چرا شدت بیماری در مردان بیشتر از زنان است؟
در بحث مربوط به اینکه کدام جنس (زن یا مرد) قوی تر است، به ناچار باید حرف " آنفولانزای مردان " را پیش بکشیم. این یک نظریه عمومی است که می گوید زمانی که مردان در تماس با ویروس ها قرار می گیرند مریض می شوند – یا حداقل بیشتر ادای مریضی را در می آورند – در حالی که زنان مانند یک سرباز به کار، بچه ها و زندگی می رسند.
شواهد علمی برای این تئوری قطعی نیست، ولی بعضی تحقیقات نشان داده است که سلول های ایمنی زن و مرد واکنش متفاوتی به حمله ویروس ها نشان می دهند. مطالعه ای که اخیرا روی موش ها انجام شده، به این مساله دامن زده و عنوان می کند که مردان واقعا ضربه سخت تری از بیماری می خورند – شاید بتوان بخشی از تقصیر را به گردن فیزیولوژی انداخت نه روان شناسی.
مطالعه اخیر که در مجله مغز، رفتار و ایمنی Brain, Behavior and Immunity منتشر شده، زمانی که موش ها در معرض باکتری هایی که نشانه های مشابهی از آنفولانزا را بوجود می آوردند، قرار گرفتند، موش نر بالغ علایم بیشتری از بیماری نسبت به موش ماده بالغ از خود نشان داده است. همچنین موش های نر نوسانات بیشتر درجه حرارت بدن، تب و علائم التهابی نشان داده و بهبودیشان مدت زمان بیشتری به طول انجامید.
مطالعات انجام شده روی حیوانات آزمایشگاهی لزوما قابل تعمیم به انسان نیست، ولی این محققین که در مورد جنسیت و ایمنی تحقیق کرده اند باعث ایجاد یک سوال علمی برای مردم شده اند. به گفته سابرا کلین Sabra Klein، استادیار میکروبیولوژی مولکولی و ایمونولوژی دانشکده بهداشت دانشگاه جان هاپکینز بلومبرگ، مطالعه روی سلول های انسانی – درست مثل موش ها – نشان داده که سلول های ایمنی مردان دارای گیرنده ای فعال تر برای پاتوژن های pathogens خاص هستند.
****پاتوژن Pathogen: یا بیماری‌زا یا بیمارگر٬ عامل تولید بیماری بوده و به دو دستهٔ زنده مانند باکتری و غیرزنده(Inanimate) مانند سم ارگانوفسفره تقسیم می‌شود. البته این اصطلاح بیشتر در گیاه پزشکی و پزشکی به کار می‌رود.****
کلاین می گوید:" همیشه این حضور میکروب یا ویروس نیست که باعث بیماری ما می شود، بیماری به خاطر پاسخ ایمنی بدن است و تحقیقات نشان می دهد مردان پاسخ شدیدتری برای فراخوانی سلول ها به محل عفونت دارند که منجر به احساس بیماری بیشتر می شود. "
چرایی این مساله کاملا نامشخص است ولی فرضیه ای وجود دارد که استروژن و تستوسترون این گیرنده های ایمنی را به نحو متفاوتی تحت تاثیر قرار می دهند. هورمون های جنسی تاثیر زیادی بر ایمنی بدن دارند. یافته های جدید روی موش ها ارتباطی بین هورمون های جنسی و بیماری بدست نیاورده است ( با این که اندام های تناسلی موش ها را بیرون آوردند ولی باز هم شاهد واکنش متفاوت بودند ) ولی مطالعات متعدد دیگر این ارتباط را نشان می دهد. به عنوان مثال مطالعه کلاین در سال 2015 روی سلول های انسانی نشان داد که ترکیبات استروژن دار باعث می شدند که نمونه سخت تر به ویروس آنفلوآنزا مبتلا شود.
****استروژن estrogen: نام گروهی از هورمونهای جنسی زنانه است که در انسان در سیکل طبیعی تخمدان در مرحله فولیکولی (follicullar) از تخمک آزاد می‌شود. طی دوران بارداری، مقدار زیادی از استروژن‌ها ترشح می‌شود.****
****تِستوستِرون Testosterone: از هورمونهای استروئیدی مهم موجود در بدن پستان‌داران ازجمله انسان (هردو جنس) می‌باشد که اثرات آندروژنیک (جنسیتی) و آنابولیک (سازنده، رشددهنده) دارد.****
نظریه ای دیگر توسط محققان دانشگاه کمبریج در سال 2010 انجام شده بیان می کند که مردان به علت تمایل به رفتارهای ریسک پذیر با سیستم ایمنی ضعیف تر و ایمنی کمتر تکامل پیدا کرده اند. و تحقیقی دیگر عنوان می کند که چون زنان راحت تر می توانند پاتوژن ها را به فرزندانشان منتقل کنند (به دلیل مادر بودن و نگهداری از فرزند) بنابراین به صورت طبیعی مقدار بیشتری سد دفاعی در برابر آن ها می سازند.
این سد دفاعی به همه بیماری ها گسترش پیدا نمی کند. با این حال به گفته کلین در مقاله ای که سال 2016 در Nature Reviews Immunology منتشر شده است ، در حالی که مردان استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماری های خاص ( مانند سرطان های غیر تولید مثلی ) نشان می دهند، زنان مستعد ابتلا به بیماری های دیگر از قبیل بیماری های خود ایمنی هستند.
همان طور که واضح است در " آنفولانزای مردان " موارد دیگری هم ممکن است نقش بازی کند. مثلا مطالعات نشان می دهد که مردان کمتر احتمال دارد دستان خود را به طور منظم بشویند و احتمال این که به طور منظم به پزشک مراجعه کنند هم زیاد است. " هنجارهای فرهنگی کاملا روی رفتار ما تاثیر می گذارد پس به احتمال زیاد عوامل مختلفی در این مساله تاثیر گذار هستند. "
تهیه و ترجمه:گروه سلامت سیمرغ
اختصاصی سیمرغ