گیاهی یک یا چند ساله که ریشه اصلی ضعیف و ساقه ای منفرد دارد، در انواع چند ساله چندین ساقه دیده میشود، ساقه در انتها چند شاخه....

 

  
بزرک و پیشگیری
 افزایش رژیم غذایی غربی ،کاهش فعالیت جسمی و مصرف کم مایعات در زندگی شهری منجر به ایجاد یبوست و سوءاستفاده از مسهل های سریع الاثر گردیده است. بزرک در پیشگیری از بروز یبوست در افراد مسن و افرادی که یبوست های طولانی دارند ، بواسطه
* ایجاد حجم
* نرم کنندگی
 موثر میباشد.

 

 خانواده:
Linaceae

مشخصات:
 گیاهی یک یا چند ساله که ریشه اصلی ضعیف و ساقه ای منفرد دارد، در انواع چند ساله چندین ساقه دیده میشود، ساقه در انتها چند شاخه شده است. برگها سرنیزه‌ای بدون دمبرگ مشخص، بدون دمبرگ به صورت متناوب و پراکنده به شاخه چسبیده اند. گل های آبی آسمانی هر کدام با دمگلی طویل بصورت دیهیم غیر متراکم قرار میگیرند. کاسه گل دارای 5 کاسبرگ و گل 5 گلبرگ با حاشیه‌ای موج دار است. میوه بصورت کپسول کروی بوده که حاوی حدود 10 دانه کوچک و براق است. فصل جمع آوری پاییز می باشد.

پراکندگی:
 بنظر میرسد بومی مصر باشد و در سراسر دنیا کاشت میشود و در بعضی نقاط بصورت خودرو دیده میشود.

 در ایران در استانهای آذربایجان، لرستان، اصفهان، کرمان، هرمزگان به صورت کاشته یا نیمه خودرو دیده میشود.

بخشهای مورد استفاده:
 دانه

ترکیبات شیمیایی:
 همی سلولزHemicellulose  ،سلولزCellulose ، لینگینینLiginin، اسید های چرب { لینولنیک اسید استر52-78% Linolenic acid ester، اسید استئاریک8%Estearic acid و اولیئک اسیدOleic acid}،پروتئین لینوستاتینLinustatin و لینامارینLinamarin عمده ترین موادموثر میباشند.

خواص:
 ملین: با افزایش حجم باعث افزایش حرکات روده میگردد.

 ضد التهاب: اثر موسیلاژی کتان خاصیت ضد التهابی برای التهاب مزمن روده و معده(گاستریت مزمن) دارا میباشد. در التهابات پوستی و عفونتهای زیرجلدی سبب کاهش التهاب و رسیدن دمل میگردد.

موارد مصرف:
    پیشگیری
* یبوست: با جذب مایعات منجر به افزایش حجم شده و از ایجاد یبوست جلوگیری میکند.

    درمان
* یبوست: بخصوص در یبوست های بسیار مزمن بدلیل اثرات موسیلاژی هم یبوست و هم التهاب موضعی مثل دیورتیکولیت Diverticulitis را برطرف میکند.{(خوراکی) معادل}

* ورم مزمن معده: بواسطه اثر نرم کنندگی و ضد التهابی دردرمان ورم مزمن معده Chronic Gastratisموثر است .{(خوراکی) کمکی}

* ورم مزمن روده: با مکانیسم فوق تاثیر گذاشته و در ضمن با افزایش تحرک روده، زمان تماس روده را با مواد تحریک کننده و رادیکالهای آزاد کاهش میدهد.{(خورکی)کمکی}

* التهاب پوستی: در التهاب پوست و عفونتهای‌های زیرجلدی منجر به کاهش التهاب و رسیدن سریعتر دملهای زیر جلدی می گردد.{(خوراکی) کمکی}

موارد احتیاط و منع مصرف:
* کاربرد موضعی دانه‌های کتان در زخم باز یا سطح خراشیده بدلیل احتمال باقیماندن آنها در زخم مجاز نبوده و باید حتما" با واسطه پارچه‌ای با منافذ ریز استفاده گردد.

* در انسداد روده Ileus منع مصرف مطلق دارد.

* در مواردی که با مایعات کم مصرف شود احتمال ایجاد انسداد روده وجود دارد لذا در کسانیکه منعی برای مصرف مایعات دارند(بیماران کلیوی) یا توانایی مصرف مایعات را ندارند( افراد مسن با اختلال حواس یا بچه های زیر 5 سال ) با احتیاط مصرف گردد.

تداخلات دارویی:
* مصرف توام بزرک با نیاسینNiacin منجر به افزایش گرگرفتگی میگردد.

* منجر به افزایش اثر وارفارین و افزایش احتمال خونریزی میگردد.

* بعلت اثرات موسیلاژی دارو و احتمال اتصال به داروها باید دو ساعت قبل و بعد دارو استفاده گردد تا اختلال جذب گوارشی دارو کمتر گردد.

* بعلت احتمال بروز کاهش پتاسیم خون مصرف توام با داروهایی که کاهش پتاسیم منجر به سمیت انها میگردد( دیگوگسینDigoxine) منع مصرف دارد.

* مصرف توام با لیتیومLithium بعلت احتمال تغییرات در سطح خونی دارو مجاز نمی باشد.

* مصرف توام با فورسمایدFuresmide منجر به افزایش احتمال بروز کاهش پتاسیم خون شده و باید با احتیاط صورت گیرد.

مصرف در دوران بارداری:
 بعلت اثرات قاعده آوری مخصوصا" در سه ماه اول منع مصرف دارد.

مصرف در دوران شیردهی:
 بعلت نبود تحقیقات کافی با احتیاط صورت گیرد.

 تهیه و ترجمه :دکتر محمد رضا رضوانی ـ گروه سلامت سمرغ
اختصاصی سیمرغ   www.seemorgh.com/health
مطالب پیشنهادی:
 یبوست را به راحتی درمان کنید!!
فواید مصرف فیبرها
یبوست و درمان آن با تغذیه مناسب
حرکات یوگا مناسب برای درمان یبوست:
حرکت جسد(ساواشانا)
حرکت ملخ
حرکت کبری