دیابت درمان قطعی دارد؟
در پاسخ به این سؤال كه آیا درمان قطعی برای دیابت امكان‌پذیر است؟ یك پاسخ وجود دارد؛ با دانش فعلی، نه.

دیابت؛ علایم، عوارض، رژیم غذایی

زندگی مدرن داستان عجیبی دارد. از یک طرف مهم‌ترین پیشرفت‌های علمی در صد سال اخیر اتفاق افتاده و از طرف دیگر در همین صد سال در نتیجه فعالیت‌های بشر، خطرات بسیاری او و زندگی‌اش را تهدید می‌کند. بشر امروز دچار افراط‌ها و تفریط‌هاست. از یك سو جهانی در تهیدستی، شكم به پشت چسبانده‌اند و از سوی دیگر جهانی غرق در مصرف بیش از اندازه‌اند. این مصرف، حد و مرزی نمی‌شناسد و «همه‌‌چیز» را در برمی‌گیرد؛ آب، هوا، خوراك و هر چیزی كه می‌توان آن را مبادله و مصرف كرد. این وضعیت در مورد خوراكی‌ها حالتی بیمارگونه دارد. بررسی‌ها چه درباره جهان و چه ایران- به‌ویژه كلانشهرهایی مانند تهران- نشان داده‌اند كه اندام مردان و زنان رو به چاقی می‌رود؛ چاقی ناشی از مصرف بیش از اندازه. طبیعی‌ترین پیامد چنین مصرف حاد و از حد گذشته‌ای سوءمصرف‌های گوناگون و یكی از فراگیر‌ترین پیامدهای این سوءمصرف- اگر حالت ژنتیك آن را نادیده بگیریم- دیابت است، یا چنان كه گفته می‌شود «قند خون». اینجا می‌توانید درباره این بیماری فراگیر بیشتر بدانید.

 

دیابت چیست و چه می‌كند؟

دیابت یا بیماری قند، هنگامی به‌وجود می‌آید كه هورمون انسولین- عامل تنظیم‌كننده قند خون- یا به اندازه كافی در بدن تولید نمی‌شود یا بافت‌های بدن به آن به درستی پاسخ نمی‌دهند. در نتیجه سوخت‌وساز قند در بدن مختل می‌شود و قندخون از حد طبیعی بالا‌تر می‌رود و در ‌‌نهایت علائم شاخص دیابت به‌صورت پرخوری، پرنوشی و پرادراری ظاهر می‌شود. هورمون انسولین كه از سلو‌ل‌های جزایر لانگرهانس در غده لوزالمعده به درون خون ترشح می‌شود، كاركردهای مختلفی در بدن دارد و ازجمله ورود قند را از خون به درون سلول‌ها تسهیل می‌كند تا سلو‌ل‌ها بتوانند برای تأمین انرژی خود از آن استفاده كنند. درصورت كمبود یا بی‌تأثیر شدن انسولین، قند نمی‌تواند وارد سلول‌ها شود، در نتیجه میزان قند خون بالا می‌رود. بالا رفتن قند خون علاوه بر ایجاد علائم حادی كه به آنها اشاره شد، در درازمدت باعث آسیب رساندن به تقریباً هر عضو حیاتی بدن ازجمله قلب، مغز، چشم، كلیه‌ها و... می‌شود. براساس آمارهای موجود به‌طور متوسط ۱۰درصد جمعیت كشور مبتلا به دیابت هستند.

 

تهدیدی جدی برای شهرنشین‌ها

بیماری دیابت یكی از تهدیدكننده‌های اصلی سلامتی در میان شهرنشین‌هاست. این بیماری بستر بیماری‌های دیگری نیز می‌تواند باشد و متأسفانه آگاهی در زمینه دیابت بسیار كم است به‌طوری كه به دیابت، بیماری خاموش می‌گویند. این درحالی است كه سرعت شیوع آن به‌ویژه میان جوانان بسیار بالاست. مبتلایان به دیابت حتماً باید از یك رژیم غذایی سالم پیروی كنند اما بدانید كه برای داشتن برنامه صحیح دارویی و رژیم درمانی باید به پزشك و كارشناس تغذیه مراجعه كنید زیرا او با توجه به میزان قند خون شما و وضعیت بیماری‌تان می‌تواند یك رژیم غذایی مناسب كه كالری مورد نیاز بدنتان را دارد، پیشنهاد دهد. پس خیلی‌ راحت سراغ نسخه‌هایی كه برای دیابتی‌ها در اینترنت پیچیده شده نروید و به آنها اعتماد نكنید. رژیم‌های غذایی موجود در اینترنت، معمولا برای كسانی درنظر گرفته شده كه در مرحله حادی از بیماری دیابت قرار دارند. البته آنچه درخصوص همه دیابتی‌ها صدق می‌كند این است كه این افراد باید از مصرف غذاهای چرب و شیرین جداً پرهیز كنید.

