یکصد و ششمین شب از شبهای بخارا که به بزرگداشت زندهیاد عبدالحسین زرینکوب اختصاص داشت، عصر روز دوشنبه 25 دیماه با حضور جمع زیادی از چهرههای فرهنگی و با همکاری موسسه فرهنگی هنری ملت، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یزدی، دایرةالعمارف بزرگ اسلامی، کمیسیون ملی یونسکو در ایران و گنجینه پژوهشی ایرج افشار در کانون زبان فارسی برگزار شد.
یادداشتهای چاپ نشده زرینکوب در راه انتشار
در ابتدای این برنامه سیدمحمدکاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی در سخنانی با اشاره به سابقه آشنایی خود با زندهیاد عبدالحسین زرینکوب و همچنین همسر فقیدش قمر آریان که مسئولیت بخش ادبیات آن را بر عهده داشتهاند، آنها را سرمایههای بیبدیل این مرکز نام نهاد.
وی همچنین به یادداشتهای زندهیاد زرینکوب اشاره کرد و گفت: تأثیرات فرهنگی مرحوم زرینکوب چنان گسترده بود که ما همیشه زیر سایه ایشان نیرو میگرفتیم و هنوز هم بین یادداشتهای او در حال جستجو هستیم و ظاهراً یکی از آنها چاپ شده و قرار است بقیه نیز بیرون بیاید.
به گفته رئیس مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، کوب برادرزاده زندهیاد عبدالحسین زرینکوب به همراه دستیارش مشغول آماده کردن این یادداشتها است که به زودی در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.
«استاد عبدالحسین زرین کوب؛ نقد و بررسی منابع تاریخ ایران» عنوان سخنرانی مفصل صادق سجادی عضو شورای عالی و معاون پژوهشی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی بود.
وی در ابتدا با بیان این نکته که «بسیاری از آثار دکتر زرینکوب افقهای نو پیش چشم محققان تاریخ و ادب ایران گشوده و الهام بخش صدها کتاب و مقاله و رسالههای دانشگاهی شده است» به بیان برخی ویژگیهای آن دسته از آثار زرینکوب پرداخت که مشتمل بر تاریخ ایران است.
سجادی گفت: آنچه در زمینههای تاریخ ایران، برای من اهمیت خاص داشته و دارد، لزوم احاطه محقق و مورخ بر منابع تاریخ ایران، یعنی احاطه نقادانه بر آن است نه صرفِ اطلاع از نام و نشان منابع، که از هر فهرستی، مخصوصاً انواع فهارس نو، میتوان استخراج کرد.
احاطه زرینکوب بر منابع تاریخ ایران و شیوه ارجاعاتش به منابع، مثال زدنی است
معاون پژوهشی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی در ادامه احاطه زرین کوب را بر منابع تاریخ ایران و شیوه ارجاعات او را به منابع، مثالزدنی خواند و یادآور شد: برای زرین کوب، برخلاف بسیاری از کسانی که در این سالها به گزاف دعوی تاریخدانی و تاریخنویسی دارند، نه فقط نفسِ هر منبع بر حسب موضوع و دوره تاریخی و تعلق آن به هریک از انواع تاریخنگاری و نیز شخص صاحب اثر، بلکه شیوه و ترتیب ارجاع به منابع هم معنی داشته است.
سجادی با بیان اینکه «یکی از مهمترین پیشنهادهای زرینکوب در تحقیق تاریخی، مقایسه روایات مربوط به یک حادثه در منابع مختلف است» اضافه کرد: او خود بارها در تحقیقات خود به چنین کاری پرداخته و درجه بیدقتی یا تعمد در بیدقتی و تحریف توسط بعضی مورخان متأخر را نشان داده و محققان را از فرو افتادان در چنین اغلاطی بر حذر داشته است.
وی ادامه داد: زرینکوب به درستی روایات مربوط به فتوح ایران را بر حسب راویان آن اخبار دستهبندی کرده و مثلاً آورده است که اخبار عراق بیشتر، از ابومخنف لوط بن یحیی و اخبار فارس و خراسان غالباً از ابوالحسن مدائنی نقل شده است.
