسالم هم باشد. درمان این چاقی شامل تقویت طحال و برطرف نمودن آسیبهای کلیه هست.
منبع کامل مطلب: وب سایت کلینیک ها