بارداری فایده‌ای هم دارد؟!
خانم‌هایی که قبل از سی سالگی باردار می‌شوند به دلیل تکامل بافت پستانی در حین بارداری، سلول‌های نابالغ در این عضو باقی نمی‌مانند و بنابراین آمار سرطان پستان در این خانم‌ها کاهش پیدا می‌کند.

تلویزیون یک برنامه علمی دارد و یک خانم دکتر در مورد کمردردهای دوران بارداری و اینکه چه طور می‌توان از آن پیشگیری کرد، صحبت می‌کند. رادیو را روشن می‌کنید و می‌شنوید که یک دندانپزشک در خصوص افزایش مشکلات لثه‌ها در دوران بارداری حرف می‌زند. در لابه‌لای روزنامه‌ها و مجلات هم می‌خوانید که بارداری چه عوارضی روی پوست شما و دستگاه گوارش‌تان دارد و چه طور می‌تواند به فشارخون و دیابت منجر شود! از خودتان می‌پرسید: «اگر این بارداری پر است از عوارض و دردسر، پس چرا از قدیم‌الایام تا امروز همه حاضر شده‌اند این همه عوارض را به جان بخرند و باردار شوند؟ به علاوه، چرا آن عده از زوجینی که بچه‌دار نمی‌شوند، حاضرند برای درمان ناباروری خود هزینه‌های سنگینی را متحمل شوند و به مطب پزشکان مختلف سر بزنند و روش‌های مختلف حتی با ضریب اطمینان پایین را امتحان کنند، شاید روزنه امیدی باشد برای بچه‌دار شدن؟! خصوصا در این روزگار، با این همه هزینه‌های سنگین زندگی، اگر واقعا بارداری هیچ فایده‌ای ندارد، پس چرا خیلی‌ها دنبال تجربه آن هستند؟»

این، پرسشی است که ما از دکتر اعظم‌السادات موسوی، متخصص زنان و زایمان و نازایی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، پرسیده‌ایم.

 

خانم دکتر! بارداری، فایده‌ای هم دارد؟

البته که دارد، به شرط آنکه ناخواسته و بدون برنامه رخ ندهد؛ زیرا امروزه ثابت شده که بارداری ناخواسته عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدتی روی مادر و بچه و حتی زندگی خانوادگی آینده آنها دارد. مادران بارداری که ناخواسته باردار می‌شوند از نظر روانی بسیار آسیب می‌بینند و اینجاست که استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری مطمئن الزامی به نظر می‌رسد. بارداری و تجربه مادر شدن یک نیاز فطری است و هیچ زنی نیست که این نیاز را در خود نبیند و یا از آن بیزاری داشته باشد. اتفاقا تنها به دلیل ارضای این نیاز فطری است که خانم‌ها حاضرند همه عوارض ناشی از بارداری را تحمل کنند. شاید بتوان گفت بیشترین فایده بارداری آثار روحی روانی آن باشد که توصیه می‌کنم در موردش با یک روان‌شناس صحبت کنید. حتما حرف‌های زیادی دارد.

 
یعنی بارداری برای جسم یک زن، هیچ فایده‌ای ندارد؟

این‌طور نیست. اولا ریسک برخی از سرطان‌ها در خانم‌هایی که تجربه بارداری را داشته‌اند نسبت به کسانی که باردار نشده‌اند کمتر است. در ثانی شما نباید منکر آثار غیرمستقیم و حتی مستقیم روان ما آدم‌ها روی جسم‌مان شوید. خانمی که از نظر روانی در ‌آرامش نباشد و دغدغه بچه‌دار شدن به دلایل خانوادگی، اجتماعی و حتی شخصی را داشته باشد معمولا انواع بیماری‌های جسمی را گزارش می‌کند. اتفاقا پس از بررسی این شکایت‌ها که امکان دارد از یک مشکل معده تا درد قلبی متنوع باشند در می‌یابند که خانم در سلامت کامل جسمی است و استرس و تنش‌های روحی موجب دردهای جسم او می‌شود. و اما اجازه بدهید به چند نمونه از محاسن بارداری اشاره کنم:

• در مورد خانم‌هایی که قبل از سی سالگی باردار می‌شوند به دلیل تکامل بافت پستانی در حین بارداری، سلول‌های نابالغ در این عضو باقی نمی‌مانند و بنابراین آمار سرطان پستان در این خانم‌ها کاهش پیدا می‌کند.

• سرطان تخمدان هم در خانم‌هایی که تجربه بارداری داشته‌اند کاهش می‌یابد زیرا در طول دوران بارداری تخمک‌گذاری صورت نمی‌گیرد و در واقع هر ماه سطح اپی‌تلیوم تخمدان پاره نمی‌شود تا تخمکی را آزاد کند (این پاره شدن سطح تخمدان در واقع نوعی تروماست که شانس سرطان را بالا می‌برد) همین مدت که منجر می‌شود تخمدان‌ها استراحت کنند، به سلامت آنها کمک می‌کند.

