تاثیر مواد رادیواکتیو بر سلامت انسان

زلزله ژاپن، پرقدرت ترین زلزله دنیا از زمانی که دستگاههای لرزه نگاری وجود دارند معرفی شده است. زلزله حدود 9 ریشتری ژاپن علاوه بر تغییرات روی پوسته زمین، باعث كاهش زمان 24 ساعته شبانه‌روز شده است. آزمایش‌های انجام شده روی این زلزله نشان می‌دهد كه حدود 1.8 میكرو ثانیه از زمان 24 ساعته روز در زمین كم شده است.

جزیره ژاپن حدود 8 فوت جابه‌جا شده است و همچنین محور زمین نیز بیش از 10 سانتی‌متر جابه‌جا شده است. پس از آنكه در زلزله ژاپن به سیستم های خنك كننده نیروگاه هسته ای آسیب رسیده است. مقام های ژاپنی در تمام واحدهای راكتور نیروگاه ها حالت فوق العاده اعلام كرده اند. زلزله روز جمعه، شدیدترین زلزله ای است كه تا كنون در ژاپن ثبت شده و گفته می شود دولت ژاپن هزاران نیروی نظامی، صدها هواپیما و ده ها كشتی را روانه مناطق زلزله زده كرده است.

انفجار یک بمب موجب آزاد شدن مقادیر زیادی مواد رادیو اکتیو می شود این عناصر در حال تشعشع همیشگی هستند. و از خود اشعه گاما، ذره بتا و نوترون ها خارج می سازند. که قادرند، زیان های جبران ناپذیری را سبب شوند.

در ژاپن کسانی که در فاصله 500 تا 1200 متری مرکز انفجار در خانه های چوبی به سر می بردند و از سوختگی و زخم های شدید و مرگ در امان مانده بودند پس از دو هفته مبتلا به:

• - ریزش موی سر
  - تب
  - اسهال
  - خون ریزی زیرجلدی و مخاط
  - خون ریزی لثه ها و اعضای درونی
  - کم شدن تعداد گلبولهای سفید خون
  
  
  

گردیدند و  در مدت یک هفته جان سپردند. مواد رادیواکتیو به طور کلی سمی هستند. این مواد برای حیات ضرر دارند. یعنی به انحاَء مختلف در سطح بسیار بسیار بالا ایجاد مسومیت می‌کنند و در نهایت وارد بدن انسان که می‌شوند، حتی اگر شخص مسموم زنده بماند، باعث تغییرات ژنتیکی در فرد می‌شوند. یعنی اینکه حلقه‌های DNA و RNA تحت تأثیر قرار می‌دهند و باعث میوتیشن (جهش) یا تغییرات ژنتیکی می‌شوند.

مهم‌ترین مسئله‌ای که مواد رادیواکتیو ایجاد می‌کنند، تغییرات ژنتیکی است. در اطراف راکتورهای اتمی اگر دقت و احتیاط نشود، مثلا می‌بینیم که مارمولک‌هایی با سه پا، با دو سر و یا مارمولک‌های بی دست و پا و انواع قورباغه‌هایی که به اصطلاح دفورمه شده و تغییر شکل دادند، پیدا می‌شود. این تغییرات یعنی در ژنتیک آن جانور دستکاری شده. البته اگر دوز  این مواد بالا باشد، باعث مسمومیت و مرگ فرد، گیاه و جانور می‌شود.

وقتی که در چرنوبیل، در اتحاد شوروی سابق، در راکتورهای اتمی اختلال ایجاد شد، ما دیدیم که در غرب انگلستان یعنی حدود ۵۰۰۰ کیلومتر آنطرف‌تر به طرف غرب، دولت انگلستان مجبور شد که گوسفندهای بی‌شماری را بکشد و دفن بکند. چون علف‌های آن منطقه به مواد رادیواکتیو آغشته شده بودند.

گوسفند‌ها از آنها خورده بودند و این گوسفندها دیگر برای مصرف انسان جایز نبودند. فقط و فقط تغییرات، جهش ژنتیکی در یک نسل انجام نمی‌شود، بلکه وقتی در کروموزوم‌های شخصی این تغییرات ژنتیکی ایجاد شد، این را به فرزندش منتقل می‌کند و فرزند منتقل به فرزند. بنابراین انسان و حیات بر روی زمین برای این ساخته نشده‌اند که بتوانند این تغییرات را تحمل بکنند. مواد رادیواکتیو با حیات بر روی زمین سازگاری ندارد.تشعشع رادیو اکتیو روی جنین تاثیر می گذارد، سلول های تناسلی را نابود کرده سبب تغییرات در نسل های آینده و تولد نوزادان ناقص الخلقه می گردد.

