كلاه پهلوی سریال ستاره‌ها

   
سید‌ضیاءالدین دری چند سالی می‌شود كه در تلویزیون ما خبرساز است. این كارگردان كه در سینما مشغول فیلمسازی بود و فیلم‌های متوسط مانند «مادرم گیسو» را می‌ساخت، با ساخت سریال «كیف انگلیسی» بین مردم به شهرت رسید. كیف انگلیسی ـ كه سریالی درباره تاریخ معاصر ایران بود ـ با آوردن لیلا حاتمی و علی مصفا به تلویزیون باعث شد این سریال به یكی از پربیننده‌ترین سریال‌های تلویزیونی تبدیل شود.
دری در كیف انگلیسی دوره پهلوی دوم را در روایتی عاشقانه تعریف كرد. این كارگردان برای اولین بار در سریال «كلاه پهلوی» از فسادی كه خان‌‌های دوره پهلوی در شهر‌ها و روستاها مرتكب می‌شدند، پرده برداشت و ظریف و هوشمندانه نشان داد كه این خان‌ها چگونه خود را صاحب مال و ناموس مردم می‌دانستند. از طرفی نشان داد سیاستمدارانی را كه به رفتار و منش سیاسی خود آگاهی و تعهد ندارند، براحتی می‌توان خرید. البته در كنار همه اینها نشان داد كه سیاست بی‌رحم است و برای رسیدن به هدف خود، حتی عزیزترین‌ها را نیز قربانی می‌كند. دختر جوانی كه لیلا حاتمی نقش او را بازی می‌كرد یكی از همین قربانیانی بود كه سرنوشت او در انتهای سریال بیننده را مبهوت كرد و نشان داد سیاستمداران ‌برای رسیدن به هدف خود چگونه با جابه‌جایی مهره های خود در مواقع لازم آنها را كیش و مات می‌كنند. همان‌گونه كه این بلا را بر سر شخصیت اول مرد سریال با بازی علی مصفا آوردند.

 

كیف انگلیسی، سریالی تاریخی، دراماتیك و تاثیرگذار بود كه به گفته خود دری از لابه‌لای خاطرات واقعی پدرش روی صفحه تلویزیون آمده بود. دری، سرمست از موفقیت كیف انگلیسی باز هم سری به خاطرات پدر زد، آنها را تورق كرد و طرح سریال كلاه پهلوی را به شبكه یك سیما داد تا یكی دیگر از سریال‌های فاخر و درجه «الف» تلویزیون را به نام خود ثبت كند. كلاه پهلوی به تولید رسید و قرار است خرداد 90 زمانی كه پخش سریال «مختارنامه» به پایان می‌رسد روی آنتن شبكه یك سیما برود. كلاه پهلوی را می‌توان یكی از سریال‌های فاخری دانست كه در تلویزیون ساخته شده است. با پخش این سریال، نمایش سه‌گانه سریال‌های فاخر «در چشم باد»، «مختارنامه» و «كلاه پهلوی» به پایان می‌رسد؛ سریال‌هایی كه بیش از 5 سال برای ساخت آنها زمان صرف شده و نام سریال‌های میلیاردی را یدك می‌كشند. حال معلوم نیست تلویزیون با تجربه این 3 سریال كه آنها را طی 3 سال روی آنتن فرستاد باز هم به سراغ سریال‌های فاخر برود یا ترجیح دهد با تولید سریال‌های رده «ب» و «ج» آنتن خود را از آثار نمایشی پر كند. آن‌‌ هم در شرایطی كه بسیاری بر این باورند عمر نمایش سریال‌ها به شكل هفتگی به پایان رسیده و تلویزیون بهتر است برای جذب مخاطب بیشتر، سریال‌ها را به شكل هر شب روی آنتن بفرستد.

