گاهی هم ممكن است با غذایش بازی كند و فقط چند لقمه‌ای از آن بخورد. اگر این برای شما اتفاقی طبیعی است كه همیشه تكرار می‌شود، آیا به این موضوع فكر كرده‌اید كه این عادت را تغییر دهید؟ به دنبال راه‌حلی بوده‌اید كه او را تشویق كنید بهتر غذا بخورد؟ اگر فكر می‌كنید تغییر این عادت ممكن نیست، باید بدانید به شیوه‌های مختلف می‌توان عادات تغذیه‌ای كودك را بهبود بخشید. برلیانت بزرگمهر، مسوول كمیته آموزش همگانی انجمن تغذیه ایران در گفت‌وگو با «جام‌جم» درباره بی‌اشتهایی كودكان توضیح می‌دهد: بی‌اشتهایی كودكان، مساله‌ای است كه بسیاری از مادرها از آن شكایت دارند؛ به خصوص درباره بچه‌های زیر سن مدرسه یا حتی در سنین مدرسه، اما باید توجه داشته باشید كه بی‌اشتهایی كودكان دلایل مختلفی دارد كه یكی از مهم‌ترین آنها دلایل روانی است. وی با اشاره به عوامل روانی بی‌اشتهایی بچه‌ها می‌گوید: گاهی بچه‌ها نسبت به بعضی مواد غذایی شرطی می‌شوند. به عنوان مثال اگر كودك روز خوبی در مدرسه نداشته و نمره خوبی نگرفته باشد، ممكن است نسبت به غذایی كه آن روز جلویش می‌گذارند، حس بدی پیدا كند. بزرگمهر با تاكید بر این‌كه بی‌اشتهایی به هر علتی ایجاد شود، می‌تواند به سلامت كودك لطمه بزند، می‌افزاید: گاهی بچه‌ها از بوی غذایی خاص (مثلا ماهی) خوششان نمی‌آید و نسبت به آن حساس هستند. گاهی نیز مصرف میان وعده‌ها در ساعات نزدیك به وعده غذای اصلی می‌تواند باعث شود كودك تمایلی به غذا خوردن نداشته باشد؛ بخصوص میان وعده‌های چرب مانند چیپس و پفك یا میان وعده‌های شور و شیرین. به گفته وی، هیجان زیاد كودك هنگام غذا خوردن یا در ساعات نزدیك به صرف غذا نیز از دیگر عوامل بی‌اشتهایی است. البته تفاوتی ندارد كه این هیجان مثبت باشد یا منفی، چون در هر صورت می‌تواند سبب بی‌اشتهایی كودك شود. بازی با اسباب‌بازی جدید، تماشای كارتون یا بازی با دوستان هنگام صرف غذا یا قبل از آن، همه از جمله مواردی است كه می‌تواند سبب ایجاد هیجان و در نتیجه بی‌اشتهایی كودك شود. چه كار باید كرد؟ اگر فرزند شما هم تمایلی به غذا خوردن ندارد، بیكار ننشینید. از همین حالا دست به كار شوید و تا دیر نشده است عادت‌های غذایی او را تغییر دهید. البته حواستان باشد اشتباه نكنید؛ اصرار زیاد و مجبور كردن كودك، تنبیه كردن و مورد تمسخر قرار دادن او، دردی را درمان نمی‌كند. به جای این كارها غذاهایی متفاوت و آنچه او دوست دارد، برایش آماده كنید.اگر كودك طعم و عطر غذا را دوست داشته باشد، حتما با میل و اشتیاق بیشتری آن را می‌خورد. برلیانت بزرگمهر در این زمینه یادآور می‌شود: یكی از عوامل مهم برای برطرف كردن بی‌اشتهایی كودك، آماده كردن غذایی خوش رنگ و بوست. اگر او غذایی خاص را دوست ندارد، می‌توانید رنگ و بوی غذا را با استفاده از ادویه‌های مختلف یا آب لیموترش تازه تغییر دهید؛ البته دقت داشته باشید مصرف زیاد ادویه برای كودك مناسب نیست و فقط باید از مقدار كمی ادویه كمك بگیرید. وی درباره مواد غذایی خاصی كه كودك، طعم آنها را دوست ندارد، می‌گوید: اگر كودك مواد غذایی خاصی مانند گوشت یا تخم‌مرغ را دوست ندارد، می‌توانید بتدریج او را به این طعم عادت دهید. برای این كار