• سرطان آندومتر رحم (پوشش داخلی رحم) نیز به دلیل بارداری کاهش می‌یابد. در خصوص سرطان دهانه رحم هم بارداری می‌تواند مفید باشد اما دیده شده در بارداری‌های بالای پنج تا حتی آمار این سرطان‌ها کمی زیادتر شده است. البته عوامل متعددی می‌تواند دلیل این موضوع باشد از جمله عدم تغذیه خوب و اصولی در این زنان و مشکلات اجتماعی و اقتصادی که معمولا این گروه در بارداری‌‌های مکرر و پشت‌سر هم داشته‌اند. در پایان یادآور می‌شوم تجربه بارداری و پیگیری مرحله به مرحله رشد جنین از وقتی که فقط شامل چند سلول است تا زمانی که یک انسان کامل می‌شود و با نیروی قوی عضلات دست و پایش به مادر ضربه وارد می‌کند و حتی از روی پشت شکم مادر می‌توان این حرکات را در ماه نهم دید، لذتی است توصیف‌ناشدنی و معجزه‌ای است که با سال‌ها تلاش در این رشته تخصصی هنوز در شگفتی برخی قسمت‌ها متحیر مانده‌ام.


نگاه دوم

دکتر بدری‌سادات بهرامی، مشاور خانواده به عنوان اولین فایده توجه شما را به این نکته جلب می‌کنم که مردم به خانمی که بارور است و بچه‌دارد نسبت به خانمی که نازاست امتیاز اجتماعی می‌دهند و نگاه خاصی دارند. درست به همین دلیل است که اکثر خانم‌ها بارداری و زایمان را با همه سختی‌اش به جان می‌خرند که یک جایگاه اجتماعی به عنوان زن سالم کسب کنند، یعنی آن خانم پس از به دنیا آمدن بچه‌اش یک هویت جدید پیدا می‌کند.

در جامعه کوچک‌تر که همان خانواده‌اش است و شامل اقوام همسر نیز می‌شود علاوه بر نقش عروس، به واسطه فرزندش که در ارتباط خونی با آنهاست، هویت پایدارتر و صمیمی‌تر می‌یابد. برای یک مادر باردار از نظر روانی احساس «من سالم‌ام» به وجود می‌آید و این مساله و ارضای نیاز عاطفی خانم‌ها در حین بارداری بسیار حایز اهمیت است چون در عصری که یکی از مشکلات انسان‌ها تنهایی و فقدان ارضای نیاز عاطفی است، بچه‌دار شدن و بارداری برای یک خانم حس خاصی را به همراه دارد که در حریم بین او و بچه‌ای که در شکم دارد، هیچ‌کس دیگری راه ندارد و در این نُه ماه هرگز احساس تنهایی نمی‌کند. فایده بسیار مهم دیگر بارداری که نه تنها به زنان سود می‌رساند بلکه خیلی از آقایان نیز شامل این توفیق اجباری می‌شوند، ترک بسیاری از عادات ضدسلامتی است مانند سیگار کشیدن، عدم رژیم غذایی صحیح و.... حتی زوجین در دوران بارداری سعی می‌کنند از نظر رفتاری و خلقی در وضعیت مطلوب‌تری قرار بگیرند چون ناخودآگاه حس می‌کنند تمام رفتارها و خلقیات آنها روی جنینی که دارند تاثیر مستقیم می‌گذارد. خلاصه اینکه این دوره در حقیقت یک دوره فشرده آموزشی است برای ترک عادات زشت و جایگزینی آن با عادات خوب که چه در آقایان و چه خانم‌ها به تمرین برای سلامت زیستن منجر می‌شود. توصیه متخصصان زنان برای داشتن زایمانی بهتر و راحت‌تر این است که خانم‌ها پیاده‌روی را در برنامه خود قرار دهند. همین پیاده‌روی می‌تواند لحظاتی را برای با هم بودن زوجین فراهم کند که به تقویت روابط بین آنان نیز منجر می‌شود. ایجاد عادات خوب دیگر مثل کم کردن استرس‌های خاص (همه خانواده می‌گویند فلانی باردار است موضوع استرس‌زایی را به او نگویید و به مرور هم آن موضوع برطرف می‌شود بی‌آنکه شما را بیازارد)،‌ داشتن برنامه غذایی صحیح و حذف غذاهای مضر که زن باردار آنها را به خاطر جنین خود رعایت می‌کند و در این تمرین نُه ماهه بسیاری از این عادت‌های خوب را می‌آموزد و بعدها نیز پایبند‌شان می‌ماند. شایع‌ترین آن، مصرف غذای کم‌نمک، مصرف شیر، میوه و سبزیجات است. شاید هیچ بهانه‌ای نمی‌توانست به این سادگی شما و همسرتان را به خوردن غذای کم‌نمک وادارد اما بارداری و انتظار کشیدن برای تولد فرزندتان نیز به تنهایی لذت‌بخش است و زندگی شما را تغییر می‌دهد.

 

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع :هفته نامه سلامت