کبد در بدن چه کارهایی انجام می دهد؟ + فیلم کبد

محل قرار گرفتن کبد

کبد یک عضو بزرگ و گوشتی است که در سمت راست شکم قرار دارد. وزن کبد حدود 1.4 کیلوگرم است. کبد به رنگ قرمز مایل به قهوه ای است و جنس آن لاستیک مانند است. به طور طبیعی نمی توانید کبد را احساس کنید زیرا به وسیله قفسه سینه محافظت می شود.

کبد دارای دو قسمت بزرگ است که لوب راست و چپ نامیده می شوند. کیسه صفرا همراه با بخش هایی از پانکراس و روده زیر کبد قرار دارد. کبد به همراه این اندام های داخلی به هضم، جذب و فرآوری غذا کمک می کنند.

مهم ترین کار کبد فیلتر کردن خونی است که از دستگاه گوارش می آید و این خون قبل از عبور از دستگاه گوارش و رسیدن به دیگر بخش های بدن تصفیه می شود. به علاوه کبد مواد شیمیایی را سم زدایی کرده و داروها را تجزیه می کند. در زمان انجام این کار کبد صفرا ترشح می کند. به علاوه کبد پروتئینی تولید می کند که برای لخته شدن خون و عملکردهای دیگر ضروری است.

کبد بزرگترین اندام داخلی است و از لحاظ فنی بزرگترین غده محسوب می شود. اکثر ما وقتی به مشکلات و بیماری های کبد فکر می کنیم، به یاد بیماری سیروز cirrhosis می افتیم که یک آسیب بلند مدت به کبد است که در نهایت باعث نارسایی کبد می شود. سیروز کبدی معمولا با مصرف زیاد الکل در ارتباط است و در واقع الگویی از زخم مزمن در کبد است که جریان خون را متوقف می کند و بسیاری از فرایندهای ضروری آن را مسدود می کند.

اما علاوه بر فیلتر کردن الکل که مستقیما بر روی سلامت شما تاثیر می گذارد، فعالیت های زیاد دیگری هم در کبد انجام می شود. دکتر رابرت اس براون Robert S. Brown، متخصص گوارش و استاد پزشکی و هپاتولوژی در مرکز بیماری و پیوند کبد در Weill Cornell Medicine در نیویورک در این باره می گوید: مردم تصور می کنند تنها در صورتی که رفتار نادرستی با کبد خود داشته باشند، مشکل برای این عضو به وجود می آید. اما بهتر است بدانید بیماری کبد بر روی همه وضعیت های اجتماعی، اقتصادی، جنسی و در همه سنین بر روی افراد تاثیر می گذارد. همه افراد لازم است که از کبد خود مراقبت کنند.

در ادامه به چند واقعیت مهم در مورد کبد اشاره می کنیم که لازم است به خاطر بسپارید.

همه بیماری های کبد ناشی از مصرف الکل نیست

سیروز تنها نوع بیماری کبد نیست که باید نگران آن باشید. یک بیماری که اخیرا شایع شده بیماری کبد چرب غیر الکلی non-alcoholic fatty liver نامیده می شود و زمانی بروز می کند که چربی زیادی در کبد تجمع پیدا می کند. دکتر براون می گوید: از آنجایی که چاقی اپیدمی شده، هر روز تعداد مبتلایان به دیابت افزایش پیدا می کنند، یا دیگر علائم سندروم متابولیک که که در حال افزایش چربی در کبد خود هستند و این چربی بسیار مشابه چربی ناشی از مصرف الکل زیاد است، در حال بیشتر شدن است. ما واقعا فکر می کنیم که بیماری کبد چرب غیر آشکارسازی کبد از سندروم متابولیک است.

افزایش میزان چربی در کبد خطر بروز سرطان کبد و نیاز به پیوند کبد را افزایش می دهد. خبر خوب اینکه رژیم غذایی و ورزش می توانند موثر باشند. فقط کاهش اندکی از وزن، حدود 7 درصد، می تواند التهاب کبدی را کاهش دهد و همچنین با کاهش بافت اسکار در کبد همراه است.

اما همچنین عللی وجود دارد که هیچ ارتباطی به نوشیدن الکل ندارند، مانند هپاتیت و کلانژیت اسکلروزان اولیه  primary biliary cholangitis و یک بیماری خود ایمنی که باعث می شود کبد به سلول های کیسه صفرا حمله کنند. کلانژیت اسکلروزان اولیه یا PBC منجر به التهاب و اسکار می شود که وقتی به اندازه کافی شدید باشد، باعث بروز سیروز کبدی می شود. PBC مهم ترین عامل بروز سیروز است که در بین خانم ها شایع تر است.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : از سیروز تا سرطان کبد

