نام دارو (ژنریک): پرومتازین ( PROMETHAZINE HCl )
گروه دارویی: آنتی هیستامین ها Antihistamines
اسامی تجاری: Phenergan Promethegan Remsed
موارد مصرف پرومتازین:
پرومتازین برای ایجاد اثرآرام بخش در شب و درمان بیخوابی (برای مصرف كوتاه مدت)، درمان علامتیحساسیتهایی چون تب یونجه، كهیر، درمان كمكی واكنشهای آنافیلاكسی، درمان تهوع، سرگیجه، اختلالات لابیرنت، بیماری مسافرت و داروی پیش بیهوشی مصرف میشود.
مكانیسم اثر پرومتازین:
تصور میشود كه پرومتازین بهطور غیرمستقیم باعث كاهش تحریكسیستم مشبك ساقه مغزی میگردد. همچنین از طریق رقابت با هیستامین برایاتصال به گیرنده H1 در سلول هدف، اسپاسم و احتقان ناشی از هیستامین رامتوقف میسازد. پرومتازین از واكنشهاییكه تنها با واسطه هیستامین بروز میكند جلوگیری مینماید ولی در صورت بروز، آنها را از بین نمیبرد. احتمالا با مهارگیرندههای شیمیایی بصلالنخاع (CTZ) اثر ضد استفراغ خود را اعمال میكند. اثرات ضد سرگیجه پرومتازین احتمالا از طریق اثر ضد موسكارینی مركزی اعمال میشود.
فارماكوكینتیك پرومتازین:
پرومتازین به خوبی از راه خوراكی و از محل تزریق جذب میشود. متابولیسم آن كبدی است. شروع اثر آن از راه خوراكی یا تزریق عضلانی تقریبا 20 دقیقه و از راه وریدی حدود 5 ـ 3 دقیقه بعداز مصرف است. طول مدت اثر آرام بخشی آن حدود 8 ـ 2 ساعت و طول مدت اثر ضدهیستامین آن 12 ـ 6 ساعت است. پرومتازین به آهستگی از كلیه و مدفوع و عمدتا بهصورت متابولیتهای غیرفعال دفعمیشود.
هشدارها در مصرف پرومتازین:
1 ـ احتمال بروز سرگیجه، اغتشاش شعور و كمی فشار خون در بیماران مسن وجود دارد. همچنینبروز علایم اكستراپیرامیدال بخصوص پاركینسون، اختلال در نشستن، خوابیدنو درازكشیدن و دیكسینزی مداوم نیز دربیماران مسن بیشتر است. بخصوص اگرمقادیر مصرف زیاد باشند یا از شكل تزریقی دارو استفاده شود.
2 ـ در آسم حاد، وجود نشانههای بزرگی پروستات یا زمینه ابتلای به احتباس ادرار، اغماء، زمینه ابتلای گلوكوم با زاویه بسته و یرقان، باید با احتیاط مصرف شود.
عوارض جانبی پرومتازین:
خواب آلودگی، هیجان، عصبانیت، بیقراری، از دست دادن مهارتدر انجام كار یا بیثباتی، حركات پرشی عضلات سر و صورت، رعشه و تكان دادن دستها، تاری دید، كاهش هوشیاری بهویژه در كودكان، خشكی دهان، احساس از حال رفتن (كمی فشار خون) و حساسیت به نور از عوارض جانبی پرومتازین هستند.
تداخلهای دارویی پرومتازین:
مصرف همزمان پرومتازین با داروهای كاهنده فشار خون با اثر مضعف CNS مانند كلونیدین و متیلدوپا، سولفات منیزیم تزریقی، داروهای ضد افسردگی سه حلقهای، داروهای بیهوش كننده، باربیتوراتها و داروهای مخدر، داروهای مهاركننده مونوآمینواكسیداز (MAO)، از جمله فورازولیدن و پروكاربازین ممكن است موجب تشدید آثار مضعف CNS این داروها یا پرومتازین گردد. مصرف همزمان با سایر داروهایی كه باعث ایجاد واكنشهای اكستراپیرامیدال میشوند، ازجمله هالوپریدول، متوكلوپرامید، سایر فنوتیازینها و تیوگزانتینها ممكن است شدت و دفعات بروز واكنشهای اكستراپیرامیدال را افزایش دهد. مصرفهمزمان لوودوپا با پرومتازین ممكن است اثرات ضد پاركینسونی لودوپا را به علتمسدود شدن گیرندههای دوپامین در مغز مهار كند آثار آلفا ـ آدرنرژیك اپینفرین درصورت مصرف همزمان با پرومتازین ممكن است مهار شود. مصرف همزمان بروموكریپتین با پرومتازین ممكن است موجب افزایش غلظت سرمی پرولاكتینشود و با اثر بروموكریپتین تداخل كند. مصرف همزمان پرومتازین با داروهایضد تیروئید ممكن است خطر بروزآگرانولوسیتوز را افزایش دهد.
نكات قابل توصیه برای پرومتازین:
1 ـ برای به حداقلرسانیدن تحریك گوارشی، شكل خوراكی پرومتازین همراه با غذا، آب یا شیر مصرفشود.
2 ـ در صورت مصرف پرومتازین برای پیشگیری از بیماری مسافرت باید حداقل30 دقیقه یا ترجیح 2 ـ 1 ساعت قبل ازمسافرت مصرف شود.
3 ـ احتمال بروز خشكی دهان با مصرف پرومتازین وجود دارد.
4 ـ درمان با پرومتازین باید 2 ـ 1 هفته قبل از زایمان قطع شود تا از بروز یرقان و علایم اكستراپیرامیدال در نوزاد جلوگیری شود.
مقدار مصرف پرومتازین:
خوراكی:
بزرگسالان: 25 میلیگرم در موقع خواب و در صورت نیاز تا 50 میلیگرم مصرف میشود.
كودكان: در كودكان 5 ـ 1 ساله، 20 ـ 15میلی گرم و در كودكان 10 ـ 5 ساله، 25 ـ 20 میلیگرم در موقع خواب مصرف میشود.
تزریقی:
بزرگسالان: 50 ـ 25 میلیگرم و حداكثر تا 100 میلیگرم، تزریق میشود. در موارد اورژانس 50 ـ 25 میلیگرم و حداكثر 100 میلیگرم تزریق آهسته وریدی میشود.
كودكان: در كودكان 10 ـ 5 ساله 12/5 ـ 6/25 میلیگرم تزریق عضلانی میشود.
اشكال دارویی پرومتازین:
Tablet: 25mg
Syrup: 113mg / 100ml
Injection: 25mg / ml
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع: iranhealers.com