اولین و دم‌دست‌ترین گیاهی كه در هر خانه پیدا می‌شود، نعناع است كه می‌شود معجونی مخصوص سرماخوردگی‌های زمستانی از آن تهیه كرد.

این روزها آنقدر از عوارض رنگارنگ داروهای شیمیایی می‌شنویم كه دیگر رغبتی برای مصرف‌شان نمانده و افراد سعی می‌كنند از جایگزین‌های گیاهی استفاده كنند. تب مصرف دمنوش‌های گیاهی هم دیگر حسابی گل كرده و بازار هم كه پر شده از دمنوش‌های حاضر و آماده كه هر روز یك مدل با یك عطر و طعم جدید جوابگوی هر طبع و ذائقه‌ای است. به همین خاطر در ادامه دكتر علیرضا عباسیان، متخصص طب سنتی چند دمنوش ساده و تركیبی به شما معرفی خواهد كرد كه به سادگی می‌توانید در خانه تهیه كنید و از خواص بی‌شمارشان لذت ببرید.


چند نوشیدنی زنانه

خانم‌هایی كه كیست‌های تخمدان دارند می‌توانند از خواص دمنوش زیرفون بهره بگیرند؛ روزی یك لیوان دمنوش زیرفون می‌تواند به از بین رفتن كیست‌های تخمدان و نیز اختلالات زنانگی كمك كند و به همین جهت مصرف مداوم این دمنوش به آقایان توصیه نمی‌شود. دمنوش دیگری كه باعث ترشح بهتر هورمون‌های زنانگی می‌شود، دمنوش رازیانه است كه البته تاثیر بسیار خوبی بر رفع نفخ‌ها و مشكلات گوارشی دارد. ضمنا این دمنوش عطر خوبی دارد. انیسون نیز یكی دیگر از گیاهان هم‌خانواده رازیانه است كه تاثیرات مشابهی دارد. برای استفاده از دمنوش رازیانه و دمنوش انیسون می‌توانید یك تا دو قاشق مرباخوری بذر رازیانه یا انیسون را در یك لیوان آب‌جوش برای یك ساعت دم كنید.


دیگر فكر و خیال نكنید

دمنوش اسطوخودوس تنش‌های فكری افراد را از مغز پاك می‌كند و در اصطلاح طب سنتی به اسطوخودوس جاروی دِماغ گفته می‌شود؛ یعنی مغز را پاك می‌كند. دمنوش اسطوخودوس به‌خصوص برای افرادی كه تنش‌های فكری خانوادگی یا كاری دارند، بسیار مناسب است. برای تهیه این دمنوش به‌ازای یك لیوان آب جوش یك قاشق مرباخوری اسطوخودوس كافی است.


یك بادشكن طبیعی

برای تهیه دمنوش زیره بهتر است یك شب تا صبح یكی، دو قاشق مرباخوری زیره را در سركه خیس كنید و بعد، زیره‌ها را از سركه خارج و آنها را در یك لیوان آب جوش دم كرده و میل كنید. این دمنوش هم برای رفع نفخ بسیار خوب است اما از آنجا كه افراد مختلف مزاج‌های متفاوتی دارند، این دمنوش‌های خانگی را بهتر است فقط یكی، دو بار در هفته میل كنند و استفاده بیشتر از این مقدار با مجوز پزشك باشد. همچنین مصرف دمنوش‌های گیاهی در دوران بارداری توصیه نمی‌شود چون بعضی از این گیاهان برای شرایط خاص بارداری مناسب نیست و اگر خانمی در این دوران اصرار بر استفاده از دمنوش دارد، حتما باید با مجوز متخصص طب سنتی این كار را انجام دهد.


بانشاط و سرزنده شوید!

