وقتی قهرمان قصه ای زن می‌شود به این معنا نیست که دیدگاه ذهنی و ذهنیت فمنیستی در قصه جای دادیم. به واقع زن، محور اصلی قصه ماست. ما شاهد آن هستیم که این زن...
 
گفت وگو با کارگردان مجموعه تلویزیونی «رستگاران»
  سیروس مقدم: «رستگاران» پایانی غیرقابل پیش بینی دارد
«سیروس مقدم» متولد ۱۳۳۳ دانش آموخته رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیباست. او را بیشتر مخاطبان که سریال‌های پلیس جوان، دریایی‌ها، ریحانه، نرگس، اغما، پرواز در حباب و پیامک از دیار باقی را دیده اند، می شناسند.
یکی از علایق سیروس مقدم به تصویر کشیدن پیچ و خم زندگی اجتماعی خانوادگی، رویدادها و اتفاقات روزمره است. او سال ها پیش مجموعه «مسافر» را با موضوع اعتیاد برای اولین بار ساخت و پس از آن با ساخت آثار مختلفی دغدغه خود را در این راستا بیان کرد، تا این که با ساخت سریال «نرگس» به نقد مسائل خانوادگی و دغدغه های جوانان از جمله اعتیاد پرداخت.
مقدم با ساخت مجموعه مناسبتی «اغما» گونه معناگرا را تجربه کرد و با بهره مندی از آیات قرآن کریم، موضوع وسوسه های شیطان را با درایت و آگاهانه روانه آنتن کرد. «روز حسرت» نیز در همان گونه و با پرداخت موضوعاتی چون حق الناس، برزخ، رشوه، ربا و... ساخته شد. مقدم از آن دست کارگردانانی است که قصد دارد گونه های مختلف را با نگاه هایی متفاوت تجربه کند. این بار او به سراغ «رستگاران» رفته است و معضلات اجتماعی را ریشه‌یابی می‌کند. در گفت وگویی که با وی داشتیم پاسخ گوی سوالاتمان شد.

«رستگاران» دارای چه ویژگی های بارز و برجسته ای است؟

معتقدم مجموعه «رستگاران» برای مخاطب از لحاظ موضوع، مضمون و محتوا حرف‌هایی کاملا اجتماعی دارد و مشکلات و معضلات مردم را مورد بحث قرار می دهد. از لحاظ محتوایی هم، قهرمان سریال زنی است که به دلیل ایمان، باورها و اعتقادات مذهبی اش در برابر همه مسائل، سختی‌ها و معضلاتی که جلوی پایش وجود دارد، ایستادگی می‌کند. او زنی سخت کوش است، زیرا اطمینان دارد خدا راه درست را به او نشان می‌دهد و به حقیقت می‌رسد. «رستگاران» از لحاظ ساختار کاری متفاوت است و مانند دیگر کارهایم ریتم تندی دارد. از لحاظ نوع بازی، بازیگران یک دست ایفای نقش می کنند و همه در نقش هایشان خوب قرار گرفته اند. «رستگاران» نسبت به کارهای گذشته ام در فضا سازی تازه ای قرار گرفته است، ولی برای خود من در مرحله اول از همه مهم تر فیلم نامه خوبش بود که جذب کار شدم که به قلم «سعید نعمت ا...» به نگارش در آمده است. دیالوگ ها نسبت به سریال‌های دیگر به شیوه نوینی نوشته شده و از همه مهم تر قهرمانش یک زن است و ما از طریق یک زن موضوع سریال را پیش می‌بریم.

یکی از ویژگی های بارز سریال شما زن محور بودن آن است، به طوری که گاهی مواقع احساس می‌شود نوعی نگرش فمنیستی پشت قضیه بوده است؟

وقتی قهرمان قصه ای زن می‌شود به این معنا نیست که دیدگاه ذهنی و ذهنیت فمنیستی در قصه جای دادیم. به واقع زن، محور اصلی قصه ماست. ما شاهد آن هستیم که این زن هم دچار فراز و نشیب‌هایی می‌شود گاهی اوقات کم می‌آورد و بعضی جاها تردید می‌کند، در واقع یک زن با همه مشخصاتش در یک جامعه مرد سالار موضوع سریال ما بود. بدون منطق و دلیل، از افکار یک زن در قصه‌ای با ذهنیت فمنیستی طرفداری نمی‌کنم. قهرمان قصه ما زنی است با اعتقادها، باورها و دیدگاه‌هایی که قصد کشف ماجرا را دارد. در همین قصه شاهد آن هستیم که افرادی با دیدگاه‌های خوب هم پیدا می‌شوند مانند «آقا ولی»، «هاشم خان» و... قصه ما قصه یک زن است ولی با ذهنیت و دیدگاه فمنیستی نوشته نشده است.

۳ قسمت ابتدایی سریال خیلی ریتم تندی داشت تمام شخصیت ها به سرعت معرفی شدند که این باعث سردرگمی بیننده ها شد. فکر نمی‌کنید با توجه به این که سریال در ۵۲ قسمت ساخته خواهد شد، می‌شد شخصیت ها را با حوصله بیشتری معرفی کرد؟

فیلم نامه «سعید نعمت ا...» ریتم تندی دارد. تاکنون ما را متهم می‌کردند که چرا این قدر کند قصه ها شروع می‌شود و چرا این قدر بررسی ها با کندی صورت می‌گیرد، حالا در این سریال ما آمده ایم ریتم را به خصوص در معرفی ها و فضاسازی‌ها، چاشنی این کار کرده ایم تا بیننده احساس نکند با یک سریال کش دار و کند رو به روست و حوصله اش سر برود. این جا وظیفه داریم اندکی ذائقه مخاطبان خود را نسبت به آن چه تا به حال در سریال‌های دیگر دیده اند، تغییر دهیم و با این ریتم آشنا کنیم. به خصوص بیننده جوان ما که ریتم در زندگی اش تأثیر گذار است. همان طور که شاهد بودید، کم کم با گذشت ۳ قسمت ابتدایی سریال شاهد آن هستیم که همه کاراکترها در ذهن مخاطب رسوب کرده است.

