در حالی كه هفته آینده دوازدهمین جشنواره تئاتر مقاومت به مدت 5 روز در خرمشهر برگزار خواهد شد، باز هم مثل سال‌های گذشته، چهره‌های شناخته شده، پیشكسوتان و بزرگان هنرهای نمایشی كشور در آن غایب هستند.
در جشنواره امسال، 13 نمایش در بخش مسابقه و 2 نمایش در بخش مهمان حضور دارند و برای اولین بار هم 3 اثر با موضوع غزه در بخش ویژه روی صحنه می‌رود. با وجود اجرای 18 نمایش در جشنواره دوازدهم تئاتر مقاومت، وقتی در جدول برنامه‌هایش چشم می‌گردانیم، هیچ نام آشنایی را نمی‌یابیم.
اگرچه توقع نمی‌رود قدیمی‌هایی كه چندین دهه خاك صحنه را خورده‌اند، اثرشان را به بخش مسابقه این رویداد هنری ارائه دهند، اما حداقل انتظار این است كه هر سال شاهد حضور چند چهره سرشناس در بخش‌های جنبی و ویژه باشیم.
چهره‌های تكراری
صحنه تئاتر دفاع مقدس در طول سال‌های گذشته بیشتر شاهد حضور نویسندگان و كارگردانان تكراری بوده و جشنواره تئاتر مقاومت هم بیشتر به محل تجربه‌آموزی جوانان تبدیل شده است. با توجه به این شرایط است كه دكتر محمدرضا خاكی می‌گوید: تئاتر مقاومت نیازمند خون تازه است كه تنها با حضور جوانان تامین نمی‌شود. ازاین‌رو باید به سمتی برویم كه بسیاری از پیشكسوت‌ها و بزرگان تئاتر كه از این عرصه دور مانده‌اند، با ایده‌های نو، مضامین گسترده و فكرهای تازه سراغ این موضوع بیایند.
این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس كه داور جشنواره امسال هم هست، ادامه می‌دهد: ورود چهره‌های سرشناس به حوزه تئاتر مقاومت، نیازمند سعه صدر بیشتر و باز كردن فضای كار است كه قطعا باعث اعتلا و رشد آن خواهد شد.
از سوی دیگر، دكتر محمود عزیزی به دیگر موانع حضور هنرمندان حرفه‌ای در حوزه تئاتر مقاومت اشاره می‌كند و توضیح می‌دهد: برخلاف آنچه كه تصور می‌شود، از تئاتر دفاع مقدس پشتیبانی مالی مناسبی صورت نمی‌گیرد؛ هزینه‌های تولید نمایش بالاست و بودجه كم.
این بازیگر و كارگردان می‌افزاید: تا پیش از آن كه با من تماس بگیرید، حتی اطلاع نداشتم كه هفته آینده جشنواره تئاتر مقاومت برگزار می‌شود. شاید مسوولان فكر می‌كنند كه ما علاقه‌ای به این موضوع ارزشمند و ملی نداریم كه ما را خبر نمی‌كنند. این در حالی است كه همه تئاتری‌ها احساس وظیفه می‌كنند كه كاری را در این عرصه روی صحنه ببرند.
جای خالی عشق
اگر چهره‌های فعال در تئاتر مقاومت تكراری شده‌اند، موضوعات و مضامین این حوزه نمایشی هم بسیار شبیه هم هستند. در حالی كه در ادبیات و تئاتر جهان، عشق همراه همیشگی آثار جنگی است. در تئاتر مقاومت ایران این مضمون كمتر دیده می‌شود. در همین ارتباط، علی پویان كه بازبین آثار ارائه شده به جشنواره امسال بوده است، می‌گوید: اگرچه پرداختن به جنگ و دفاع مقدس از حالت شعاری خارج شده و آثاری كه ارائه می‌شوند، بار عاطفی و احساسی بیشتری دارند، اما باز هم بایدبه مضامینی چون عشق توجه بیشتری كرد.
این كارگردان در ادامه توضیح می‌دهد: سختی و دشواری جنگ، زمانی بهتر دیده می‌شود كه در كنارش عشق و محبت انسانی به نمایش درآید. لازمه این فضا هم این است كه بیشتر از گذشته، آدم‌های پشت جبهه و خط نبرد را وارد نمایشنامه‌ها كنیم.
پویان البته تاكید می‌كند: در همین چند سال گذشته، حركت خوبی در این مسیر شده است و شاهد نگاه‌های واقع‌بینانه‌تری در این رابطه هستیم؛ اما اگر به دنبال ارتباط بیشتر و عمیق‌تر با مخاطبان باشیم، باید گام‌های بلندتری در حوزه مضامین اجتماعی و عاطفی دفاع مقدس برداریم.
جشنواره‌ای كه بینالمللی نشد
- دیروز در نشست خبری دوازدهمین جشنواره تئاتر مقاومت عنوان شد كه برخلاف وعده قبلی، این رویداد هنری بینالمللی برگزار نمی‌شود. عباس بسی‌خاسته، مدیركل ارشاد اسلامی خوزستان كه دبیر جشنواره امسال است، با اعلام این خبر افزود: آثاری كه از كشورهای تركیه، لبنان، عراق، افغانستان، انگلستان و فلسطین ارائه شده بودند، به دلیل كیفیت پایین به جشنواره راه پیدا نكردند و نمایش گروه حزب‌الله هم با تمام تلاش ما نتوانست در ایران حضور پیدا كند. از این رو نتوانستیم جشنواره را به صورت بینالمللی برگزار كنیم.
- بسی‌خاسته در صحبت‌هایش از موازی‌كاری در عرصه فرهنگی هم انتقاد كرد و گفت: متاسفانه هماهنگی و همسویی و پیوند امكانات دستگاه‌ها در عرصه تئاتر مقاومت روی نداده است و از این رو ما حتی نتوانستیم مشاركت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های انقلاب و دفاع مقدس را برای برگزاری این جشنواره جلب كنیم.
- اوضاع جوی نامساعد خوزستان و گردوغباری كه فضای شهرهای خرمشهر و آبادان را می‌پوشاند، مایه نگرانی مسوولان جشنواره شده است. آنان نگران لغو پروازهای تهران آبادان در ایام برگزاری جشنواره و بویژه روز اختتامیه هستند.
- در این دوره از جشنواره از اردشیر صالح‌پور، سعید بهروزی، مالك حدپور سراج و بدرالسادات برنجانی تقدیر می‌شود. همچنین یاد و خاطره 2 هنرمند فقید خوزستانی به نام‌های بهمن عیوق و یوسف جوكار گرامی داشته خواهد شد.
گردآوری:گروه فرهنگ وهنرسیمرغ
www.seemorgh.com/culture