افزایش پایداری مفاصل:
افزایش ثبات و استحكام مفاصل نقش مهمی در توانبخشی آسیبهای مفصلی دارد. بازگشت مفاصل به حالت مناسب، بعد از آسیب دیدگی، اساس توانبخشی را تشكیل می‌دهد. یك برنامه‌ی توانبخشی خوب شامل برنامه‌هایی است كه هدف از آنها افزایش پایداری مفاصل است. این برنامه به ویژه در مورد آسیبهای اندام تحتانی از اهمیت زیادی برخوردار است.
استحكام مفاصل در آسیبهای اندام تحتانی:
اولین قدم برای استحكام مفاصل پس از آسیب اندام تحتانی، ارزیابی نقصهای ایجاد شده، عدم توازن و ناهماهنگی ایجاد شده در مفاصل در اثر آسیب است.
پزشك و یا فیزیوتراپیست شما، راستا و تعادل مفصلها را بررسی می‌كند تا ضعفها و آسیبهای بافت نرم، مانند آسیبهای تاندونی، لی گامنتها و غضروف مشخص شوند. اصلاح كردن این نقایص ممكن است به آتل گیری، خارج كردن مایع از مفصل و حتی جراحی نیاز داشته باشد.
وقتی كه مفصل آسیب دیده به حالت صحیح و مناسب بازگشت، كار كردن بر روی پایداری و استحكام مفصل مد نظر قرار می‌گیرد و نرمشهای ویژهای برای باز گرداندن عملكردهای مفصل تجویز می‌شوند.
هدف از این نرمشها ایجاد توازن و تعادل، افزایش محدوده‌ی حركتی مفصل، انعطاف پذیری، تقویت و افزایش تحمل نیرو در مفاصل است. به منظور بهبود كامل آسیب مفصلی فرد صدمه دیده باید فعالانه در برنامه‌ی بازتوانی شركت داشته باشد.
تمرینات عصبی - عضلانی :
تمرینات عصبی - عضلانی نكته مهمی در بازگرداندن پایداری مفصل است. یك دونده در هنگام دویدن وزن خود را در سطوح ناهموار تعدیل می‌كند و حتی در سطوح شیب دار نیز می‌تواند بدود.
تنظیم واكنشهای عصبی – عضلانی یك پاسخ غیر آگاهانه به حركت مفاصل است كه بدون اطلاع فرد انجام می‌گیرد. به این مكانیسم حس پروپریوسپتیو گفته می‌شود.
این حس شامل توانایی تشخیص موقعیت مفصلها، حركات و نیز دامنه و سرعت حركات است. مفصلها دارای گیرنده‌هایی برای این حس هستند. هر مفصل توسط عضلات و اعصاب كنترل می‌شود. از طریق حس پروپریوسپتیو همچنین میزان نیرویی كه طی فعالیت به مفاصل وارد می‌شود كنترل می‌شود و احتمال آسیب دیدگی كاهش می‌یابد.
بنابراین هدف از تمرینات عصبی - عضلانی تقویت گیرنده‌های حسی مفاصل است كه اطلاعات مربوط به موقعیت و حركات بدن را دریافت می‌كنند. با تمرینات مناسب این گیرنده‌ها به حالت ابتدایی خود باز‌می‌گردند تا بتوانند قبل از انجام حركات زیان‌آور به خوبی عمل كنند.
نمونه‌هایی از تمرینات توانبخشی در اندام تحتانی :
تمرینات زیر می‌توانند برای بازتوانی اندام تحتانی، پس از آسیب دیدگی، مورد استفاده قرار گیرند. تمرینها را به آهستگی و در حد توان، در طول هفته‌های بعدی اضافه كنید. این نرمشها باید با یك برنامه برای افزایش تدریجی دامنه‌ی حركات همراه باشد. شما باید همیشه با فیزیوتراپیست خود همكاری كنید تا برنامه‌ی ویژهای برای مشكلات شما طراحی كند و به اجرا بگذارد.
1 – با حفظ تعادل بر روی یك پا، به مدت 30 -10 ثانیه بایستید.
2 – با چشمهای بسته بر روی یك پا بایستید و تعادل خود را حفظ كنید.
3 – با استفاده از صفحه‌ی تعادلی، كه از تجهیزات توانبخشی می‌باشد، تمرینات بیشتری می‌توانید انجام دهید. برای مثال می‌توانید با حفظ تعادل خود بر روی این صفحه توپ كوچكی را برای فردی كه با شما تمرین می‌كند بیندازید و مجدداً آن را بگیرید.
4 _ با حفظ تعادل روی صفحه‌ی تعادلی، 10 مرتبه به آرامی به حالت نیمه نشسته درآمده و بلند شوید.
5 – صفحه‌ی تعادلی را برای 20- 15 سانتی متر بالاتر از مقدار قبلی تنظیم كنید و دوباره تمرینات قبلی را انجام دهید.
6 – اكنون صفحه‌ی تعادلی را 20- 15 سانتی متر پایینتر از مقدار اولیه تنظیم كنید و تمرین كنید.
7 – بر روی یك پا پرشهای كوتاه در یك نقطه انجام دهید.
8_ بر روی یك پا به ترتیب، از نقطه‌ای بر روی نقطه‌ای دیگر بپرید.
9_ برای هر نقطه شماره‌ای تعیین كنید و پرش را بر روی نقاط متفاوتی كه فرد دیگری اعلام می‌كند انجام دهید.