 

جایگزینی برای غذا‌ها

دیابتی‌ها باید به‌ جای مصرف مواد قندی ساده مانند قند، شكر، مربا، عسل و... از خشكبار و میوه‌های خشك استفاده كنند. روغن‌های جامد را حذف و روغن زیتون را جایگزین آن كنند. از گوشت‌های بدون چربی و مرغ بدون پوست استفاده كنند. سرخ كردن غذاها را فراموش كنند و روش‌های آب‌پز، بخارپز، تنوری كردن و كباب كردن را بیاموزند. نوشیدن نوشابه‌ها برای دیابتی‌ها ممنوع است. نوشیدن چای هم اگر تلخ باشد یا به همراه خرما یا كشمش مجاز است. به جای آبمیوه سعی كنید از خود میوه‌ها استفاده كنید، زیرا این موادغذایی فیبر دارند و احساس سیری كه در فرد ایجاد می‌كنند مانع از خوردن بیش از حد می‌شود. مراجعه منظم به پزشك مهم‌ترین كاری است كه باید مورد توجه قرار گیرد. دیابتی‌ها در مراجعات منظم به پزشكان باید آزمایش چربی و فشار خون هم بدهند، زیرا در بیماران دیابتی علاوه بر قند، عملكرد چربی‌ها هم در خون مختل می‌شود. بنابراین میزان چربی و فشارخون آنها باید تنظیم شود.

 

چه كسانی در خطرند؟

مشخصاتی هست كه اگر در شما وجود داشته باشد، امكان ابتلا به دیابت در شما بیشتر است؛ 1- سن بالای ۴۵ سال. 2- وزن بالا (چاقی و اضافه وزن). 3- سابقه فامیلی ابتلا به دیابت (یكی از فامیل نزدیك مثل والدین، خواهر یا برادر دیابتی باشند). 4- مادرانی كه طی حاملگی، دیابت داشته‌اند. 5- تولد بچه‌ای با وزن بیشتر از 4.5 كیلوگرم. 6- فشار خون بالا. 7- كلسترول بالا یا بالا بودن سایر انواع چربی‌های خون. 8-كسانی كه فعالیت جسمی ندارند. درضمن در كنار همه راه‌هایی كه برای كنترل دیابت مثل رژیم غذایی و در موارد پیشرفته‌تر تزریق انسولین وجود دارد، یك راه‌حل كلی توسط همه پزشكان توصیه شده است؛ ورزش. هر چه فعالیت بدنی‌تان بیشتر باشد میزان قندی كه در بدن می‌سوزد بیشتر می‌شود. فعالیت‌های ورزشی روزانه بهترین راه مقابله با قند خون بالاست و می‌تواند نیاز به انسولین را كاهش دهد. برای این كار لازم است كه روزانه بین 20تا 30دقیقه ورزش كنید.

 

دیابتی‌ها درمان هم می‌شوند؟

در پاسخ به این سؤال كه آیا درمان قطعی برای دیابتی‌ها امكان‌پذیر است؟ یك پاسخ وجود دارد؛ با دانش فعلی ، نه. این بیماری هم مانند بسیاری بیماری‌ها فقط قابل كنترل است. اینكه با مصرف چند روزه یك دارو بتوان به درمان نهایی این بیماری رسید، بدون آنكه نیاز به درمان دیگری وجود داشته باشد، غیرممكن است. دیابتی‌ها نیاز به كنترل همیشگی قند خون با دارو یا انسولین و كنترل میزان فشار خون، چربی خون، اختلالات تیروئید همراه، كنترل چشم‌ها و كلیه‌ها دارند و این كار موجب می‌شود كه طول عمر عادی داشته باشند و گرفتار عوارض قند خون نشوند.

 

فقط پیشگیری و كنترل

اینجا می‌توانید چند نكته كاربردی درباره دیابت و راه‌های پیشگیری و كنترل آن بخوانید. یادتان هست كه این بیماری قابل درمان نخواهد بود.

برخی از عوامل ابتلا به دیابت قابل كنترل است كه ازجمله مهم‌ترین آنها می‌توان به چاقی به‌ویژه چاقی شكم، داشتن زندگی بدون تحرك و ماشینی، سیگار كشیدن، مصرف زیاد گوشت قرمز، گوشت‌های فرآوری شده، لبنیات پرچرب و شیرینی‌جات، بالا بودن كلسترول و چربی خون اشاره كرد.

یك رژیم غذایی مناسب با كاهش مقدار كربوهیدرات، چربی‌ها و كالری مصرفی و انجام ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی باعث می‌شود كه بدن از هورمون انسولین استفاده كند و میزان قند خون را پایین بیاورد. مراجعه منظم، غربالگری صحیح و تشخیص زودهنگام دیابت، بهترین راه برای جلوگیری و كنترل این بیماری است.

دیابتی‌ها جریان خون مناسبی در پاهایشان ندارند، بنابراین زخم‌هایشان دیر ترمیم می‌شود. آنها اگر یك زخم كوچك در پایشان ایجاد شد، باید سریع به پزشك متخصص داخلی یا فوق‌تخصص غدد مراجعه كنند. بیماران دیابتی حتما باید پس از تزریق انسولین، غذا بخورند و آن را مثلا به یك ساعت بعد موكول نكنند، چون باعث افت قندخون می‌شود و خطرناك خواهد بود. در برخی موارد باید قند خون كاملا كنترل شود، مانند خانم‌های باردار كه كنترل چند نوبت قند خون و تزریق چند نوبت انسولین لازم دارند.

 

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : hamshahrionline.ir