باید مقدار خیلی كمی از این مواد را چرخ كنید و طوری كه كودك متوجه نشود، با غذایی كه دوست دارد مخلوط كنید. به گفته بزرگمهر، زمانی كه ذائقه كودك به طعم غذایی خاص عادت كند، اگر مقدار آن بتدریج افزایش یابد، دیگر كودك را آزار نخواهد داد. همانطور كه گفته شد، كودك نباید نزدیك به زمان صرف غذا، به كاری كه هیجان دارد مشغول شود. به همین دلیل بهتر است هنگام صرف غذا تلویزیون را خاموش و بحث‌ها را هم به بعد از این زمان موكول كنید. همچنین میان‌وعده‌ها را نباید در ساعت‌های نزدیك به وعده غذای اصلی به كودك بدهید. مسوول كمیته آموزش همگانی انجمن تغذیه ایران با تاكید بر این‌كه پدر و مادر همیشه باید الگوی خوبی برای فرزندان باشند، می‌گوید: پدر و مادر باید از ابتدا جلوی كودك از مواد غذایی مفید استفاده كنند تا او ببیند و به مصرف این مواد عادت كند. همچنین آنها باید از خرید و نگهداری مواد غذایی مضر مانند چیپس و نوشابه‌های گازدار خودداری كنند. به گفته وی، آگاهی كودك بسیار مهم است و به همین دلیل باید به زبان كودكانه، او را با خواص مواد غذایی آشنا كنید. غذا بله، دارو خیر! خیلی از پدر و مادرها به محض این‌كه فرزندشان غذا نمی‌خورد، خیلی راحت چند بسته قرص یا داروهای دیگر تهیه می‌كنند و می‌خواهند با خوراندن این داروها به كودك مشكل را برطرف كنند. بزرگمهر با تاكید بر این نكته كه دارو به هیچ وجه نمی‌تواند جایگزین غذا شود، توضیح می‌دهد: بهتر است كودك را به خوردن غذا عادت دهید. چون داروها و مكمل‌ها سبب ایجاد عوارض جانبی می‌شود. همچنین دارو فاقد فیبر است و در نتیجه می‌تواند سبب بروز مشكلاتی برای سلامت كودك شود. وی درباره دیگر مشكلات مصرف داروها می‌گوید: در چنین شرایطی، بدن به مصرف مقدار زیاد مواد غذایی عادت می‌كند. در نتیجه اگر روزی این داروها استفاده نشود و فرد به مقدار عادی غذا مصرف كند، نیازهای او تامین نشده و دچار سوءتغذیه می‌شود. مشكلات روحی؛ مهم‌ترین علت بی‌اشتهایی بچه‌ها بزرگمهر با اشاره به این‌كه مشكلات جسمی هم می‌تواند سبب بی‌اشتهایی كودك شود، توضیح می‌دهد: كم‌خونی، شكاف سقف دهان، بیماری‌های عفونی و تبدار نیز می‌تواند باعث بی‌اشتهایی كودك شود. در این موارد برای برطرف شدن بی‌اشتهایی باید بیماری‌های جسمی را درمان كرد؛ اما در اغلب موارد، مشكلات روحی دلیل بی‌اشتهایی كودك است .وی درباره بچه‌هایی كه با تولد نوزادی جدید در خانواده روبه‌رو می‌شوند، توضیح می‌دهد: در این شرایط، معمولا بچه‌ها بی‌اشتها می‌شوند؛ این بی‌اشتهایی یا آگاهانه است و با این كار كودك می‌خواهد با پدر و مادر لجبازی كند یا این‌كه غیرارادی است، یعنی كودك افسرده می‌شود و نمی‌تواند غذا بخورد. به گفته بزرگمهر، بچه‌هایی كه پدر و مادرشان از هم جدا می‌شوند یا یكی از والدین فوت می‌كند، بچه‌هایی كه زیاد مورد سرزنش قرار می‌گیرند و تنبیه می‌شوند، بچه‌هایی كه دائم با دیگران مقایسه می‌شوند و در كل بچه‌هایی كه خیلی مورد توجه خانواده نیستند، آگاهانه یا غیرارادی بی‌اشتها می‌شوند.
ده توصیه بهداشت غذای كودك
تغذیه کودکان بعد از یکسالگی
مقوی و مغذی سازی غذای كودك
تغذیه مناسب برای کودکان
بد غذایی در كودك نوپا: علل و روشهای مقابله