به ساخت کارهای روتین، مانند سریال‌های «نرگس» و «روز حسرت» علاقه زیادی دارید؟

وقتی در ساخت اثری با مخاطبم همراه باشم و با بازخورد دیدگاه ها، آرا و دیدگاه مردم جلو بروم، احساس می‌کنم که با یک سریال زنده و پویا روبه رو هستم. همیشه مثال می‌زنم و می‌گویم تفاوتش مانند این است که شما یک فوتبال زنده را مستقیم از تلویزیون ببینید یا این که تکرارش را بعد از معلوم شدن نتیجه روز بعد ببینید. همیشه همراه بودن با مخاطب این هیجان را برایم داشته که بتوانم مخاطبم را همراه با قصه ام و خودم را همراه با مخاطبم خیلی زنده، پویا و به روز جلو ببرم و این لذت هیجان خوبی برایم به همراه دارد.

 فضایی که برای این سریال انتخاب کردید، چه قدر شبیه دیگر آثارتان است؟

اگر دقت کرده باشید کار از ریتم تندی برخوردار است. طبیعتا ریتم تند سریال دکوپاژ و میزانسن‌های سریع تر و تندتر را می‌طلبد. نماهای کلوزآپ، لانگ شات و نماهای ریز تعیین کننده می‌شود و خود به خود وقتی نماها وارد کاری شود، ساختار این کار با دیگر کارها متفاوت می‌شود. به همین دلیل در این کار سعی کرده ام زوایایی که انتخاب می‌کنم زوایایی باشد که به سریع ترین شکل، بتواند احساس خود من و احساس قصه را در آن لحظه به مخاطب منتقل کند. خودم را زیاد در قید و بند منطق و چارچوب های کلاسیک و قواعد دکوپاژی قرار ندادم بلکه سعی کردم از زاویه های تازه، بکر و پر احساس با مخاطب ارتباط برقرار کنم.

حضور نویسنده کار «سعید نعمت ا» در تمامی صحنه های فیلم برداری، چه قدر روی کیفیت کار تأثیر دارد؟

حضور نویسنده کار باعث می شود که تحلیل شخصیت و روان شناسی شخصیت و انتقال حس به بازیگر به راحتی انجام گیرد زیرا آن شخصیت برخاسته از ذهن نویسنده است و به سرعت به بازیگر منتقل می‌شود. بازیگر هم اگر سوالی و مشکلی در ارتباط با دیالوگ های خود داشته باشد به طور طبیعی در آن لحظه سریع تر می‌تواند با حضور نویسنده به نتیجه بهتری برسد. «سعید نعمت ا» در کنار کار به من کمک می‌کند تا بتوانم با بازیگرم در ساخت فضایی که قصه می‌طلبد، سریع تر به نتیجه برسم و حضور ایشان در کار بسیار مثبت و تأثیر گذار بوده است.

نکته برجسته دیگر که در این سریال و «روز حسرت» وجود دارد، استفاده از آیه ای از کلام ا مجید در تیتراژ آغازین سریال است که پیام کل داستان در این آیه نهفته است نظر شما در این باره چیست؟

در سریال «رستگاران» از بیش از ۱۸- ۱۷ حدیث بزرگان دین استفاده کرده ایم، در واقع کلمات قصاری است که برای حال و روز مردم راه گشاست. ما قصد شعار دادن در سریال نداشتیم، به همین دلیل احادیث و پیام خود را لابه لای قصه آورده ایم. مسائلی مانند این که انتقام گرفتن امری نامطلوب است یا احترام بزرگ تر واجب است و ما سعی کردیم با گرایش اخلاقی قصه را پیش ببریم بدون این که شعارش را بیان کنیم. «سعید نعمت ا...» در لابه لای بافت قصه، به زیبایی پیام قصه و احادیث را از زبان بازیگران خود بیان کرده است که چکیده اش همان آیه ای است که در تیتراژ ابتدای سریال آمده است.

اگر سخن ناگفته ای درباره این سریال دارید، برایمان بگویید.

همه بینندگان را دعوت می‌کنم تا پایان، سریال را تماشا کنند. «رستگاران» پایانی زیبا، جذاب و غیرقابل پیش‌بینی دارد. «رستگاران» نتیجه یک کار جمعی است که ۵ ماه با حوصله و صبر ساخته شده و در واقع همه اعضا با تمام توان خود تلاش کردند تا سریال به گونه ای روانه آنتن شود که مردم وقتی این اثر را می‌بینند احساس نکنند وقت خود را به بطالت گذرانده اند بلکه با سریال ارتباط برقرار کنند.   
 
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: khorasannews.com
 
مطالب پیشنهادی:
قسمت 44 «رستگاران» غافلگیر می‌شوید!!
با سعید نعمت‌الله، نویسنده سریال «رستگاران»
نگاهی به «رستگاران» سریال جدید سیروس مقدم
نيم‌روزی در پشت صحنه سريال رستگاران
گزارش تصویری از پشت صحنه سریال طنز «شمس‌العماره»