علت و درمان سکته و ایست قلبی به بهانه درگذشت آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی
آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجلس تشخیص مصلحت نظام و عضو مجلس خبرگان رهبری در اثر سکته قلبی و در سن ۸۲ سالگی درگذشت. اطرافیان مرحوم هاشمی در مصاحبهای اعلام کردند که وی حدود ساعت ۶ عصر روز ۱۹ دی سکته کردند و کمتر از ۲ ساعت بعد و پس از انتقال به نزدیکترین بیمارستان، در اثر ایست قلبی ناشی از سکته، جان خود را از دست دادند.
ایست قلبی، همانطور که از نام آن پیداست، زمانی اتفاق میافتد که عمل پمپاژ خون توسط قلب، کاملا متوقف شود. ایست قلبی، به خودی خود، نوعی بیماری محسوب نمیشود. این مشکل میتواند در پی ابتلا به سکته قلبی، گیر کردن تکه غذا یا یک جسم خارجی در حلق (خفگی)، غرق شدن، برقگرفتگی، استرس شدید، مسمومیت شدید یا حتی خونریزیهای بسیار شدید و غیر قابل کنترل اتفاق بیفتد.
متاسفانه زمان بسیار کوتاهی برای عملیات امداد و نجات بیماران مبتلا به ایست قلبی وجود دارد که این زمان، تنها ۳ تا ۵ دقیقه است. یعنی فقط حدود ۵ دقیقه از ایست قلبی تا مرگ بیمار طول میکشد و به همین دلیل هم بیشترین موارد این بیماری، ختم به مرگ میشوند.
از نظر سنی، مردان زیر ۴۵ سال بیشتر از زنان در معرض ایست قلبی قرار دارند، اما نرخ ابتلا به این بیماری بعد از ۴۵ سالگی در میان زنان و مردان، تقریبا برابر است. اگر میخواهید علایم ابتلا به ایست قلبی را بشناسید، بهتر است بدانید که این بیماری خودش را با از دست دادن هوشیاری بیمار و زمین افتادن ناشی از این بیهوشی خودش را نشان میهد. از دست رفتن نبض، کبودی تدریجی پوست، گشاد شدن مردمکها و از همه مهمتر، قطع تنفس از دیگر نشانههای مهم ایست قلبی به شمار میروند.
برای اینکه مطمئن شوید بیمار شما دچار ایست قلبی شده است یا نه، میتوانید آینهای را جلوی دهان و بینی او بگیرید و به این ترتیب، متوجه شوید که آیا نفس میکشد یا نه. لمس نبض هم میتواند راه دیگری برای پی بردن به ابتلا یا عدم ابتلا به ایست قلبی در بیماری باشد که غش کرده یا از هوش رفته است.
بیماری که به دلایلی جز ایست قلبی غش میکند، هم نبض دارد و هم تنفس! احیای قلبی-ریوی (CPR) تا رسیدن اورژانس یا گروه امداد، سادهترین کاری است که میتوان برای نجات جان بیمار مبتلا به ایست قلبی در ۵ دقیقه ابتدایی ایست، انجام داد.
بد نیست بدانید که در حالت طبیعی، در حال استراحت و طی فعالیت فیزیکی یا اوج گیری هیجانات عاطفی، بین میزان عرضه و تقاضای اکسیژن قلب تعادل برقرار است و در مواقع لزوم، در پاسخ به افزایش نیاز بافت به اکسیژن، افزایش مناسبی در عرضه اکسیژن صورت می گیرد به طوری که اکسیژناسیون طبیعی بافت حفظ میشود. اگر افزایش نیاز به اکسیژن با محدودیت عرضه اکسیژن مواجه شود، حمله قلبی روی می دهد.
در حال استراحت، عضله قلب اکثر اکسیژن خونی را که از طریق شریان کرونر به سوی آن حمل شده، برداشت میکند. در نتیجه هرگونه افزایش در نیاز عضله قلب به اکسیژن با افزایش تعداد ضربان قلب، افزایش کشش جدار بطن یا افزایش قدرت انقباضی جبران میشود. بروز هرگونه اختلالی در عرضه و تقاضای اکسیژن در عضله قلب میتواند زمینه ساز سکته یا حمله قلبی (آنفارکتوس یا ایسکمی میوکارد) شود.
گردآوری:گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع:salamatism.com