ستاره هایی که به پرخوری عصبی مبتلا هستند

پرخوری عصبی یا بولیمیا

«دخترم فقط 23 سال داشت، با اندامی متناسب و بدون ذره ای اضافه وزن، اما اغلب اوقات با ولع غذا می خورد و همیشه گرسنه بود. او عادت داشت بعد از اتمام غذا به دستشویی برود و مسواک بزند، اما چند وقتی بود که متوجه شدم مسواک زدنش بیش از حد طولانی می شود. هر بار پشت در دستشویی می رفتم، صدای شیر آب و گاهی سرفه او را می شنیدم و بعد از بیرون آمدنش خیالم راحت می شد که اتفاقی نیفتاده است. با ادامه این رفتارها کم کم به او شک کردم. یک بار بلافاصله بعد از او داخل دستشویی شدم و با بوی تند و متعفنی مواجه شدم؛ درست مثل بوی استفراغ، باورم نمی شد؛ یعنی تمام این مدت او بعد از غذاخوردن سعی می کرد همه آن را بالا بیاورد تا چاق نشود...» شرح حالی که خواندید، از زبان مادر نگرانی بود که بعد از بروز رفتارهای عجیب دخترش تصمیم می گیرد از یک متخصص تغذیه کمک بگیرد. به این ترتیب بود که متوجه شد  دخترش دچار اختلال روانی تحت عنوان «بولیمیا» یا «پرخوری عصبی» شده است؛ اختلال شایعی که در صورت تداوم حتی می تواند با خطر ایست قلبی و مرگ همراه شود. در این مطلب به همین سوژه می پردازیم.

1- پرنسس دایانا: او در سن 20 سالگی در مقابل 750 میلیون بیننده از سرتاسر جهان با شاهزاده انگلستان ازدواج کرد اما متاسفانه بر اثر فشارهای روانی دچار افسردگی شد. او همیشه در دید مردم بود و برای کاهش استرس خود دست به پرخوری می زد و بعد از آن برای حفظ وزن خود همه آنچه را که خورده بود بالا می آورد. دایانا این روند را «مکانسیم فرار» نامیده بود. گرچه این وضعیت برای او چند سال به طول انجامید اما سرانجام توانست این عادت را برای همیشه ترک کند.

2- التون جان: این خواننده 68 ساله انگلیسی زمانی به دلیل طرز لباس پوشیدن و سبک موسیقی اش سر زبان ها بود اما به تدریج از شهرتش کاسته شد. افسردگی حاصل از این موضوع باعث شد التون به مصرف الکل، مواد مخدر و البته غذاهای مورد علاقه اش روی بیاورد. به همین دلیل سعی می کرد وزن خود را با رفتارهای جبرانی و استفراغ عمدی کاهش دهد. او 16 سال با این مشکل دست و پنجه نرم کرد و بالاخره اوایل دهه 90 میلادی آن را کنار گذاشت.

3- لیندسی لوهان: این هنرپیشه و خواننده 29 ساله هالیوود از کودکی مدل تبلیغاتی بود. بعدها نیز به او پیشنهاد بازی در فیلم های سینمایی و خوانندگی داده شد بنابراین از سن پایین برای زیبا ماندن و حفظ وزن مناسب تحت فشار بود. او سال 2006 اعتراف کرد به بولیمیا مبتلاست و به خاطر آن چند بار تحت مداوا قرار گرفته است. البته در چند سال اخیر دیگر خبری از رفتارهای نامناسب او به گوش نرسیده و به نظر می رسد توانسته همیشه با بولیمیا خداحافظی کند.

4- جین فوندا: این هنرپیشه 77 ساله هالیوود از 12 سالگی دچار بولیمیا بوده و بارها گفته که فردی کمالگراست و دوست دارد همیشه بهترین باشد اما اوایل 40 سالگی بالاخره متوجه می شود با استفراغ عمدی چه آسیبی به بدنش وارد کرده است بنابراین تصمیم می گیرد برای همیشه آن را ترک کند.

نگاه روان شناس

درمان بولیمیا چیست؟

دکتر اسفندیار آزاد - روان شناس، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا...

بولیمیا بیشتر از اینکه منشاء جسمی داشته باشد، منشا روانی دارد. «بولیمیا» قطب مخالف بی اشتهایی عصبی یا «آنورکسیا» است. در آنورکسیا فرد به دلیل ترس از چاق شدن غذا نمی خورد و بسیار لاغر می شود اما بولیمیا یا پرخوری عصبی به دلیل مشکلات هیجانی رخ می دهد و حتی ممکن است فرد مبتلا به آن وزن طبیعی داشته باشد.

