مارموز: تخریب شادمانه شخصیت مفتضح و پوپولیست رئیس جمهور سابق ایران

نقد فیلم مارموز در نشریه هالیوود ریپورتر

دبورا یانگ درباره این فیلم نوشته است:

کمال تبریزی، کارگردان صاحب سبک جریان اصلی سینمای ایران در هجویه‌ای از محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور سابق ایران تقدس زدایی می‌کند. در حالی که پائولو سورنتینو در them از حماقتهای سیلویو برلوسکونی نخست وزیر سابق ایتالیا پرده برمی‌دارد، در ایران فیلم کمال تبریزی کارگردان جریان ساز با ساخت فیلم مارموز پرتره‌ای از محمود احمدی نژاد را در فیلمی کمدی و تا حدی تخیلی و اغراق شده به تصویر می‌کشد.

اگرچه در فیلم نام دیگری برای این شخصیت انتخاب شده، اما در صحنه‌های ترکیه بوضوح مشخص می‌شود این رئیس جمهور سابق است که مورد تمسخر قرار گرفته است. نمایش فیلم در جشنواره جهانی فیلم فجر با استقبال کم نظیری مواجه شد؛ سالن‌های پر که امکان بالقوه فروش بالایی را برای فیلم در اکران عمومی پیش بینی می‌کند. بنیاد سینمایی فارابی حقوق پخش بین‌المللی فیلم را بر عهده گرفته و نباید برای بازار جشنواره‌های جهانی مشکلی وجود داشته باشد.

همانطور که به یاد داریم تبریزی کارگردانی است که با ساخت فیلم مارمولک در سال ۲۰۰۴ هم بخشی از سیاسیون را شوکه کرد، با داستان متفاوتی از یک دزد که خود را جای فردی روحانی جا می‌زند. مارمولک توانست جایزه بهترین فیلم آسیایی جشنواره مونترال را کسب کند. حال باید دید آیا مارموز که از نظر هنری ادعایی ندارد می‌تواند با تکیه بر طنز جذاب و تند و به روز خود موفقیتی مشابه را کسب کند.

حامد بهداد بازیگر نه تنها با گریم شباهتهایی با آقای ا.ن پیدا کرده، بلکه با رفتار و سکنات و گافهای رفتاری و گفتاری که می‌دهد، مشخصاً تماشاگر را به دیدن فیلم ترغیب می‌کند. فیلم در ذات خود فیلم عمیقی نیست، اما به عنوان یک کمدی لحظات به یاد ماندنی‌ای دارد. مثل صحنه استفاده زیرکانه او از معاش مردم و در نهایت تغییر رأی آنها. همانطور که می‌دانید احمدی نژاد واقعی که به عنوان فردی مذهبی و تندرو به قدرت رسید و هشت سال زمام امور مملکت را به عنوان رئیس جمهور در دست گرفت، اعتبار و حمایت خود را نزد روحانیون طراز بالا از دست داد تا اندازه‌ای که برای انتخابات بعدی رد صلاحیت شد. تمام این اشتباهات او را سوژه مناسب قصه‌ای می‌کند که ارزش پرداختن دارد.

قدرت‌الله صمدی (بهداد) یک شهرستانی گستاخ است که راه خود را بدون پیشینه به دنیای سیاست باز می‌کند، بدون آنکه حتی بتواند لغات طولانی را در صحن مجلس بدون اشکال بیان کند. اما شانس همیشه با اوست. شانس بزرگ را موقعی به دست می‌آورد که به عنوان سردسته یک گروه معترض دست راستی به یک سالن تئاتر حمله می‌کنند تا یک کنسرت راک در حال برگزاری را به هم بزنند. مراسمی که بندرت مجوز برگزاری می‌گیرد و حالا با حضور وزیر در حال اجرا است. برای ترساندن مردم او پشت میکرفون می‌رود و فریاد می‌زند: “بمب”. در زمان کوتاهی بعد از آن به طرز حیرت آوری بمبی منفجر می‌شود. رسانه‌ها همه چیز را وارونه جلوه می‌دهند و از او قهرمانی می‌سازند که جان صدها نفر را نجات داده. مانی حقیقی کارگردان و بازیگر شناخته شده در نقش سردبیر نشریه‌ای که با سیاسیون مرتبط است مشخصاً او را تحمل می‌کند اما به ارزشهای او واقف است. با توجه به محبوبیتی که قدرت به دست آورده حزب سیاسی اصلاح طلب محافظه کار او را به عنوان نفر اول لیست کاندیداهای خود برمی‌گزیند. در این میان یکی از سران حزب سؤال می‌کند “آخه کی به این میمون رأی میده؟” اما قدرت با ایده‌های مسخره و بی اساس صرفاً تبلیغاتی‌اش مثل آوردن پول نفت سر سفره مردم یا شعارهای متفکرانه مثل “وقتی مشکل فرهنگی دارید، آن را به مشکل امنیتی تبدیل کنید” مسیر موفقیت در انتخابات را برای خود هموار می‌کند. اما خیلی زود از کنترل خارج می‌شود و افسارش از دست حامیان سیاسی‌اش در می‌رود. کل این سوء تفاهمات و اشتباهات همه جانبه در صحنه‌های بسیار کمدی به تصویر کشیده می‌شود. هم زمان علاقه‌مندی ناشیانه او به یک زن خبرنگار با رفتار دهاتی ناشی از کند ذهنی او با شکست مواجه می‌شود.

علیرغم سرعت بالای اتفاقات، مارموز به جای خاصی نمی‌رسد. در صحنه‌های نهایی قدرت به آدم‌های اشتباه حمله می‌کند و بازداشت می‌شود. بعد از اینکه یک حامی ناشناس برای او وثیقه می‌گذارد، از فرصت استفاده کرده و به استانبول می‌رود و آنجا با گروهی از ایرانیان سلطنت طلب فراری بُر می‌خورد. (پرداختن به سلسله پهلوی یکی از خط قرمزهایی است که به نظر می‌رسد این روزها رنگ باخته است؛ تا حدی که آخرین شاه ایران سوژه مستند خوش ساخت و جدی ارثیه پدری است که آن هم در جشنواره جهانی فیلم فجر به نمایش درآمد.)

بازیگران: حامد بهداد، ویشکا آسایش، آزاده صمدی، مانی حقیقی
کارگردان: کمال تبریزی
نویسنده فیلمنامه: آیدین سیار سریع
تهیه کننده: جواد نوروز بیگی
مدیر فیلمبرداری: علی تبریزی
طراح صحنه: بهزاد آدینه
طراح لباس: شیده محمودزاده

تدوین: سهراب خسروی

موسیقی: گروه بمرانی
پخش جهانی: بنیاد سینمایی فارابی
۹۰ دقیقه

ترجمه: آتوسا قلمفرسایی

 

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: cinemacinema.ir