اگر می خواهید بیشتر بدانید : سیروز کبدی با چه غذاهایی بهبود پیدا می کند؟

بدون کبد نمی توانید زندگی کنید

کارهای مهم کبد بسیار زیاد هستند از جمله کمک به هضم غذا و لخته شدن خون، حذف باکتری ها و ویروس ها، ساخت پروتئین و دخیره قند و چربی. مردم فراموش می کنند که هر چه می خورند، نفس می کشند یا می نوشند به وسیله کبد فراوری می شود. کبد یک گیاه بزرگ سازنده در بدن است. اگر این فرایندها به درستی انجام نشوند، زنده ماندن شما سخت خواهد بود. بنابراین با توجه به عملکردهای زیاد و مهمی که کبد در بدن انجام می دهد، بروز هر گونه بیماری در کبد سلامت شما را به خطر می اندازد. توصیه می کنیم برای درک بهتر اهمیت و عملکرد کبد فیلم کوتاه بالا را مشاهده کنید و با دیگران نیز به اشتراک بگذارید.

کبد می تواند خود را بازسازی کند

کبد علاوه بر اینکه بزرگترین عضو داخلی بدن است، تنها اندامی است که می تواند به طور کامل بازسازی شود. سلول های کبد به طور مداوم تلاش می کنند تا آسیب دیدگی ها را به شکلی برطرف کنند که کبد بازسازی شود. به همین دلیل است که پیوند کبد با استفاده از تنها بخشی از کبد اهدا کننده قابل انجام است.

زمانی که کبد نیاز به بازسازی زیادی داشته باشد، برخی از این بازسازی ها به شکل اسکار نمایان می شوند و به این ترتیب کبد در معرض سیروز قرار می گیرد. بنابراین درست است کبد توانایی بازسازی خود را دارد، اما نباید به طور مداوم کبد را در معرض آسیب دیدگی قرار دهید.

تولد شما خطر بروز هپاتیت C را در شما پیش بینی می کند

ویروس هپاتیت C  اساسا از طریق خون پخش می شود، بنابراین تزریق دارو و انجام برخی فعالیت های جنسی خطرناک خطر ابتلا به هپاتیت C را افزایش می دهد. اما بیش از 75 درصد از مبتلایان به هپاتیت C در امریکا یک وجه اشتراک دارند و آن این است در سال های بین 1945 و 1965 به دنیا آمده اند. بنابراین نیروی کار پیشگامان دولت امریکا پیشنهاد داد که هر کس در بین این دو دهه به دنیا آمده است باید تست غربالگری انجام دهد.

ممکن است هیچ نشانه ای از بیماری کبد را در خود مشاهده نکنید

برخی از رایج ترین علائم PBC مواردی هستند که هر روز و بدون هیچ علت جدی در خود مشاهده می کنید، از جمله خارش، خستگی شدید و خشکی چشم ها. دکتر براون می گوید تنها زمانی که بیماری کبد در حالت پیشرفته باشد، علائم خاص آن را در خود مشاهده می کنید. علائم در این شرایط عبارتند از تهوع، کاهش وزن، التهاب، گیجی و زرد شدن پوست و چشم ها. بسیاری از بیماری های کبد بدون علامت هستند و تنها با غربالگری تشخیص داده می شوند، به همین دلیل است که برخی پزشکان آزمایش خون منظم را به عنوان بخشی از معاینات ضروری توصیه می کنند.

کبد در حال سم زدایی همه چیز برای شماست

همانطور که کبد هر آنچه را که وارد بدنمان می کنیم، پردازش می کند، تمام سموم را نیز فیلتر می کند. احتمالا در اینجا باز هم به الکل فکر می کنید، اما کبد سموم موجود در مواد غذایی و داروها را نیز استخراج می کند.

با افزایش سن و مصرف داروهای بیشتر، اهمیت توجه به سلامت بیشتر می شود. عملکرد کبد نیز کاهش پیدا می کند و در نتیجه خطر بروز آسیب های کبدی ناشی از مصرف دارو بیشتر می شود.

خوشبختانه کبد عمل سم زدایی را خوب انجام می دهد، اما این مسئله به این معنا نیست که سموم مختلف را می توانیم به بدن خود وارد کنیم. رعایت کردن این نکته نیز صرفا به معنای پرهیز از الکل نیست، بلکه باید تمام استانداردها و عادت های سلامت را رعایت کنید، یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید، وزن بدن خود را در محدوده سالم حفظ کنید و فعالیت منظم بدنی داشته باشید. تمام این عادت ها و اقدامات بر روی سلامت کبد تاثیر می گذارند، مگر اینکه با یک اختلال مادرزادی در کبد به دنیا آمده باشید.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : نشانه های بیماری کبد + عوامل بیماری زا در کبد

اگر می خواهید بیشتر بدانید : کبد را با این 13 اشتباه ناآگاهانه آتش نزنید!

اگر می خواهید بیشتر بدانید : نشانه های آسیب کبدی چیست؟

اگر می خواهید بیشتر بدانید : کبد چه کاری انجام می دهد؟

تهیه و ترجمه : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