در سال 1950 از دویست و پنجاه کودک 4 تا 5 ساله و مادران آنها که هنگام بارداری در معرض تشعشع بمب اتمی قرار گرفته بودند آزمایش بعمل آمد 27 کودک دارای نواقص شدیدجسمی (نقص قلب، بسته بودن سوراخ مقعد، انواع بیماری های ریوی و مری) و 6 کودک سر بسیار بزرگ داشتند و فهم و شعور آنها کم بود. مادران این کودکان هنگام انفجار بمب در داخل مدار 1200 متری بودند. کودکانی که در معرض تشعشع قرار داشتند در رشد جسمی و عقلی آنها نیز اختلالات بوجود آمد هر قدر سن کودک هنگام انفجار کمتر بود اختلال بیشتر در او ظاهر می گردید.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : چرا هنوز هم نمی شود دفترچه اسرارآمیز مادام کوری را لمس نمود؟ + عکس

اثرات جسمی و ژنتیکی پرتو های رادیواکتیو:

• - تاثیرات بدنی یا جسمی
  - تاثیرات ژنتیکی

اثرات اولیه بر روی سلول ها و بافت ها می باشد و اثرات بعدی به گونه های دیگری خواهد بود.

اثرات جسمی  اشعه رادیو اکتیو:

اثرات بدنی باعث صدمه به سلول ها و تغییر آنها می شود.پرتو رادیو اکتیو بر روی تقسیم سلول نیز تاثیر می گذارد. تسریع یا کند سازی تقسیم سلول بر بافت های ابتدایی و جنینی اثر می گذارد. در معرض اشعه های شدید رادیو اکتیو بودن به سرعت بافت و سلول را تقسیم و تجزیه می کند.برخی از این تاثیر ها بر روی بافت عبارتند از:

• - پوست: بیماری های پوستی و سرطان پوست.
  - دیواره معده و روده: جذب از دستگاه گوارش و ورود به مغز استخوان و در نهایت کم خونی(آنمی)
  - رشد جنینی: اثرات پیری زودرس را می آفریند.
  
  
  

اثرات ژنتیکی اشعه رادیو اکتیو:

اطلاعات ژنتیکی برای تولید و فعالیت عضو (ارگان) جدید در کروموزوم های سلولهای جنینی (اسپرم و تخمک) حمل می شود. درواقع، اثرات ژنتیکی ناشی از صدمات مولکول های DNA می باشد.سلول انسان عادی دارای 46 کروموزوم است که آن ها تنها تعیین کننده کاراکتر فیزیولوژیکی نیستند بلکه هویت منحصر به فرد شخص را تعیین می کنند.

هر کروموزوم محتوی مولکول درزوکسى ریبونوکلئیک اسید (DNA) است که یک ابر مولکول است(پلیمر غول پیکر). هر DNA دو رشته مکمل بافته شده دارد که ستونش از اسید فسفریک و قند ساخته شده است. چسبیده به هر مولکول قند دو نوع پایه وجود دارد: پایه های "پورین"(آدنین و گوانین (ماده ای در کبد و پانکراس)) و پایه های "پیریمیدین" (کیتوزین و تیمین).

همیشه آدنین (A) با تیمین (T) جفت می شود. گوانین (G) نیز با کیتوزین (C) با پیوندهای هیدروژنی جفت می شود. A-T و G-C روی دیگری جفت شده و در هم به صورت مارپیچی تنیده می شوند. دورهای پی در پی فاصله شان 3.4 نانو متر است و 10 جفت از بسته های پایه ای در این فاصله قرار دارد. قطر مارپیچ دوگانه حدود 2 نانو متر است اما طولش ممکن است به چندین سانتیمتر تا چند متر در برخی گونه های پستانداران برسد.یک ژن در هر مولکول DNA عهده دار چندین ژن دیگر است. مولکول DNA دو عمل را انجام می دهد: "تکرار" و "رونویسی".

"تکرار" یک کپی از مولکول های DNA به سلول های فرزند است که تمامی اطلاعات ژنتیکی را حفظ می کند.
"رونویسی"ریبونوکلئیک اسید پیام آور (mRNA) را بوسیله مولکول DNA (بعنوان یک قالب) ترکیب می کند. مولکول های mRNA رشته های آمینو اسید را به شکل پلی پپتید (ترکیبی از آمینو اسید) و پروتیین مشخص می کند.

وقتی دو یا بیشتر مولکول DNA در هسته های مشابه با اشعه شکسته می شود، انتها های شکسته دوباره با هم ترکیب می شوند، که ممکن است بعد از ترکیب به شکل سابق و اصلی خود نباشد و به شکلی جدید پدیدار شود و ممکن است در نهایت منجر به تولید سلول های غیر عادی و سرطانی یا اختلالات وراثتی شود. این پدیده "جابجایی"نامیده می شود. این پی آمد "تغییر حاد" و "جهش" می باشد.

اشعه رادیو اکتیو در کروموزم های (Chromasomes) سلول نسل تغییراتی می دهد کروموزم ها شکسته می شوند و در هم می ریزند. چون اشعه رادیو اکتیو کم ولی بطور دائم تاثیر کند، کروموزم ها روی هم انباشته شده و دگرگونی نسل را باعث می شود. هر قدر تاثیر اشعه در بدن بیشتر ادامه یابد ضایعاتی را که بوجود می آورد افزایش خواهد یافت تا حدی که مقدار اشعه کافی شود و بتواند یک تغییر ناگهانی در نسل ایجاد کند. چه بسا اختلالات و تغییرات در نسل که 50 سال دیگر ظاهر می گردند.

