آثار سوء کودک آزاری چیست؟

 زمانی اقدام به کتک زدن یا ناسزاگویی به کودک می کنیم که دیگر کنترل از دست ما خارج شده و رفتارهای او تحمل ما را تمام کرده است. به هر دلیلی که این عمل صورت گیرد، چه با هدف تربیت کودک، چه بعلت از دست دادن تحمل ما و چه به عمد؛ آثار منفی فراوانی دارد و کودک آزاری محسوب می شود. پس با اندکی تحمل و تأمل متن زیر را بخوانید و بدانید که هدف ما کمک کردن به شما و فرزندتان است.
تعریف کودک­ آزاری:
آزار و بد رفتاری با کودک از دیدگاههای قانونی، پزشکی و اجتماعی تعریف شده است و شامل هر گونه آزار بدنی، جنسی و هیجانی و غفلت از کودک (زیر 18 سال) توسط فرد بزرگتر (بالای 18 سال) دانسته شده است.

کودکی که مورد بد رفتاری واقع شده کودکی است که رفاه و سلامت روانی و جسمی او در اثر رفتارها یا بی­توجهی والدین یا سایر افرادی که مسئول مراقبت از او هستند، آسیب دیده یا در معرض تهدید قرار گرفته است."

 سوءرفتار با کودک شامل هرگونه صدمه عمدی به کودک است مثل: 
 آزار یا آسیب جسمی، غفلت ورزیدن یا بی­توجهی به صدمه دیدن کودک، غفلت و بی­توجهی در بر طرف ساختن نیازهای عاطفی و جسمی کافی، نظارت ناکافی، رها کردن او،  وضع قوانین نامناسب و غیر عادلانه در مورد کودکان . 
حدود کودک­آزاری از تحقیر و تهدید و کتک زدن او تا محروم ساختن کودک از غذا، لباس، سر پناه و محبت پدر و مادری،  آزار و بد رفتاری جسمی که ممکن است موجب صدمه دیدن و مرگ کودک شود، گسترده است .  

 

انواع کودک ­آزاری
الف- آزار جسمی:
­آزار جسمی به هر نوع آسیب جسمی غیر اتفاقی و ناگهانی که توسط مراقب کودک ایجاد شده است، اطلاق می­شود. کودک ­آزاری جسمی ممکن است به شکل سوزاندن، لگد زدن، گاز گرفتن، کتک زدن، سیلی زدن، هل دادن، استفاده از اشیاء تیز، کتک زدن با طناب و شلاق و کمربند ، پرت کردن ، آویزان کردن و مشت زدن باشد.
طبق تعریف، آسیب ایجاد شده نباید ناشی از یک اتفاق باشد. همچنین نیت مراقب کودک الزاماً آسیب زدن به کودک نیست. کودک ­آزاری جسمی ممکن است ناشی از انضباط افراطی یا تنبیه نامتناسب با سن یا وضعیت کودک باشد همچنین ممکن است والدین در اثر ناپختگی، استرس یا مصرف الکل و سایر مواد به طور مکرر خویشتن ­داری خود را از دست بدهند.
صدمات وارده به شکم و سر ـ که دو نقطه آسیب­پذیر بدن هستند ـ تا زمانی که آسیب درونی ایجاد نکرده باشد ناشناخته می­ماند. صدمات وارده به شکم ممکن است موجب بزرگ شدن شکم، پارگی و استفراغ شود. صدماتی که به سر وارد می­شود می­تواند موجب تورم سر، سرگیجه، تاری دید، پارگی شبکیه چشم و حتی مرگ شود. شکستگی اندام ها و آسیب به سایر قسمت های بدن نیز ممکن است رخ دهد.

 

ب- بد رفتاری عاطفی و روانی
بد رفتاری عاطفی به سرزنش کردن، تحقیر کردن، تهدید کردن، مقایسه کردن، طرد کردن، تبعیض قائل شدن بین کودکان و بی­توجهی به سلامت و رفاه کودک اطلاق می­شود.

 

مثالهایی از آزار عاطفی و هیجانی:
* مقایسه کودک با سایر کودکان.

* سرزنش کردن او که باعث بیماری و مریضی والدین شده است ( مریضم کردی، از دستت سردرد گرفتم، وقتی از دستت مریض شدم و مُردم آن موقع می فهمی با من چه کار کرده ای.)

