بیوگرافی شمس پهلوی
شمس "خدیجه" پهلوی (زاده ۶ آبان ۱۲۹۶ - درگذشته ۱۰ اسفند ۱۳۷۴) دومین و بزرگ‌ترین فرزند رضا شاه پهلوی از ملکه تاج‌الملوک آیرملو و خواهر ارشد محمدرضا شاه پهلوی بود.
شمس پهلوی -1
نوجوانی و ازدواج
او پس از سپری کردن تحصیلات رایج در آن زمان، با فریدون جم فرزند مدیرالملک جم (وزیر و نخست‌وزیر دوره قاجار و پهلوی) ازدواج کرد. لیکن پس از کناره‌گیری رضاشاه از سلطنت، از همسرش جدا شد و چندی بعد در سال ۱۳۲۲ با عزت‌الله مین‌باشیان که هنرمند بود آشنا شد و در سال ۱۳۲۴ در قاهره با او ازدواج کرد. همسر جدید او نام و نام خانوادگی خود را به مهرداد پهلبد تغییر داد. مهرداد پهلبد به پس از چندی در سال ۱۳۴۳ به وزارت فرهنگ و هنر منصوب گردید و به مدت ۱۵ سال یعنی تا زمان انقلاب ایران (۱۳۵۷) ۱۳۵۷ در این سمت باقی‌ماند.
او کاتولیکی با ایمان شده بود، در تجمل می‌زیست و در سیاست دخالتی نمی‌کرد.
شمس پهلوی -2
ریاست کانون بانوان ایران
وی ریاست کانون بانوان ایران را که در اردیبهشت سال ۱۳۱۴ توسط رضاشاه برای پیشبرد و اجرای اهداف خود در خصوص کشف حجاب ایجاد شده بود، بر عهده داشت.
شمس پهلوی -3
فرزندان
ثمره ازدواج شمس و عزت‌الله سه فرزند به نامهای شهباز، شهیار و شهرآزاد پهلبد بود.
شمس پهلوی -4
خروج از ایران
با بالا گرفتن شعله‌های انقلاب ایران، شمس و خانواده‌اش در شهریور ماه سال ۱۳۵۷ کشور را ترک کردند و چندی بعد در کشور ترینیداد و توباگو ساکن شدند.
شمس پهلوی -5
کاخ مروارید
او در کاخی در مهرشهر کرج به نام کاخ مروارید زندگی می‌کرد. این کاخ یکی از نمونه‌های برتر هنر معماری در ایران است، و توسط مؤسسه رایت آمریکا ساخته شده است. شمس پهلوی در دربار به نام «مهر» مشهور بود. نام «مهرداد» برای شوهرش و نام «مهرشهر» در کرج از لقب او گرفته شده است.
کاخ شمس پهلوی -6
پیش از دهه ۴۰ شمسی این منطقه از چند روستا از جمله حسین‌آباد افشار تشکیل شده بود. شمس پهلوی خواهر محمد رضا پهلوی شاه سابق ایران به دلیل بیماری آسم این منطقه را برای زندگی انتخاب کرد و کاخ مروارید محل زندگی او به دست بنیاد فرانک لوید رایت طراحی و ساخته شد.
پس از انقلاب این ساختمان به بنیاد مستضعفان و بعد از آن به بنیاد تعاون داده شد.
شمس پهلوی -7
فعالیت اقتصادی شمس
خواستگاه طبقاتی و وضعیت مالی خانواده پهلوی قبل از کودتای 1299 باعث شد که به محض کسب قدرت به دنبال جمع آوری مال و ثروت باشند. این میل که در عصر رضاشاه با غصب املاک و اموال مردم صورت گرفت، پس از شهریور 1320 و ورود نیروهای بیگانه که منجر به استعفای رضاشاه و ترک ایران شد، به امور اقتصادی و تجمع ثروت مبدل گشت. در این بین خواهر بزرگ شاه، شمس پهلوی فعالیت چشمگیری نمود.
مهم‌ترین اقدام شمس در دربار برادرش، انتخاب ثریا اسفندیاری به عنوان دومین همسر محمدرضاشاه بود. شمس پهلوی علاوه بر ریاست جمعیت شیر و خورشید، ریاست بنیاد نیكوكاری شمس را نیز كه خود بنا نهاده بود، بر عهده داشت
شمس پهلوی -8
اولین اقدام او تجارت الماس بود که در زمان حضور او در افریقای جنوبی (زمان تبعید پدرش) انجام شد. بدین ترتیب که الماس و سنگهای قیمتی مرغوب در افریقای جنوبی شناسایی شده و با قیمت ارزان خریداری می‌گشت و سپس با واسطه به ایران ارسال می‌شد تا به چندین برابر به فروش برسد. اسناد زیادی درباره تجارت الماس در سال 1320 در آرشیو مۆسسه مطالعات تاریخ معاصر موجود است. 1 از این اسناد برمی‌آید که رضاشاه نیز خود با این اقدام دخترش موافق بوده. و حتی در نامهای که برای شمس نوشت قول داد که الماس درخواستی او را توسط اشرف به دست او برساند.2)
اما پس از فوت رضاشاه دست شمس از افریقای جنوبی کوتاه شد و شرایط آن روزگار کشور زمینه را برای انجام امور اقتصادی مهیا نمی‌کرد.
شمس پهلوی -9
این رویه تا زمان دولت مصدق ادامه داشت. دکتر مصدق به دلیل صرفه‌جویی در امور اقتصادی دست خاندان شاهی را از کلیه امور برید و به جهت دخالتهای بی دلیل اشرف و ملکه مادر در سیاست آن دو را به اروپا تبعید کرد. دوران تبعید آنان با کمبودهای مالی بسیار سپری شد.
اما پس از کودتای 28 مرداد 1332 که با وساطت امریکاییان در ایران صورت گرفت شمس، اشرف و ملکه مادر به ایران بازگشتند. از این زمان به بعد شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران تغییر نمود.
در این زمان شمس نیز وارد عرصه اقتصاد شد و با به ارث بردن املاک وسیع در غرب تهران و مهرشهر کرج صاحب ثروت عظیمی گشت.
شمس پهلوی -10
از سرمایه‌گذاریهای اقتصادی فراوان شمس می‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 1. تصفیه شکر اهواز 2. لبنیات پاک 3. قند دزفول 4. باغداری گل چشمه 5. سازمان زراعی مهرشهر 6. سردخانه‌های مختلف با ظرفیتهای مختلف در مهرشهر و گرگان 7. شرکت مهر ساختمان 8. شرکت آلوم پارس 9. شرکت دامداری ایران و اسکانیش 10. شرکت آب میوه و مربا 11. شرکت دامپروری. 3 علاوه بر آن قسمتی از درآمد او صرف تأسیس رستوران، پمپ بنزین و سوپرمارکت شد. وی دارای ویلاها و کاخهای متعددی در سراسر جهان بود. مانند ویلای واشنگتن، ویلای پاریس، ویلای کالیفرنیا ،...و قصر مروارید، کاخ نوبهار و کاخ مهرشهر.
عکس پیری شمس پهلوی -11
درگذشت
شمس پهلوی در ۱۰ اسفند ۱۳۷۴ در سن ۷۸ سالگی درگذشت. وی در شهر سنتا باربارا، کالیفرنیا به خاک سپرده شد
گردآوری : گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع : ویکی پدیا