عضو شورای علمی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، این اشارات را نوعی تعلیم به محقق و زرین کوب را یکی از نخستین محققان ایرانی دانست که درباره اهمیت متون ادب و انواع تذکرهها و آثار ادیبان اعم از نظم و نثر و نیز سیاحتنامهها و مکاتبات رسمی و مهرها و سکهها و فرامین و وقفنامهها و آثار مربوط به خراج و امور دیوانی و بسیاری دیگر در تحقیقات تاریخی به تصریح سخن گفته و آنها را دستهبندی کرده و ارزش هر یک را بر حسب زمان و مکان تاریخی نشان داده است.
دیدگاههای جدید در بررسی منابع تاریخ ایران، نافی پیشنهادهای زرینکوب در این باره نیست
سجادی تاکید کرد: زرین کوب سنگِ بنای بررسی و تبویب منابع تاریخ ایران را نهاده است و تحقیقات و دیدگاههای جدید با آنچه وی پیشنهاد کرده، منافات ندارد و بلکه مکمل و متمم آن است.
حورا یاوری، بهاءالدین خرمشاهی، جواد مجابی، غلامرضا امامی، سیدمحمد کاظم بجنوردی، پروز همایونپور، توفیق سبحانی، غلامحسین سالمی، ژاله آموزگار، اصغر علمی و عنایتالله مجیدی از جمله حاضران در شب بزرگداشت عبدالحسین زرینکوب بودند. کارلو چرتی، رایزن فرهنگی ایتالیا و اسدالله امیری، رایزن فرهنگی افغانستان در ایران نیز از جمله مهمانان خارجی این برنامه بودند.
یادداشتهای چاپ نشده زرینکوب در راه انتشار
در ابتدای این برنامه سیدمحمدکاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی در سخنانی با اشاره به سابقه آشنایی خود با زندهیاد عبدالحسین زرینکوب و همچنین همسر فقیدش قمر آریان که مسئولیت بخش ادبیات آن را بر عهده داشتهاند، آنها را سرمایههای بیبدیل این مرکز نام نهاد.
وی همچنین به یادداشتهای زندهیاد زرینکوب اشاره کرد و گفت: تأثیرات فرهنگی مرحوم زرینکوب چنان گسترده بود که ما همیشه زیر سایه ایشان نیرو میگرفتیم و هنوز هم بین یادداشتهای او در حال جستجو هستیم و ظاهراً یکی از آنها چاپ شده و قرار است بقیه نیز بیرون بیاید.
به گفته رئیس مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، کوب برادرزاده زندهیاد عبدالحسین زرینکوب به همراه دستیارش مشغول آماده کردن این یادداشتها است که به زودی در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.
«استاد عبدالحسین زرین کوب؛ نقد و بررسی منابع تاریخ ایران» عنوان سخنرانی مفصل صادق سجادی عضو شورای عالی و معاون پژوهشی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی بود.
وی در ابتدا با بیان این نکته که «بسیاری از آثار دکتر زرینکوب افقهای نو پیش چشم محققان تاریخ و ادب ایران گشوده و الهام بخش صدها کتاب و مقاله و رسالههای دانشگاهی شده است» به بیان برخی ویژگیهای آن دسته از آثار زرینکوب پرداخت که مشتمل بر تاریخ ایران است.
سجادی گفت: آنچه در زمینههای تاریخ ایران، برای من اهمیت خاص داشته و دارد، لزوم احاطه محقق و مورخ بر منابع تاریخ ایران، یعنی احاطه نقادانه بر آن است نه صرفِ اطلاع از نام و نشان منابع، که از هر فهرستی، مخصوصاً انواع فهارس نو، میتوان استخراج کرد.
احاطه زرینکوب بر منابع تاریخ ایران و شیوه ارجاعاتش به منابع، مثال زدنی است
معاون پژوهشی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی در ادامه احاطه زرین کوب را بر منابع تاریخ ایران و شیوه ارجاعات او را به منابع، مثالزدنی خواند و یادآور شد: برای زرین کوب، برخلاف بسیاری از کسانی که در این سالها به گزاف دعوی تاریخدانی و تاریخنویسی دارند، نه فقط نفسِ هر منبع بر حسب موضوع و دوره تاریخی و تعلق آن به هریک از انواع تاریخنگاری و نیز شخص صاحب اثر، بلکه شیوه و ترتیب ارجاع به منابع هم معنی داشته است.
سجادی با بیان اینکه «یکی از مهمترین پیشنهادهای زرینکوب در تحقیق تاریخی، مقایسه روایات مربوط به یک حادثه در منابع مختلف است» اضافه کرد: او خود بارها در تحقیقات خود به چنین کاری پرداخته و درجه بیدقتی یا تعمد در بیدقتی و تحریف توسط بعضی مورخان متأخر را نشان داده و محققان را از فرو افتادان در چنین اغلاطی بر حذر داشته است.
وی ادامه داد: زرینکوب به درستی روایات مربوط به فتوح ایران را بر حسب راویان آن اخبار دستهبندی کرده و مثلاً آورده است که اخبار عراق بیشتر، از ابومخنف لوط بن یحیی و اخبار فارس و خراسان غالباً از ابوالحسن مدائنی نقل شده است.
عضو شورای علمی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، این اشارات را نوعی تعلیم به محقق و زرین کوب را یکی از نخستین محققان ایرانی دانست که درباره اهمیت متون ادب و انواع تذکرهها و آثار ادیبان اعم از نظم و نثر و نیز سیاحتنامهها و مکاتبات رسمی و مهرها و سکهها و فرامین و وقفنامهها و آثار مربوط به خراج و امور دیوانی و بسیاری دیگر در تحقیقات تاریخی به تصریح سخن گفته و آنها را دستهبندی کرده و ارزش هر یک را بر حسب زمان و مکان تاریخی نشان داده است.
دیدگاههای جدید در بررسی منابع تاریخ ایران، نافی پیشنهادهای زرینکوب در این باره نیست
سجادی تاکید کرد: زرین کوب سنگِ بنای بررسی و تبویب منابع تاریخ ایران را نهاده است و تحقیقات و دیدگاههای جدید با آنچه وی پیشنهاد کرده، منافات ندارد و بلکه مکمل و متمم آن است.
حورا یاوری، بهاءالدین خرمشاهی، جواد مجابی، غلامرضا امامی، سیدمحمد کاظم بجنوردی، پروز همایونپور، توفیق سبحانی، غلامحسین سالمی، ژاله آموزگار، اصغر علمی و عنایتالله مجیدی از جمله حاضران در شب بزرگداشت عبدالحسین زرینکوب بودند. کارلو چرتی، رایزن فرهنگی ایتالیا و اسدالله امیری، رایزن فرهنگی افغانستان در ایران نیز از جمله مهمانان خارجی این برنامه بودند.
گردآوری:گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع:mehrnews.com
مطالب پیشنهادی:
www.seemorgh.com/culture
منبع:mehrnews.com
مطالب پیشنهادی:
جوایز و یادگاریهای معتمدآریا در موزه سینما
آلودگی هوا «جمشید مشایخی» را هم ناخوش کرد
یکتا ناصر: مشکل از من است یا سینما که یک سال است بیکارم؟
جراحی بینی سحر ولدبیگی در تله فیلم "یک دماغ ناقابل"
حضور یکی از فوتبالیست ها در سریالی که از امشب به تلویزیون می آید!
یکتا ناصر: مشکل از من است یا سینما که یک سال است بیکارم؟
جراحی بینی سحر ولدبیگی در تله فیلم "یک دماغ ناقابل"
حضور یکی از فوتبالیست ها در سریالی که از امشب به تلویزیون می آید!