ستاره‌های كلاه پهلوی
برخی تهیه‌كننده‌های تلویزیون معتقدند لازم نیست در آثار تلویزیونی ستاره‌هایی بازی كنند كه در سینما گیشه را تامین می‌كنند؛ اما واقعیت این است در سریال‌های فاخر قضیه كمی فرق می‌كند. حالا با دیدن پارسا پیروز‌فر در نقش بیژن در سریال در چشم باد و فریبرز عرب‌نیا در نقش مختار می‌توان به این نتیجه رسید كه این‌گونه سریال‌ها برای جذابیت بیشتر باید از ستاره‌ها استفاده كنند؛ بازیگرانی كه مخاطبان تلویزیون آنها را كمتر دیده‌اند و آنقدر در چنته، نوآوری دارند كه نگذارند شخصیت اصلی سریال به دام تكرار و كلیشه‌ بیفتد. بعد از هنرنمایی پیروزفر و عرب‌نیا اكنون نوبت امین حیایی است تا توانایی‌هایی كه سال‌های عمر خود را برای كسب آنها گذاشته و در بین مردم شهرت و اعتباری به دست آورده ،با سریال كلاه پهلوی مردم را به ضیافت یك سریال دیدنی دعوت كند.
 امین حیایی در سریال كلاه پهلوی نقش كریم سورچی را بازی می‌كند. جوان بیسوادی كه در شهر كوچك سامان، سورچی است؛ اما بعد از اتفاقات شهر و كشف حجاب با زرنگی درس می‌خواند و به دربار راه پیدا می‌كند. حیایی در سریال كلاه پهلوی با 6 گریم متفاوت دیده خواهد شد. حیایی كه در سال‌های گذشته به بازیگر فیلم‌های كمدی تبدیل شده است در سریال كلاه پهلوی، نقشی جدی دارد. شنیده‌ها حاكی است كه این بازیگر برگ برنده سریال جدید دری است. البته كلاه پهلوی برگ برنده‌ دیگری همچون رضا كیانیان را هم دارد؛ بازیگری كه با نقش‌آفرینی بی‌نظیر خود در سریال مختارنامه و نقش عبدالله بن‌زبیر همه را به تحسین واداشت. دری پیش از این در سریال كیف انگلیسی هم از حضور كیانیان استفاده كرد. این بازیگر در كیف انگلیسی نقش یك روحانی بانفوذ را بازی كرد و حالا در كلاه پهلوی، نقش حاجی خان را بازی می‌كند كه با آدم‌های حكومتی رفت و آمد دارد و آنها را یاری می‌كند.

 

محمدرضا شریفی‌نیا را مردم ایران بیشتر با نقش‌های منفی در سینما و تلویزیون به یاد دارند. نقش منفی نه به این معنا كه او كسی را می‌كشد یا سرقت مسلحانه انجام می‌دهد. نقش‌های منفی او تعریف خاص خود را دارد. اوج این منفی بودن را در فیلم «دنیا» به نمایش گذاشت. البته این بازیگر در سریال كیف انگلیسی هم نقش یكی از آدم‌های حكومتی را داشت. شریفی‌‌نیا بود كه لیلا حاتمی و علی مصفا را به سریال كیف انگلیسی آورد. اما داوود میرباقری با سپردن نقش حنفیه به شریفی‌نیا و نشاندن او مقابل دوربین مختارنامه درباره این بازیگر كلیشه‌شكنی به یادماندنی‌ای انجام داد و شریفی‌نیا هم از همه توان خود استفاده كرد تا از این موقعیت بخوبی استفاده كند و در ذهن مردم نقش حنفیه را برای مدت زمان زیادی ماندگار كند. شریفی‌نیا همزمان با بازی در سریال مختارنامه در كلاه پهلوی هم بازی داشت. او در این سریال نقشی مثبت را به عهده دارد. او یكی از مخالفان كشف حجاب رضاخانی است و نامش در سریال میرزارضاست. درباره نوع بازی او در این نقش باید تا زمان پخش سریال صبر كرد. نقش همسر او را هم مریلا زارعی بازی می‌كند. زارعی را هم می‌توان یكی دیگر از ستاره‌های كلاه پهلوی دانست.
سیروس گرجستانی از دوستان قدیمی دری است. آنها كه كیف انگلیسی را به یاد دارند حتما تاكنون نتوانسته‌اند قیافه خان را فراموش كنند، چون گرجستانی این نقش را عالی بازی كرد. چنان محكم و بااقتدار كه انگار واقعا سال‌های سال زندگی خانی را تجربه كرده است. او در كلاه پهلوی هم حضوری پررنگ دارد، چون نقش رئیس شهربانی را بازی می‌كند كه یاور نیكوكار نام دارد و نقش همكارش، سرپاس مختاری را هم فرهاد آئیش بازی می‌كند.

 

خان در كیف انگلیسی یك پسر خودخواه و بیكاره داشت كه نقش او را حسام نواب‌صفوی بازی می‌كرد ـ شاید خیلی‌ها اكنون می‌دانند كه نواب‌صفوی واقعا خان‌زاده است و پدربزرگش خان بزرگی بوده است ـ دری در سریال كلاه پهلوی باز هم از حضور نواب‌صفوی استفاده كرده و نقش سیروس را به او داده است. داریوش فرهنگ هم در كلاه پهلوی حضور دارد. این سریال بعد از سریال «معصومیت از دست رفته» كه در آن فرهنگ نقش ابن‌زیاد را بازی می‌كرد، دومین سریال تاریخی است كه فرهنگ در آن بازی می‌كند. نقش او در كلاه پهلوی، صمصام از آدم‌های دربار است و باید جلوی میرزارضا را بگیرد و نگذارد اعتراضات او باعث شود در شهر كوچك سامان، كشف حجاب با بن‌بست روبه‌رو شود.
داوود رشیدی در فرانسه درس خوانده است و هنوز هم برخی بر این باورند كه او فارسی را با لهجه فرانسوی صحبت می‌كند! شاید به همین دلیل است كه دری نقش موسیو آلفونس را به رشیدی سپرده است. داریوش كاردان، مجری سابق تلویزیون هم كه بعد از سریال «نردبام آسمان» انگار تصمیم جدی گرفته كه بازیگری در سریال‌های تاریخی را ادامه دهد، در این سریال نقش جوانشیر را بازی می‌كند.

 

اما در میان همه این بازیگران معروف، كارگردان كلاه پهلوی تصمیم گرفته نقش اصلی سریال را كه جوانی تحصیلكرده به نام فرخ است به امیرعلی دانایی بسپارد كه چهره‌ای جدید برای مخاطبان تلویزیون است. این جوان قرار است مقابل بازیگرانی مانند كاظم افرندنیا، عباس امیری، نادر سلیمانی و... ایفای نقش كند.
داستان سریال كلاه پهلوی درباره كشف حجاب است، بنابراین زنان در آن نقش مهمی دارند. از گریم و نوع لباس بازیگران زن این سریال كه در عكس‌های كلاه پهلوی دیده می‌شود، می‌توان فهمید این گروه از بازیگران و شخصیت‌ها جذابیت خاصی به سریال خواهند داد، بخصوص زمانی كه بازیگران صاحب نامی مانند گوهر خیراندیش، ثریا قاسمی، شقایق فراهانی، ماه‌چهره خلیلی، سارا خوئینی‌ها، شهره لرستانی، مریم بوبانی، بهاره افشاری و.... نقش زنان وابسته به دربار و زنان مبارز را بازی می‌كنند.
آن‌گونه كه از گزارش‌های تولید سریال كلاه ‌پهلوی برمی‌آید حدود 200 بازیگر نقش‌های اصلی این سریال را بازی می‌كنند، در حالی كه 400 هنرور هم نقش‌های حاشیه‌ای را به‌عهده دارند.

