در جریان كاوش های باستان شناسی در منطقه ارس صورت گرفت
با تلاش باستان شناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، تمدن ۷ هزار ساله «كرا - ارس» در شمال آذربایجان شرقی از اعماق زمین ر برآورد.
كاوش های باستان شناسی منطقه خداآفرین شهرستان كلیبر به منظور دستیابی به آثار و بقایای تمدن كهن سرزمین كرا - ارس از سال ۸۵ آغاز شده و از سال جاری با كشف بخشی از آثار این تمدن، اطلاعات ارزشمندی از این كاوش ها به دست آمد.
محمد فاضلی، رئیس پژوهشكده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كشور در مورد این پروژه باستان شناسی می گوید: كاوش های پروژه خداآفرین، دستاوردهای مهمی ازآثار متعلق به هزاره پنجم قبل از میلاد تا دوران پارت و اسلام دربرداشته و حاكی از وجود تمدن پیشرفته شهرنشینی در این منطقه است.
وی می افزاید: مطالعه آثار به دست آمده از این پروژه نشان می دهد كه نوع شهرنشینی جوامع تمدن كرا- ارس جدا از نوع شهرنشینی تمدن «بین النهرین» با خصلت های ایرانی بوده و همین موضوع چشم انداز نوینی از علم باستان شناسی برای كشور محسوب می شود.
فاضلی با بیان اینكه قدمت شهرنشینی در تمدن «كرا- ارس» به ۵ هزار و ۳۰۰ تا ۵ هزار و ۴۰۰ سال قبل از میلاد می رسد، اظهار داشت: براساس یافته های موجود، جوامع تمدن كرا-ارس نخستین جوامع خانسالار تاریخی هستند كه اقتدار سیاسی و اقتصادی داشته اند.
وی گفت: آثار به دست آمده از پروژه باستان شناسی خداآفرین از جمله دژها، قلعه ها و قبور پادشاهان درك نوینی از دوران پارت را ارائه خواهد كرد.
این مقام مسئول در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كشور در پاسخ به اینكه كاوش های این منطقه تا چه مدت ادامه می یابد، تأكید می كند: با توجه به اهمیت تحقیقات تمدن كرا - ارس، پروژه بلند مدت ۵ تا ۱۰ ساله ای از سوی این سازمان برای كاوش در منطقه خداآفرین تدوین شده است.
وی با بیان اینكه این تمدن كهن نیازمند شناخت پیشینه فرهنگی و تاریخی است می افزاید: این برنامه بلندمدت برای یافتن نتایج علمی متعلق به دوره پایان سنگی تا دوره معاصر كاوش خواهد شد.
رئیس پژوهشكده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یادآور می شود: انتشار یافته های علمی مربوط به نتایج مطالعات باستان شناختی پروژه كاوش منطقه خداآفرین، درك نوینی از تمدن كرا- ارس برای باستان شناسان و محققان جهان به ارمغان خواهد آورد.
تراب محمدی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز از بین المللی شدن پروژه كاوش باستان شناسی منطقه خداآفرین خبر داده و می افزاید: طبق برنامه ریزی های صورت گرفته سال آینده تیم های مختلف از دانشگاه های معتبر جهان به باستان شناسان ایرانی حاضر در پروژه كاوش خداآفرین ملحق شده و برای رسیدن به نتایج بهتر تلاش خواهند كرد.
وی با اشاره به اهمیت بین المللی شدن این كاوش ها خاطرنشان می كند: با الحاق تیم های باستان شناسی یاد شده، منطقه خداآفرین از كاوش های نجات بخشی و پیشگیری فراتر می رود.
محمدی همچنین با اشاره به راه اندازی موزه آثار كاوش های باستان شناختی منطقه خداآفرین ادامه می دهد: با راه اندازی این موزه، در یكی از سه شهر خداآفرین، جانانلو و یا كلیبر، مردم منطقه از كم و كیف كاوش ها و آثار به دست آمده مطلع شده و شایعات مربوط به این پروژه مرتفع می شود.
محمدی با بیان اینكه علاوه بر ایجاد یك موزه تخصصی، آثار به دست آمده از فصل های مختلف كاوش منطقه خداآفرین در دیگر موزه های آذربایجان شرقی و كشور نیز به نمایش درخواهد آمد می گوید: ایجاد موزه تخصصی آثار باستانی در كنار احداث یك سد عظیم و نیز گسترش منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس تا خداآفرین را باید نویدبخش توسعه توریسم و جهش فرهنگی و اقتصادی منطقه دانست.
محمدی یادآور می شود: توسعه صنعت توریسم رونق بخش های اقتصادی منطقه را به همراه خواهد داشت و لذا اتخاذ تدابیرلازم برای افزایش شمار گردشگران و توسعه صنعت توریسم در این مقطع زمانی ضرورت دارد.
وی در ادامه با اظهار تأسف از انتشار شایعاتی در خصوص كشف آثار ارزشمندی چون اجساد مومیایی در این منطقه خاطرنشان می كند: اینگونه اخبار نادرست در جهت جوسازی علیه نظام و زیر سؤال بردن تلاش های مسئولان برای پروژه های توسعه ای در این منطقه صورت می گیرد.
محمدفاضلی رئیس پژوهشكده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز با انتقاد شدید از انتشار شایعاتی مبنی بر كشف اجساد مومیایی در نقاط مختلف كشور از جمله منطقه خداآفرین می گوید: انتشار اینگونه شایعات غیرواقعی و مغایر با روح فرهنگ و تمدن مردم ایران بوده و صحت ندارد.
وی با تأكید بر اینكه هرگونه انتشار كشف اجساد مومیایی شده در محوطه های باستانی از جمله منطقه خداآفرین آذربایجان شرقی كذب است خاطرنشان كرد: مردم ایران زمین در تمام ادوار تاریخ موحد و یكتاپرست بوده و به دلیل اعتقاد مردم به دنیای بعد از مرگ، جسدی مومیایی نمی شد.
رئیس پژوهشكده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان اینكه تاكنون هیچ جسد مومیایی در هیچ كجای ایران مشاهده نشده است، یادآور شد: تنها اجساد سالم به دست آمده از تمدن های كهن ایران زمین مربوط به مردان نمكی زنجان است كه به خاطر مجاورت معدن نمك، به صورت طبیعی مومیایی شده اند.
گفتنی است كاوش های باستان شناسی خداآفرین در محوطه های باستانی كهنه تپه،كهنه پایگاه، همیدان و كولاز دره سی خداآفرین از سال ۸۵ آغاز شده و هم اكنون در فصل دوم كاوش های خود قرار دارد.
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: aftab.ir