بر خلاف تصور عوام، شستشوی مو یک عمل ساده نمی باشد، زیرا مو یک ماده زنده و حساس است که باید از آن در حین شستشو مراقبت کافی بعمل آورده شود (شستشوی مو شباهتی به شستن کف آشپزخانه ندارد!).در زمان های قدیم شستن مو آداب و رسوم خاصی داشته است. زنان پشت گردن خود را برهنه کرده و برای مدت های طولانی موها را شانه می کردند و با روغن های معطر آغشته می ساختند.
چگونه نوع مو را تشخیص دهیم؟
برای انتخاب شامپوی مناسب مو بایستی ابتدا نوع مو مشخص گردد. سر را با صابون شسته، سه روز صبر كنید و سپس پوست سر را با انگشت برای 2 دقیقه ماساژ داده و نوك انگشت را روی كاغذ زرورق بمالید. با توجه به میزان اثر چربی باقیمانده می توان خشك، معمولی یا چرب بودن مو را تعیین و بر مبنای آن شامپوی مناسب را انتخاب نمود.
مواد تشکیل دهنده یک شامپوی معمولی عبارتند از: پاک کننده، چرب کننده، تثبیت کننده کف، نرم کننده کف، غلظت دهنده، خنک کننده، ضد اکسیداسیون، ضد باکتری، ماده ای که حالت صدفی به شامپو می دهد، مواد معطر، آب، مواد عمل آورنده و عصاره یک یا چند گیاه. كلاً تركیب اکثر شامپوها تقریباً یكسان بوده و اختلاف شامپوها در نوع مواد حالت دهنده آن است.
چیزی كه مهم است انتخاب نوع مناسب شامپو برای مو می باشد (موی خشك، چرب، معمولی، شوره دار، آسیب دیده، ضعیف و نازک، رنگ شده و غیره). برای این منظور فرد بایستی بطور مرتب نوع شامپوی خودش را عوض كند تا به بهترین نوع مناسب موهایش برسد و آنوقت می تواند آن مارك مخصوص را برای همیشه ادامه دهد.
توجه داشته باشیدكه صابون های دست و بدن برای شستشوی موها مناسب نمی باشند و برای این منظور بایستی فقط از شامپو استفاده كنید. شامپوها اصولاً به سه فرم شامپوی مایع، شامپو ژل و كرم شامپو تهیه می شوند.
آیا شامپو باعث رشد مو و یا پرپشتی آن می شود؟
شامپو نقشی در رشد و حیات مو نداشته و فقط پاك كننده است. تبلیغاتی كه راجع به وجود ویتامین، مواد مغذی مو و پروتئین در شامپوها و اثر مثبت آنها بر رشد مو می كنند، صحت ندارد. هیچ شامپویی موها را پرپشت تر نمی كند، زیرا اصولاً بعد از تولد فولیكول موی جدید ساخته نشده و تنها كاری كه می شود كرد این است كه با مراقبت صحیح و دارو تا حدی این فولیكول ها را حفظ نمود.
وجود سدر، كتیرا، حنا، سیر، فلفل، بابونه، مورد و غیره در شامپو از نظر رشد و تقویت مو اثر خاصی ندارد. سدر ضد چربی موها است و لذا شامپوی آن برای موهای چرب توصیه می شود. كتیرا چون موها را نرم تر می كند (حالت دهنده است) لذا شامپو كتیرا برای موهای زبر و خشك مفید است. حنا در سطح مو باقی مانده و لذا خاصیت رنگ کنندگی و مقداری اثر حجم دهندگی مو دارد. حنا در کاهش چربی مو و بهتر نمودن کیفیت مو نیز موثر است، ولی نقشی در افزایش رشد مو ندارد.