سندهای مصور و سریال‌های تاریخی
 از ابتدا قرار بود سریال كلاه پهلوی در 50 قسمت ساخته شود، اما چندی است كه برخی اخبار حكایت می‌كنند این سریال در 30 قسمت روی آنتن خواهد رفت، اما گمانه 50 قسمت خیلی بیشتر است. به هر حال تلویزیون برای ساخت این سریال هزینه و صبر زیادی كرده است و بیراه نیست اگر خواسته باشد 50 هفته كلاه پهلوی را روی آنتن بفرستد.
تولید این سریال در سال 80 كلید زده شد زمانی كه دری رسما به تلویزیون اعلام كرد آمادگی ساخت این سریال را دارد. ابتدا قرار بود محمدعلی اسلامی آن را تهیه كند، اما وقتی در سال 82 فیلمنامه آماده شد، خبر رسید كه محمدرضا تخت‌كشیان، تهیه‌كنندگی كلاه‌ پهلوی را عهده‌دار شده است. تهیه‌كننده‌ای كه تجربه ساخت سریال برای تلویزیون نداشت، اما در سینما فیلم‌هایی مانند «گاهی به آسمان نگاه كن»، «من ترانه 15 سال دارم»، «زندگی با چشمان بسته» و... را تهیه كرده است. با آماده شدن فیلمنامه كلاه پهلوی ساخت و سازها برای آماده‌سازی دكور نیز آغاز شد.

 

كلاه پهلوی، سریالی تاریخی است و داستان آن در لوكیشن‌هایی اتفاق می‌افتد كه مابه ازای واقعی آن را اصلا در جامعه امروزی نمی‌توان یافت. به همین دلیل ساخت دكور‌ها در شهرك سینمایی غزالی آغاز شد. ابتدا شهر سامان ساخته شد كه فاز اول داستان در آنجا اتفاق می‌افتاد. شهر سامان كه ساخته شد در تیر 85 كلاه پهلوی مقابل دوربین رفت و از آن زمان تا پایان سال 89 ادامه داشت. البته در این سال‌ها 2 بار نیز تصویربرداری سریال متوقف شد. در همین زمان‌ها بود كه شایعاتی پراكنده شد. یك عده گفتند سریال به كمبود بودجه خورده و عده‌ای دیگر گفتند دری مشغول بازنویسی فیلمنامه است، چون اصلاحیه دارد و هر بار كارگردان و تهیه‌كننده سریال توضیحاتی درباره این توقیف‌ها به خبرنگاران دادند. توقف، بیشتر به خاطر ساخت دكور و پیدا كردن لوكیشن مناسب بود.
از بناهای قدیمی مانند دبیرستان البرز برای ساخت دكور شهربانی و نظمیه استفاده شد و برخی خانه‌های قدیمی و حیاط‌دار محله پاچنار هم به خانه اشخاصی مانند حاجی‌خان و صمصام تبدیل شد. حتی از برخی لوكیشن‌ها و دكورهای سریال در چشم باد هم استفاده شد.

 

مرحله اول و دوم در تهران و اطراف این شهر مقابل دوربین رفت و برای مرحله سوم دری و برخی عوامل سازنده و تعدادی بازیگر چند ماهی از سال 89 را در فرانسه گذراندند.دری هیچ‌وقت این شایعه را قبول نكرد كه تلویزیون برای او خط قرمزی مشخص كرده و او مجبور شده برای رعایت برخی نكات فیلمنامه را بازنویسی كند.
او همیشه تاكید كرد كه فیلمنامه‌ كلاه ‌پهلوی را وقتی دكورها آماده‌سازی می‌شوند، بازنویسی می‌كند تا داستان را قوی‌تر و حاشیه‌های اضافی آن را كم كند. این كارگردان همچنین تاكید كرده كه سریال را طی این چند ساله با بودجه‌ای كه ابتدای كار برآورد شده است، ادامه داده‌اند و هیچ متمم بودجه یا اصلاحیه هزینه‌ای نداشته‌اند.