کمیته تحقیقات درباره تلفات و زخمی های انفجار اتمی در ژاپن درباره افزایش اثرات تشعشع و تغییرات در سلول های ژن و اختلالات ارثی ناشی از آن تحقیق و بررسی بسیار به عمل آمده و به این نتیجه رسیده است که با ادامه آزمایشات اتمی موجودیت نسل بشر به خطر خواهد افتاد.کودکان آینده ناقص الخلقه و دیوانه به دنیا خواهند آمد. دانشمندان علمی اغلب کشورها خطاب به دولت ها و جهان درخواست منع آزمایش های اتمی را کردند زیرا این آزمایش ها میزان رادیواکتیویته را در جو بالابرده، سلامتی نسل بشر را در سراسر جهان تهدید می کنند.

آزمایش بمب هیدروژنی در جزایر ژاپن

آزمایش بمب هیدروژنی در جزیره بی کی نی در تاریخ اول مارس 1954 و تاثیر تشعشع مواد رادیو اکتیو حاصل از انفجار روی ماهی گیران ژاپنی که در فاصله 80 مایلی آن جزیره مشغول صید ماهی بودند، بهترین نمونه است.

عوارض تشعشع ممکن است چند ماه تا چندین سال پس از انفجار بمب ظاهر گردد این عوارض عبارتند از:

• - کلوئید (Cheloide)
  - آب مروارید (Cataract)
  - لوسمی (Lusemie)
  - سرطان
  - اختلال در نمو جنین
  - نابودی سلول نسل
  - و غیره

که این عوارض در سه دوره تقسیم می شوند.

دوره اول:

از هنگامی که انفجار صورت می گیرد تا آخر هفته دوم. در این دوره نیروهای حاصل از انفجار به اشکال متفاوت در یک زمان روی بدن انسان تاثیر می گذارند (ضربه، سوختگی، تشعشع) که 90% کشته ها در این مرحله صورت می گیرد.

دوره دوم:

از ابتدای هفته سوم تا آخر هفته هشتم. در این دوره بیماری تشعشعی با تمام علایم مخصوص خود تظاهر نموده است.

دوره سوم:

از ماه سوم چهارم و پنجم شروع می شود و هنوز هم ادامه دارد. بیماری های مرسوم حاصل از تشعشع هسته ای در این دوره صورت می گیرد تشعشع رادیو اکتیو روی جنین تاثیر می گذارد، سلول های تناسلی را نابود کرده سبب تغییرات در نسل های آیند و تولد نوزادان ناقص الخلقه می گردد.

علت مرگ تمام کسانی که در روزهای اول پس از انفجار تلف شدند سوختگی و زخم های عمیق همراه با بیماری تشعشعی بوده است گلبول های سفید خون آنها کم می شود گلبول های قرمز و ترومبویست ها یا پلاکت های خون نیز روبه نقصان می گذارند و به همین علت، انعقاد خون و خون ریزی های مختلف عارض می گردد. ریزش موهای تن افراد در دوره دوم صورت می گیرد و در بیماران خون ریزی معده و روده، خون ریزی مغز، ریه و مثانه مشهود بوده است.

نتیجه آزمایش مغز استخوان این بیماران بصورت زیر است:

• - تقلیل فاحش سلول های هسته دار گلبول ساز
  - از بین رفتن و یا تقلیل فاحش اشکال جوان گلبول های قرمز خون
  - کم شدن سلول های مولد پلاکت های خون
  
  
  

علائم مهم بهبودی در این بیماران ازدیاد گلبول های سفید است البته برخی بیماران که ریه ها و اعضای داخلی آنها عفونت می یابند حتی با ازدیاد گلبول های سفید و قرمز و تولید بیشتر پلاکت خون سلامتی خود را نمی یابند. البته بیمارانی که سلامتی خود را مجدد یافته اند علاوه بر کم خونی به اختلالات عمل غدد تناسلی در اثر تشعشع هسته ای نیز دچار شدند.

%70 زنانی که در هیروشیما در معرض تابش هسته ای بمب اتمی قرارگرفتند به انواع بیماری های قاعدگی مبتلا شدند و مردان نیز کم و بیش عقیم شدند. عوارض اصلی که نسل های بعدی را نیز تهدید می کند در دوره سوم ظاهر می شود.

چگونگی ابتلا به بیماری های تشعشعی

در اثر انفجار بمب اتمی و سوختگی ناشی از برق، کلوئید تولید می شود.
بیماری آب مروارید چشم یا کاتاراکت که همان کدر شدن عدسی چشم است که در نزد اشخاصی که از انفجار جان سالم به در برده بودند مشاهده می شد معمولا چند ماه تا دو سال پس از انفجار بمب آب مروارید ظاهر می گردد. همانطوری که اشعه ایکس تولید سرطان می کند، اشعه رادیو اکتیو نیز قادر است سرطان و تومورهای بدخیم تولید کند.

گردآوری:گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع:pezeshk.us