از لوور لنز تا پاریس فوتو

خبرهایی که این روزها از حضور زنان عکاس کشورمان در رویدادهای بین المللی به گوش می رسد واقعا افتخاربرانگیز است و ناگهان می شنویم که بعضی از مهم ترین رخدادهای هنری جهان میزبان هنرمندان زن ایرانی شده اند.

همین روزها خبردار شدیم که 4 عکاس زن ایرانی تقریبا همزمان موفق به کسب افتخاراتی در عرصه جهانی شده اند و یا آثارشان در مجموعه های معتبر به نمایش در می آید. با اینکه چنین خبرهایی را پیش از این و در طول روزهای سال به طور پراکنده و گاه و بیگاه شنیده ایم اما موفقیت هایی که زنان عکاس ایرانی اکنون با آن روبرو شده اند نوید روزهای درخشان تری برای عکاسی ایران است.

نمایش سری عکس های "زندگی امروز و جنگ" از گوهر دشتی در بخش "جنگ های روزگار ما" در موزه لوور شهر لنز فرانسه، کسب جایزه پنجاه هزار یورویی پنجمین دوره از مسابقه بنیاد Carmignac photojournalism Prize در فرانسه توسط نیوشا توکلیان، نمایش مجموعه ای از عکس‌های شادی قدیریان در "پاریس فوتو" که یکی از معتبرترین رویدادهای عکاسی جهان است و بالاخره پذیرفته شدن فاطمه بهبودی، عکاس مستندنگار ایرانی، به عنوان یکی از 5 منتخب بخش ویژه نمایش آثار عکاسان زن آسیایی در جشنواره عکس آبسکیورای مالزی ۲۰۱۴ از اتفاقاتی است که این روزها از آن باخبر می شویم.

پروژه های عکاسان زن ایرانی؛ از لوور لنز تا پاریس فوتو

گوهر دشتی که یکی از پرسابقه ترین هنرمندان عکاس زن در عرصه جهانی است و برپایی نمایشگاه هایی در آمریکا، فرانسه، آلمان، رومانی و دوبی را در کارنامه دارد، گسترش حضور هنرمندان زن ایرانی در سطح بین المللی را ماحصل تلاش آن دسته از عکاسان ایرانی می داند که با پشتکار خود موفق شده اند به عرصه های بین المللی راه پیدا کنند و هیمن امر موجب شده تا نگاه ها بیشتر از پیش به سمت هنر ایران جلب شود.

دشتی در این خصوص معتقد است: حضور عکاسان در رویدادهای بین المللی در حقیقت امکانی را برای دیده شدن هنر ایران به طور کلی فراهم می کند و من شخصا از هر موفقیتی که دوستانم در این عرصه کسب می کنند خوشحال می شوم، هم برای آنها و شاید خودخواهانه است که بگویم هم برای خودم. چرا که می دانم موفقیت هر یک از این هنرمندان در حقیقت موفقیت های بعدی برای هنرمندان دیگر را رقم خواهد زد. همانطور که افتخاراتی که امروز پی در پی نصیب هنرمندان ایرانی می شود، حاصل تلاش و موفقیت های عکاسانی است که پیش از این در سطح جهان به موفقیت هایی نایل شده اند.
شادی قدیریان دیگر عکاس نام آشنای ایرانی هم یکی از عوامل افزایش توجه رویدادهای بین المللی به عکاسان ایرانی را فعالیت گالری دارها و کیوریتورها می داند. قدیریان در این رابطه عنوان می کند: "پاریس فوتو" یکی از مهمترین رویدادهای عکاسی جهان است و خوشبختانه در 3 دوره اخیر گالری راه ابریشم در این نمایشگاه بزرگ غرفه‌ای برای نمایش آثار عکاسان ایرانی در اختیار داشته است و حضور این گالری ایرانی دراین رویداد مهم عکاسی اتفاق مهمی به شمارمی رود.
او می افزاید: به واسطه حضور گالری راه ابریشم در پاریس فوتو و آرت‌فر های مهم دنیا، مجموعه داران خارجی با عکاسی معاصر ایران بسیارآشنا هستند.

