به یاد او و «چشم‌هایش»
بیست‌وهشتم بهمن‌ماه سال‌روز درگذشت بزرگ علوی، خالق رمان «چشم‌هایش»، است.

 سیدمجتبی بزرگ علوی بهمن‌ماه سال ۱۲۸۲ در تهران به دنیا آمد. در کودکی همراه با پدرش، حاج سیدابوالحسن و برادش مرتضی علوی که از فعالان سیاسی بودند٬ به آلمان رفت و دوره‌ی دبیرستان و بخشی از تحصیلات دانشگاهی خود را در آن‌جا به پایان برد. پس از بازگشت به ایران، در اصفهان به کار تدریس در مدرسه‌ی صنعتی آلمان مشغول شد، سپس به تهران منتقل شد که همین نقل مکان باعث آشنایی او با صادق هدایت شد و در ادامه به انتشار نخستین اثر او «چمدان» انجامید.

او در این سال‌ها به همراه صادق هدایت، مجتبی مینوی، مسعود فرزاد، عبدالحسین نوشین و پرویز ناتل خانلری در گروهی به نام «ربعه» فعالیت ادبی خود را دنبال کرد‌. علوی همچنین از فعالان سیاسی روزگار حکومت رضا شاه و عضو گروه معروف به «پنجاه و سه نفر» به رهبری تقی ارانی نیز بود که همین امر بود که در نهایت باعث شد به همراه اعضای این گروه دستگیر شود و به زندان بیفتد.

بزرگ علوی در زمان حکومت محمدرضا پهلوی و پس از سقوط دولت مصدق، بار دیگر به اروپا رفت و در آلمان ساکن شد. از این سال تا پیروزی انقلاب اسلامی آثار او در ایران اجازه‌ی انتشار نداشت. در سال ۱۳۵۷ پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران آمد، ولی بار دیگر به آلمان بازگشت و در سال 1375 بر اثر سکته‌ی قلبی در بیمارستانی در شهر برلین درگذشت.

مشهورترین اثر بزرگ علوی، رمان «چشم‌هایش» است که آن را در سال ۱۳۳۱ نوشته است. علوی در این اثر، داستان استاد ماکان نقاش را نقل می‌کند و حرف‌های خود را از زبان او می‌زند.

به طور کلی می‌توان گفت، مضمون اغلب داستان‌های علوی از آرمان‌های سیاسی او الهام گرفته که این مضمون در داستان کوتاه «گیله‌مرد» به خوبی مشخص است.

سه مجموعه‌ی داستان کوتاه او یعنی «چمدان» (۱۳۱۳)، «ورق‌پاره‌های زندان» (۱۳۲۰) و «نامه‌ها» (۱۳۳۰) هر سه قبل از رمان اصلی او یعنی «چشم‌هایش» نوشته شده‌اند. او همچنین گزارشی از ماجراهای زندان گروه سیاسی خود را با عنوان «پنجاه و سه نفر» که در سال ۱۳۲۱ عضو آن بود، منتشر کرده است، لغت‌نامه‌ی بزرگ آلمانی به فارسی، دستور زبان فارسی برای مدرسان آلمانی‌زبان و داستان‌های «میرزا»، «سالاری‌ها»، «موریانه»، «گیله‌مرد»، «ازبک‌ها»، «گذشت‌ زمانه» و چند ترجمه از آثار خارجی از جمله «باغ آلبالو» از چخوف ، «دوازده ماه» از پریستلی از زبان انگلیسی و «دوشیزه اورلئان» اثر شیللر و «حماسه ملی ایران» اثر تئودور نولدکه از دیگر آثار او هستند.



گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: isna.ir



 مطالب پیشنهادی:
قتل «فرزاد حسنی»! + عکس
خانه «فروغ فرخزاد» را خراب می‌کنند؟ + تصاویر
حمله یک زن روانی به شاهکار نقاشی در موزه «لوور» + عکس
خیلی نگرانیم! شما لیلا را ندیدید؟
«جسیکا آلبا» چه کارها که نمی‌کند!