درحقیقت پرخوری مانند نوعی مکانیسم دفاعی است که بیمار به کمک آن از ناراحتی های روانی درون خود می کاهد. برای درمان بولیمیا ابتدا باید دنبال علت آن بگردیم و فرد را نسبت به واقعیت ها آگاه کنیم؛ یعنی فرد باید افکار منفی خود را شناسایی کند و سپس نگرش های منفی و افراطی نسبت به وزنش را تغییر دهد. در این زمینه می توان از روش های روان درمانی و رفتاردرمانی نیز بهره گرفت. گاهی داروهای ضدافسردگی نیز کمک کننده اند اما در این زمینه بیشتر بر از بین بردن خلق منفی و حالت های افسردگی با روش های غیردارویی تاکید می شود. والدین و اطرافیان فرد مبتلا به بولیمیا نباید او را تحت فشار قرار دهند زیرا این کار باعث تشدید رفتارهای نادرست می شود. بنابراین لازم است یک محیط عاطفی راحت و مناسب برای او فراهم و کمک کنند به یک ارزیابی اقعی از خود برسد. همچنین باید رفتارهای مثبت بیمار تعریف و او را تشویق کنند.

خودداری افراطی در غذاخوردن و رژیم های لاغری دشوار یکی از دلایل بروز بولیمیا محسوب می شود. دراین وضعیت فرد برای مدت طولانی غذا نمی خورد و بعد یکدفعه کنترل خود را از دست می دهد و به شکل افراطی شروع به خوردن می کند؛ دقیقا مانند فنری که ناگهان آزاد می شود.

10 نکته طبی درباره پرخوری عصبی

دکتر سید مرتضی صفوی - دانشیار تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

1- بولیمیا نوعی بیماری ذهنی است که باعث اختلال در خوردن می شود؛ به این صورت که فرد پرخوری می کند و بعد برای اصلاح آن دست به رفتارهای جبرانی می زند. درواقع این افراد نگرانی بسیار زیادی در مورد وزن خود دارند و برای حفظ آن از ورزش های بسیار سخت، روزه داری، برنامه های غذایی دشوار، تحریک به استفراغ، داروهای دیورتیک (ادرارآور) و داروهای مسهل استفاده می کنند.

2- برای تایید تشخیص بولیمیا، رفتارهای پاکسازی کننده ای که در نکته اول به آنها اشاره شد باید حداقل 2 بار در هفته به مدت 3 ماه تکرار شوند.

3- عامل بولیمیا هنوز به درستی مشخص نشده است اما دلایل ژنتیکی، رفتارهای خانوادگی، ارزش های اجتماعی و رژیم های ناموفق قبلی در بروز آن موثرند. بنابراین اگر یکی از افراد خانواده به بولیمیا مبتلا شد شانس ابتلا در افراد دیگر نیز افزایش پیدا می کند.

4- شرایط پراسترس زندگی مانند مرگ یکی از افراد خانواده هم می تواند در ایجاد آن نقش داشته باشد.

5- این بیماری بیشتر در کسانی بروز پیدا می کند که شغلشان به نوعی با وزن بدن در ارتباط است؛ مانند بازیگران، خواننده ها و مانکن ها.

6- شیوع آن میان زنان و دختران جوان بیشتر است.

7- استفراغ عمدی و سوءاستفاده از داروهای ادرارآور و مسهل که در این بیماری دیده می شود، می تواند عوارض متعددی برای بدن ایجاد کند؛ از جمله:

•    مشکلات دستگاه گوارش، شکم درد، نفخ و دفع گاز
•    افزایش تحریک پذیری مخاط مری و روده و بروز یبوست بر اثر مصرف مکرر داروهای مسهل
•    عفونت روی ناشی از ورود مواد استفراغی به داخل ریه
•    آمنوره (قطع قاعدگی) و قاعدگی های نامنظم در 50 درصد از بانوان
•    ورم پاها بر اثر سوءاستفاده از داروهای ادرارآور و مسهل
•    پوسیدگی دندان ها و آسیب دیدگی لثه ها براثر تماس با اسید معده موجود در استفراغ
•    کاهش حجم آب و املاح بدن
•    ریتم های نامنظم قلبی بر اثر کاهش سطوح پتاسیم
•    به هم خوردن تعادل آب و الکترولیت
•    کاهش فشار خون

8- افرادی که از داروهای مدر و ملین با هدف لاغری استفاده می کنند باید بدانند این داروها کالری جذب شده از غذا را کاهش نمی دهند و کاهش وزن حاصل از آنها درواقع به دلیل کم شدن آب بدن است.

9- استفراغ عمدی رایج در بولیمیا باعث می شود بدن فرصت کافی برای هضم و جذب غذا نداشته باشد. بنابراین یکی از راه های غلط برای کاهش وزن محسوب می شود.

10- بیماران مبتلا به بولیمیا باید برای بازگرداندن کمبودهای بدن و تنظیم برنامه غذایی سامل به متخصص تغذیه مراجعه کنند. مشاوره روان شناس و روان پزشک نیز برای این افراد ضروری است زیرا اختلالات مربوط به غذا خوردن در مشکلات روانی و عاطفی ریشه دارند.

گردآوری : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : هفته نامه سلامت