نیوشا توکلیان که بیشتر به عنوان عکاس خبری در سطح بین المللی شناخته می شود، علاوه بر تایید نقش هنرمندان و کیوریتورها در هموارتر کردن مسیر عکاسی ایران برای حضور هرچه گسترده تر در سطح بین المللی، خلاقیت هنرمندان عکاس در بیان تصویری را هم در این میان موثر می داند. او علاوه بر این اعتقاد دارد که؛ "هنرمند عکاس باید جهانی فکر کند تا بتواند در کار خود موفق باشد."

توکلیان همچنین همگام بودن با دستاوردهای هنری جهان معاصر را یکی دیگر از پارامترهایی می داند که به مقبولیت آثار هنرمندان در سطح بین المللی خواهد انجامید. او با بیان اینکه امروزه در دنیا عکس های ساده تر طرفدار بیشتری دارد، تاکید می کند: عکاسان خبری حرفه ای در دنیا به دنبال گرفتن عکس‌های ساده اما در عین حال با نگاه نو و متفاوت هستند.

روایت عکاسان زن ایرانی از جهان معاصر

سری عکس های "زندگی امروز و جنگ" از گوهر دشتی هم اکنون در بخش "جنگ های روزگار ما" در موزه لوور شهر لنز فرانسه به نمایش در آمده است. این نمایش شامل آثاری ست در دوازده بخش که منعکس کننده ی جنگ ها مابین سال های 1800 تا 2014 میلادی هستند. در این مجموعه آثاری از پابلو پیکاسو، اتو دیکس، فرانسیس گویا، هنری مور، جرج بارنارد، مارسل گرومر، گوینجی کیمورا و ... به نمایش در آمده است.

دشتی در مجموعه "زندگی امروز و جنگ" از زاویه‌ای نو ایران معاصر را نشان می‌دهد. ما این بار فرصت این را داریم که بتوانیم به جای ایرانی که بنیادگرایان و پروپاگانداهای رسانه‌ای به ما نشان می‌دهند، شاهد زندگی زوج جوانی باشیم که راه خود را در جهان پیدا می‌کنند. دشتی ما را به دنیای خصوصی خود می‌برد و در کارهای روزمره‌ای چون خواندن روزنامه، غذا خوردن، قدم زدن و سایر فعالیتهایی که جهانی، روزمره و عادی تلقی می‌شوند، شریک می‌کند. او توضیح می‌دهد که "زندگی امروز و جنگ" از تجربه شخصی‌اش از هشت سال جنگ ایران و عراق سرچشمه گرفته است. به گفته خودش، او تلاش کرده یک "زوج پساجنگ" را که "نماد نسل او" است و "در واقعیت‌ها و خاطرات جنگ به عنوان پس زمینه زندگی روزمره‌شان گرفتار هستند." در این پروژه، دشتی از یک مستندسازی به کشف امکانات پرفورماتیوعکاسی می‌رسد. او تلاش می‌کند با روایت خود و زندگی‌اش، تأثیر نمادین خشونت را بر روح و روان نسل خود نمایان کند و بدین ترتیب شکل انسانی داستان را مستند می‌کند.
نمایش مجموعه عکس به میزبانی موزه‌ نلسون اتکین کانزاس، چهارمین دوسالانه هنر آسیایی تایوان، چهارمین فستیوال عکس برلین، همچنین فروش ۸ هزار و ۵۰۰ پوندی در حراجی فیلیبس لندن از دیگر سوابق این هنرمند در عرصه بین المللی محسوب می شود.

شادی قدیریان اکنون خود را برای حضور در "پاریس فوتو" آماده می کند. همچنین در سال 2115 نمایشگاه بزرگ مروری برآثار این هنرمند در شهر لیون فرانسه برپا خواهد شد و به همراه این نمایشگاه کتاب مجموعه آثارش به زبان فرانسه نیز منتشر می شود.


او در خصوص مجموعه عکس هایش می گوید: ایده هایم را اکثرا یا از خودم گرفته ام یا از نزدیکانم. حالا که به مجموعه هایم نگاه می کنم احساس می کنم که همه شان آینه ای هستند از زندگیم و آن دوره ای را که می گذرانه ام نشان می دهد. یعنی کاملا می شود روند زندگی مرا درعکس هایم دید. اینکه همان موقع که داشتم روی مجموعه ای کار می کردم، درگیر چه مسائلی بودم و با چه مسائلی مواجه شده بودم. وقتی که روی موضوعی حساس می شوم، بیشتر فکر می کنم، بیشتر نگاه می کنم و کم کم موضوع برایم بازتر و بازتر می شود و کل جریان در ذهنم وسعت پیدا می کند. بیشتر موضوعاتم انسانی است. گمان می کنم تنها یک مجموعه دارم که در آن انسان به صورت فیزیکی حضور ندارد ولی بازهم رد پای انسان را در آن می توان دید.

قدیریان تاکنون متجاوز از 14 نمایشگاه انفرادی در ایران، بلژیک، آلمان، ایتالیا، فرانسه، آمریکا، هندوستان، دوبی، ترکیه، سوریه، فلسطین و کویت داشته است و در 63 نمایشگاه گروهی در ایران، انگلیس، فرانسه، آمریکا، اتریش، دوبی، سوئد، هلند، بولیوی، دانمارک، استرالیا، لهستان، مکزیک، اسپانیا، آلمان، ترکیه، روسیه، بنگلادش، یونان، کانادا و ایرلند شرکت کرده است.

نیوشا توکلیان عکاس ایرانی برنده جایزه پنجاه هزار یورویی مسابقه بنیاد Carmignac photojournalism Prize در فرانسه شده است. این جایزه فتوژورنالیسم که از سال ۲۰۰۹ تاسیس شده است، امسال به موضوعات مرتبط با ایران اختصاص یافته بود نیوشا توکلیان برنده پنجمین جایزه این مسابقه در باره نحوه پرداختنش به پروژه های عکاسی می گوید: فعالیت عکاسی من در مسیر به تصویر کشیدن قصه‌های ناگفته است. من به عنوان یک عکاس می‌کوشم تا توجه مخاطب را به جزئیات کوچکی که در این دنیای دیوانه گم شده‌اند جلب کنم. می‌خواهم تمام آنچه را که به طور معمول در میان سیل اخبار جدی به دست فراموشی سپرده می‌شود در یاد‌ها زنده کنم. آنچه را که من قصد دارم نشان دهم، مدت هاست در بافت شلوغ دنیا فرو رفته و حل شده است.
توکلیان هنرمندی است که عکاسی حرفه‌ای را در سن ۱۶ سالگی در روزنامه زن آغاز کرد و در نشریات دیگر ادامه داده است. عکس‌های او در نشریات مختلف جهانی به چاپ رسیده‌اند، از جمله مجله تایم، نیوزویک، اشترن، لو فیگارو، کالرز، نیویورک تایمز، در شپیگل، لوموند، نر ی هندلس بلد، و نشنال جیوگرافیک. سال گذشته تعدادی از عکس های این هنرمند در موزه لکما آمریکا به نمایش درآمد.

فاطمه بهبودی یکی از 5 منتخب بخش ویژه نمایش آثار عکاسان زن آسیایی در جشنواره عکس آبسکیورای مالزی ۲۰۱۴ درباره مجموعه عکس هایش با عنوان "مادران شکیبایی" که منجر به حضور او در این رویداد شده می گوید: سال ها به صورت جسته گریخته روی این پروژه کار کرده ام اما از یک سال پیش تمرکز اصلی ام بر روی این مجموعه است.
بهبودی درباره چگونگی پرداخت اش از این مجموعه عنوان می کند: من برای این پروژه تصمیم گرفتم به سراغ مادرانی بروم که دوربینی به سراغ آن ها نرفته است تا بتوانم عکس های طبیعی از آن ها بگیرم و برای عکاسی از این مجموعه تاکنون به ایلام،مازندران، کاشان، اهواز، سمنان، گرگان، اهواز، تهران و ورامین سفر کرده ام و تمام هزینه عکاسی این مجموعه را تاکنون از امکانات محدودم تامین کرده ام.

فاطمه بهبودی (متولد ۱۹۸۵ در تهران) در زمینهٔ عکاسی مستند و خبری فعالیت می‌کند و تاکنون با خبرگزاری‌های مختلف داخلی به عنوان عکاس خبری همکاری داشته است. او در سال ۲۰۱۳ به عنوان یکی از شرکت‌کنندگان در مسترکلاس‌های Joop Swart بنیاد ورلدپرس فتو انتخاب شد و کمی بعد در فستیوال بین‌المللی Angkor کامبوج هم حضور یافت. او همچنین برندهٔ جایزهٔ نخست بخش عکاسی فیچر در مسابقهٔ ۲۰۱۴ POYI هم بوده است.

گردآوری :  گروه  فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture