وجه تسمیه ماه ژانویه
در آن زمان مردم به خدایی معتقد بودند كه Janus خوانده می‌شد. جانوس صاحب دو چهره بود. یك چهره او آینده را می‌نگریست و چهره دیگرش بر گذشته نظاره می‌كرد. جانوس نگهبان...

نخستین ماه سال میلادی، ژانویه 

ژانویه از نام خدایی گرفته شد که نگاهی به گذشته ونگاهی دیگر به آینده داشت. مسیحیان جشن كریسمس را با آیین‌های ویژه برگزار می‌کنند. درخت کریسمس را می‌آرایند و شخصیتی به نام بابانوئل در این روز پیشکش‌هایی به مردم می‌دهد. بسیاری از تاریخ‌دانان سرچشمه این جشن را در مهرپرستی، که کیش رومیان پیش از گرویدن به مسیحیت بود، می‌دانند.

كریسمس، جشنی كه هر ساله نوید آغاز سال نوی میلادی را به جهانیان می‌دهد، یك جشن مذهبی برای مسیحیان است كه در طول تاریخ خود، دگرگونی‌های بسیاری را تجربه كرده است. آن‌گونه كه از تاریخ بر می‌آید، كریسمس در قرن چهارم میلادی كه امپراطوری روم (بیزانس) به‌طور رسمی آیین مسیحیت را پذیرفت، در دنیای غرب رایج شد و به مرور زمان، نشو و نما گرفت. 

مورخان می‌گویند این جشن گرچه متعلق به مسیحیان است اما در اصل از ایران باستان و آیین "مهر" (میترائیسم) گرفته شده و به همین دلیل، با دی و شب یلدای ایرانی همزادی و اشتراكات فراوان دارد. 

زمان "كریسمس" اكنون نیز میان شاخه‌های مختلف مسیحیت اعم از ارتدوكس، كاتولیك و پروتستان‌ها، متفاوت است و هریك مبنایی را برای آن تعیین كرده‌اند گرچه همگی به سالروز تولد "مهر"، (میترا) در ایران باستان نزدیكند. 

آداب و رسوم كریسمس نیز در طول زمان دچار دگرگونی‌های بسیار شده است و برگزاری كریسمس در كشورهای مختلف مسیحی بنابه سنت و رسم و رسوم آنان، تفاوت‌هایی نیز با یكدیگر دارد. 

ظاهرا هدیه‌دادن در شب كریسمس و خوردن شیرینی‌های متنوع و رنگارنگ، در قرن نوزدهم میلادی توسط تاجران یهودی در اروپا رایج شد.

عده بسیاری نیز معتقدند كه "بابانوئل"، شخصیت افسانه‌ای كه مسیحیان را در ایام كریسمس با هدایای خود، خوشحال می‌سازد، در واقع از "عمو نوروز" ایرانی الهام گرفته و در ابتدا، لباسی سبز بر تن داشته است. 

یكی از ویژگی‌های جشن نوئل (كریسمس) این است كه فرصتی ویژه و مناسب را برای جمع شدن تمامی اعضای خانواده فراهم می‌كند. 

این جشن موجب می‌شود تا اعضای خانواده خاطره‌های مشتركی را از این شب داشته باشند و عواطف خانوادگی میان آن‌ها عمیق‌تر شود. این جشن به ویژه مورد علاقه كودكان است و آن‌ها در این ایام كانون توجه بزرگترهای خانواده هستند.

همان‌طور كه گفته شد، هر كشور و هر قومی شیوه های خود را برای برگزاری هرچه شادتر جشن نوئل دارد. البته برخی از سنت‌ها مانند نصب درخت نوئل در داخل خانه كه با هدایای كوچك، لامپ های رنگی و دیگر وسایل تزیین شده است، صرف شام دستجمعی خانوادگی و حكایت داستان‌های بابانوئل و افسانه‌های دیگر در شب جشن نوئل در اغلب كشورها مشابه است.

اما چند روز بعد از جشن كریسمس، سال نوی میلادی آغاز می‌شود. نام نخستین ماه سال میلادی، ژانویه است.

قرن‌ها پیش، ملل مغرب زمین حساب ماه‌های سال را به ده رسانده بودند. یكی از امپراطوران رم تصمیم گرفت كه دو ماه دیگر به ماه‌های ده‌گانه سال بیافزاید. 

در آن زمان مردم به خدایی معتقد بودند كه Janus خوانده می‌شد. جانوس صاحب دو چهره بود. یك چهره او آینده را می‌نگریست و چهره دیگرش بر گذشته نظاره می‌كرد. جانوس نگهبان منازل به شمار می‌رفت. تصویر وی را بر روی در خانه‌ها نمایش می‌دادند كه رویی به درون خانه و رویی دیگر به بیرون داشت.

چنین تصویری از چنان خدایی به نظر مناسب آمد كه با اسم‌ ماهی‌ از ماه‌های سال منطبق شود. ماهی كه از یك‌سو بر آنچه رفته است بنگرد و حساب ایام گذشته و فهرست بروز وقایع در ماه‌های قبل را داشته باشد و از جانب دیگر به آینده نگاه كند كه چه روی خواهد داد و حساب حوادث آتی را نگهدارد. این ماه Januaries  خوانده شد كه به انگلیسی January نامیده شد.

پس از نام‌گذاری یازدهمین ماه سال، امپراطور مذكور و مردم سرزمین رم اندیشیدند كه نامی بر ماه دیگری بیابند كه دوازده ماه سال تكمیل شود. در آن روزگار تقویم رومی‌ها آغاز سال را به March اختصاص داده بود. دو ماه جدید (ژانویه و فوریه) به انتهای سال افزوده شد. رومی‌ها همواره از پلیدی پرهیز داشتند و همیشه به فكر پاك كردن خویشتن و گردگیری منازل خود می‌افتادند به خصوص قبل از ماه March كه در آن زمان نخستین ماه سال و میمون و فرخنده بود در فكر نظافت و پاكیزیگی اطراق‌گاه‌های خود بودند. پاكیزگی و پاك ساختن در زبان لاتین Februum خوانده می‌شد. 

بنابراین ماه قبل از March را  Februarius گفتند كه در انگلیسی به February موسوم شد. 

Julius Caesar (ژولیوس سزار – امپراطور رمT بعدها دو اسم ژانویه و فوریه را از آخر سال به ابتدای سال غربی انتقال داد و حساب ماه‌های در تقویم مغرب زمین بر این اساس استوار گشت. بدین ترتیب سال مغرب با ژانویه آغاز شد.

بیشتر بدانید : تاریخچه استفاده از درخت کریسمس

بیشتر بدانید : 10 رسم و خرافه جالب درباره کریسمس

بیشتر بدانید : 10 نکته‌ که در مورد سال جدید میلادی نمی‌دانستید!!

 

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: chn.ir