شستشوی مو با زرده تخم مرغ، آب برنج، عسل، مورد، نخود و غیره ارتباطی با رشد مو نداشته و در بسیاری از موارد بهتر است این مواد به عوض مالیدن به موها خورده شوند تا مواد مغذی آنها از طریق جریان خون به موها برسد. چون ساقه مو یك ساختمان مرده است، لذا چیزی جذب آن نشده و در ضمن اكثر مواد از طریق پوست سر قابلیت جذب ندارند و لذا مواد موجود در شامپو هیچكدام وارد بدن نشده و بنابراین وجود آنها ربطی به تقویت یا افزایش رشد موها ندارد. نخود به دلیل دارا بودن استروژن ماده ای مقوی است ولی به علت میزان جذب کم تأثیر ناچیزی در تقویت موی سر دارد.
چند بار در هفته موهایمان را بشوییم؟
تعداد شستشوی مو در هفته عمدتاً ربطی به ریزش مو نداشته و بایستی بر حسب سن و فعالیت فیزیكی فرد تعیین گردد. بطور کلی بهتر است تعداد شستن موها در هفته را برحسب چرب بودن پوست سر تنظیم نماییم (2- 1 بار در هفته تا هر روز).
چگونه موهایمان را بشوییم؟
موها را قبل از اقدام به شستن با آب ولرم کاملاً خیس کنید تا شامپو بهتر اثر کند. سپس مقدار کمی شامپو ریخته و حدود یک دقیقه پوست سر را با آن ماساژ دهید. یادتان باشد که شامپو بایستی ابتدا پوست سر (که حاوی چربی و مواد زائد است) را تمیز کرده و بعداً بر ساقه موها جاری شود. در هنگام شستن موها از كشیدن و چنگ زدن محكم آنها خودداری كنید (ماساژ ملایم كافی است). موهایتان را پس از شستشوی کافی با آب فراوان آبکشی نمایید. اگر هر روز حمام می روید یك دفعه شستن با شامپو در هر نوبت استحمام كافی و در غیر این صورت دو بار بهتر است. شستشو و آب كشیدن موها با آب سرد پس از اتمام شامپو زدن بهتر بوده و موجب شادابی و درخشان ترشدن رنگ موها می گردد.
شامپوهای ایرانی بهتر است یا خارجی؟
شامپوهای ایرانی اگر دارای مُهر استاندارد باشند بسیار خوب بوده و بر خلاف عقیده عمومی شامپوهای خارجی مزیت خاصی نسبت به آنها ندارند (موارد تقلبی در شامپوهای خارجی بسیار بیشتر از شامپوهای ایرانی دیده شده و نیزگاهی این شامپوها مدت های طولانی در شرایط بد نگهداری و در زمان مصرف كاملاً خراب هستند لذا در هنگام خرید آنها حتماً به تاریخ انقضا بلند مدت شامپو توجه نمایید).
در شرایطی که دسترسی به آب نیست می توانید از شامپوی خشک برای تمیزکردن موها استفاده نمایید. کافی است پودر و یا اسپری را به موها پاشیده و 3-2 دقیقه صبر کنید و سپس با یک برس نرم سرتان را برس بزنید. این مواد بدون نیاز به آب موجب زدوده شدن چربی اضافه وآلودگی های موجود در موها می گردند. شامپوی خشک بیشتر مناسب موهای بلوند و چرب بوده و در ضمن استفاده از آن فقط در شرایط استثنایی که دسترسی به آب به هیچوجه میسرنمی باشد، مجازاست.
بهترین شامپو برای موهای آسیب دیده چه شامپویی است؟
برای شستشوی موهای آسیب دیده (مویی که در اثر دستکاری بیش از حد دچارتخریب مو شده و پیوندهای گوگردی ساختمان آن تغییر کرده اند) و موهای دارای خشکی، زبری و عدم استحکام، بهتر است از شامپوی دارای PH خنثی و یا اسیدی خیلی ضعیف استفاده شود.
تهیه و تدوین: گروه سلامت سیمرغ/دکتر علی وفایی، متخصص پوست و مو
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ
