کم خونی و کمبود آهن
دکتر مهیار منصوری، فوق تخصص خون و آنکولوژی، با بیان اینکه کم‌خونی فقر آهن Irondeficiency anemia شایع‌ترین گونه کم‌خونی بوده و ناشی از کمبود آهن در تغذیه، دفع بیش‌ازحد خون در بلندمدت (مانند خونریزی گوارشی) و یا سوء جذب آهن رخ می‌دهد، اظهار کرد: شایع‌ترین مشکل علائم عمومی این عارضه احساس سستی، خستگی همیشگی یا هنگام فعالیت و احساس کسالت عمومی است.
سایر علائم سرگیجه کاذب، ابتلای مکرر به بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی، ناخن‌های قاشقی شکل (گودشدن روی ناخن)، هرزه‌خواری، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاهاست. کمبود آهن گاهی سبب رنگ‌پریدگی و زخم غیرطبیعی گوشه لب می‌شود.
کم‌خونی و کمبود آهن شایع‌ترین گونه کم‌خونی بوده و به علت مقدار ناچیز آهن در غذا یا نبود جذب گوارشی آن برای جبران آهن از دست رفته در عادت ماهانه یا بیماری است.
آهن قسمتی اصلی در ترکیب هموگلوبین است و کمبود آن سبب کاهش ورود هموگلوبین به داخل گلبول قرمز می‌شود، در ایالات متحده، ۲۰ درصد زنان در سنین باروری در مقایسه با ۲ درصد مردان بالغ، به کم‌خونی و کمبود آهن دچار هستند.
علت اصلی کم‌خونی و کمبود آهن در زنان هدر رفتن خون در زمان عادت ماهانه است و کمبود آهن بدون کم‌خونی در دختران نوجوان سبب پائین افتادن کیفیت تحصیلی و ضریب هوشی می‌شود. کمبود آهن شایع‌ترین حالت کمبود یک عنصر بایسته در سراسر جهان است.
کم‌خونی کمبود آهن همچنین می‌تواند به علت زخم‌های خونریزی دهنده دستگاه گوارش باشد، آزمایش خون پنهان در مدفوع Fecal occult blood test، آندوسکوپی قسمت فوقانی دستگاه گوارش و کولونوسکوپی قسمت انتهایی دستگاه گوارش باید برای تشخیص زخم‌های خونریزی دهنده صورت گیرد.
در زنان یائسه و مردان، احتمال اینکه مشکل خونریزی دستگاه گوارش به عللی مانند زخم معده، پولیپ روده و یا سرطان کولورکتال باشد، خیلی بیشتر از سایر علل است. از علل شایع کم‌خونی کمبود آهن، آلودگی با انگل کرم قلاب‌دار، آمیب، شیستوزومیاز و تریکوریس تریکیورا (کرم شلاقی) است.
کاهش هماتوکریت و هموگلوبین با کوچک شدن حجم گلبول‌های قرمز (میکروسیتیک شدن) همراه است، سطح سرمی فریتین و آهن خون نیز کاهش و سطح ظرفیت پیوند برای آهن (TIBC) افزایش‌یافته است.
گلبول‌های قرمز در زیر میکروسکوپ، بیشتر هیپوکروم (رنگ‌پریده) و میکروسیت (کوچک) هستند.
ترکیبات دارای آهن مانند فروس سولفات در درمان و پیشگیری از کم‌خونی فقر آهن به کار می‌رود، مصرف گوشت و جگر، مغزها مانند پسته، ماهی، زرده تخم‌مرغ، سبزی‌های دارای برگ سبز تیره مانند جعفری، اسفناج و حبوبات مثل عدس و لوبیا همچنین میوه‌های خشک (مانند برگه‌ها) و دانه‌های روغنی مفید است.
مصرف ویتامین ث بعد از غذا (مانند آب‌لیمو) موجب افزایش جذب آهن و مصرف چای و قهوه موجب کاهش جذب آهن می‌شود، در حقیقت تانن موجود در چای و آهن دو عنصری هستند که به هم می‌چسبند و دفع می‌شوند، بنابراین آهن جذب بدن نمی‌شود. به همین دلیل همه افراد (خصوصاً کسانی که به کم‌خونی مبتلا هستند)، بهتر است نوشیدن چای را به دو ساعت بعد از غذا موکول کنند.
بیشتر بدانید : قرص آهن چاق می کند؟قرص آهن معادل چقدر خوراکی است؟
اگر می خواهید بیشتر بدانید : من کمبود آهن دارم، چه کار کنم؟
اگر می خواهید بیشتر بدانید : 15 نشانه اصلی کمبود آهن در بدن
اگر می خواهید بیشتر بدانید : خطرات کمبود آهن خون
اگر می خواهید بیشتر بدانید : برای درمان کم خونی این ویتامین ها را مصرف کنید
اگر می خواهید بیشتر بدانید : علائم کم خونی که کمی عجیب به نظر می رسند
گردآوری : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : isna.ir