* تحقیر کردن او که کارهایش احمقانه است و هیچ نمی فهمد ( دیوانه هستی، مثل احمق ها رفتار می کنی، اندازه یک ... هم نمی فهمی، بهتر از این نمی توانی فکر کنی، چقدر دست و پا چلفتی هستی.)

* محروم کردن او از عشق و دوست داشتن (دیگر دوست ندارم، مادرت نمی شوم. من یک بچه با تربیت و آرام می خواهم یک بچه که حرف بفهمد، پسر من نیستی.)

* تهدید او به جدایی (دیگر در این خانه نمی مانم، میروم و دیگر هم بر نمی گردم).

* ارعاب و ترساندن او( اگر به حرفم گوش نکنی بلایی به سرت می آورم که مرغان آسمان به حالت گریه کنند.)

* قهر کردن با او. 

ج- سوء استفاده جنسی
سوءاستفاده جنسی به تماسها و تعاملات بین کودک و مراقب بزرگسال اطلاق می­شود که در آن کودک با هدف تحریک جنسی فرد متجاوز یا شخص دیگر مورد استفاده قرار می­گیرد. سوء استفاده جنسی ممکن است توسط افراد زیر 18 سال نیز رخ دهد و این زمانی است که شخص سوءاستفاده کننده هم به طور قابل ملاحظه­ای از قربانی بزرگتر است و هم از قدرت کنترل برخوردار است.
سوء استفاده جنسی ممکن است در درون خانواده یا توسط مراقب بزرگسال خارج از خانواده به عنوان مثال یکی از اقوام، دوست خانوادگی، یا پرستار کودک صورت پذیرد. در صورتی که کودک فرد سوء استفاده کننده را بشناسد حتی اگر از نظر جسمی آسیب شدیدی متحمل نشده باشد، وقتی متوجه شود که مورد سوء استفاده قرار گرفته است احساس مورد خیانت واقع شدن بیشتر از خود سوءاستفاده موجب ناراحتی او می­شود. پسران به اندازه دختران در معرض سوء استفاده جنسی قرار دارند هرچند که از لحاظ آماری به اندازه دختران گزارش نمی­شوند. 
 کودکانی که مورد سوء استفاده جنسی قرار می­گیرند نه تنها به دلیل تهدیدهای فرد سوءاستفاده کننده بلکه به علت سرزنش شدن از سوی دیگران و ترس از باور نکردن حرفهایشان، سعی می­کنند ماجرا را پنهان نگه دارند. 

د-  بی­توجهی و غفلت
کودکان همچنین ممکن است به وسیله مورد غفلت و بی­توجهی واقع شدن از نظر جسمی، عاطفی، تربیتی، تحصیلی مورد آسیب قرار گیرند. مثل بی توجهی به تغذیه کودک و بر طرف نکردن نیازهای بهداشتی و جسمی او، امنیت کودک را تامین نکردن، محبت  نکردن به کودک، عدم ابراز علاقه، حمایت وتربیت او. این موارد می تواند آسیبی جدی  برای سلامتی کودک باشد.

 غفلت و مصامحه شایع­ترین نوع آزار است و عبارتند از:

بی­توجهی جسمی:
شامل غفلت از سلامت کودک، رها کردن وی، بی توجهی به سلامت جسمی کودک مثل انجام ندادن واکسیناسیون کودک، نبردن او به نزد پزشک در هنگام بیماری و ندادن داروهای او، تهیه نکردن لباس و پوشش مناسب در سرما و گرما و...

بی­توجهی یا غفلت عاطفی:
آزار شدید و همیشگی همسر در حضور کودک، نشان ندادن علاقه و عشق

بی­توجهی تحصیلی:
اجازه دادن به فرار همیشگی کودک از مدرسه، شکست در فرستادن کودک به مدرسه و سایر موارد فرار کودک به علت عدم مراقبت و مواظبت از کودک از انواع بی­توجهی در زمینه تحصیلی کودک است. 

  بی توجهی به سر و وضع ظاهری کودک:
طوری که او در میان سایر کودکان احساس خفت کند.

 

تهیه و ترجمه : گروه سلامت سیمرغ - دکتر فریبا عربگل
www.seemorgh.com/health

اختصاصی سیمرغ

 

مطالب پیشنهادی:

 کودک متکی به نفس نیست ؟ نشانههای هشدار دهنده رفتاری در کودکان
کتابخوان کردن کودک با 5 حرکت