اگر نصف قاشق مرباخوری سرخالی زعفران با دو، سه لیوان آب‌جوش مخلوط شود و مقداری نبات، چند قطره آبلیمو و حتی مقداری گلاب به آن اضافه كنید از اثرات نشاط‌آوری و ضدافسردگی بسیار قوی زعفران بهره خواهید برد. این نوشیدنی كه نیاز چندانی به دم كشیدن ندارد، بدن را هم خوشبو می‌كند اما ممكن است باعث تپش قلب و سردرد شود بنابراین افرادی كه سابقه تپش قلب یا سردردهای ضربان‌دار دارند، نباید از این دمنوش استفاده كنند. مصرف این دمنوش در سیكل‌های ماهانه خانم‌ها نیز توصیه نمی‌شود چراكه مثل زنجبیل و دارچین باعث افزایش خونریزی می‌شود.


اگر دیابت دارید. . .

پودر دارچین باعث کدر شدن دمنوش می‌شود اما خوب است دو، سه قلم چوب دارچین را با آب سرد شسته، خوب خرد كنید و یك تا دو ساعت روی حرارت بگذارید تا هم رنگی شبیه چای داشته باشد و هم خواص آن كامل خارج شود. دمنوش دارچین نشاط‌آور بوده و برای درمان افسردگی‌ها كمك‌كننده است، همچنین كاهنده قند خون برای دیابتی‌ها و نیز كاهنده چربی خون است. دمنوش دارچین هم مثل دمنوش زنجبیل بهبوددهنده دردهای مفصلی است و می‌تواند خواب افرادی كه دچار پرخوابی هستند را كمتر كند. نوشیدنی دارچین بوی بد دهان را با عطر خاصش از بین می‌برد و در كاهش عفونت‌های دندانی اثر مثبت دارد اما مصرفش در دوره‌های ماهانه بانوان توصیه نمی‌شود چراكه تا حدودی باعث افزایش خونریزی می‌شود.


یك نوشابه انرژی‌زای گیاهی

نصف قاشق مرباخوری پودر یا به اندازه یك بند انگشت كامل از زنجبیل تازه را خرد كرده و با دو لیوان آب جوشانده و میل كنید تا یك روز پر از انرژی داشته باشید. اگر طعم این دمنوش برای‌تان تند و غیرقابل تحمل است،  چند قطره آب لیمو و مقداری عسل به آن اضافه كنید. این دمنوش باعث نشاط بسیار می‌شود؛ به‌خصوص اگر آن را صبح میل كنید فرد روزی بسیار پرانرژی و پرتلاش خواهد داشت. همچنین این دمنوش بهبوددهنده دردهای مفاصل و نفخ معده است، اما می‌تواند برای مبتلایان به زخم یا درد معده بسیار خطرناك باشد و سوزش معده یا سوزش زخم معده را افزایش می‌دهد.  زنجبیل در افرادی كه سردردهای ضربان‌دار دارند، باعث تشدید سردرد می‌شود و به همین دلیل باید با احتیاط مصرف شود، اما افرادی كه ضعف هضم دارند و بعد از خوردن دو، سه قاشق غذا احساس پری و سیری می‌كنند، می‌توانند برای تقویت هضم از این دمنوش استفاده كنند اما نوشیدن بیش از یك لیوان از این دمنوش به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.


آبی بر آتش سرماخوردگی

اولین و دم‌دست‌ترین گیاهی كه در هر خانه پیدا می‌شود، نعناع است كه می‌شود معجونی مخصوص سرماخوردگی‌های زمستانی از آن تهیه كرد. دمنوش نعناع ضمن تقویت سیستم ایمنی بدن در رفع گلودرد هم موثر است و گرفتگی بینی كه به خاطر افزایش ترشحات بینی ایجاد شده را باز می‌كند و فرد می‌تواند نفس راحتی بكشد. البته این دمنوش ضد نفخ است و در رفع دردهای شكمی كه با خوردن مواد غذایی سرد در فصل زمستان- كه خود نیز فصل سردی است- ایجاد می‌شود، موثر است.  برای تهیه این دمنوش كافی است یك قاشق مرباخوری تا یك قاشق غذاخوری پودر نعناع را با یك و نیم لیوان آب‌جوش 20 دقیقه دم كنید.


از تقویت قلب تا درمان افسردگی

برای درمان افسردگی‌ها، یا افزایش انرژی افرادی‌ كه بنیه كمی دارند، می‌توان از دمنوش گل‌گاوزبان استفاده كرد و فقط باید حواس‌تان باشد که این دمنوش پتانسیل بالا بردن فشارخون را دارد، البته گاهی گزارش‌های ضد و نقیضی در این زمینه وجود دارد و باتوجه به نوع ژنتیك فرد، ممكن است فشارخون را كاهش دهد. اما چون اصولا پتانسیل افزایش فشار خون را دارد، بهتر است افرادی كه دچار پرفشاری خون هستند از دمنوش‌های جایگزین استفاده كرده یا یك بار این دمنوش را مصرف كنند، علائم خود را كنترل كرده و ببینند آیا دچار علائم افزایش فشارخون كه در بعضی‌ها داغ شدگی، سردرد، احساس تپش قلب و. . .است، می‌شوند یا خیر كه در صورت این اتفاق نباید دیگر سراغ این دمنوش بروند. مصرف طولانی مدت این دمنوش باعث روشن شدن پوست‌هایی می‌شود كه به خاطر مصرف خوراكی‌های ناسالم مثل سوسیس، كالباس و.. . كدر شده‌اند. دمنوش گل‌گاوزبان به‌طور سنتی با كمی سنبل‌الطیب و لیموامانی استفاده می‌شده كه این تركیب برای تقویت قلب و عروق هم بسیار مناسب است كه می‌توان به‌جای لیموامانی از آبلیمو در این تركیب استفاده كرد یا اصلا از گل‌گاوزبان به تنهایی برای تهیه دمنوش استفاده كرد. فقط یادتان باشد برای گل‌گاوزبان یك قاشق كامل زیاد است و یك قاشق مرباخوری هم كفایت می‌كند.


داروی ضدفشارخون تابستانی

برای كاهش فشارخون می‌توان از تركیب رز چینی، كمی گرد لیمو و گرد غوره استفاده كرد. از این تركیب یك چای ترش مزه تهیه می‌شود كه برای پایین آوردن فشارخون مناسب است اما این دمنوش یكی از چای‌های تركیبی است كه در زمستان نوشیدنش زیاد به صلاح نیست چون طبعش سرد است و بیشتر به درد هوای گرم تابستان می‌خورد، بنابراین اگر فردی فشارخون دارد و طبعش هم خیلی گرم است، می‌تواند در زمستان از این چای استفاده كند.


دمنوشی برای زندگی بدون استرس!

برای تهیه این دمنوش یك قاشق غذاخوری بابونه، یك قاشق غذاخوری بادرنجبویه، یك قاشق غذاخوری اسطوخودوس و دو قاشق غذاخوری گل بنفشه (در تابستان) را با دو لیوان آب‌جوش مخلوط می‌كنیم اما در زمستان گل بنفشه را به یك قاشق غذاخوری محدود می‌كنیم. این تركیب را با دو لیوان آب‌جوش 20 دقیقه دم می‌كنیم، بعد می‌توان آن را تا سه بار در روز میل كرد. این دمنوش برای افرادی كه به‌طور ناگهانی عزیزی را از دست داده و به‌اصطلاح دچار ترومای روحی و در پی آن دچار دردهای دائمی سر، شكم و. . . می‌شوند نیز كارساز خواهد بود.


یك آرامبخش زمستانی

دمنوش بادرنجبویه (lemon balm) به ریلكس شدن ذهن، آرامش و خواب خوب كمك می‌كند، طبع این نوشیدنی گرم است و برای زمستان بسیار مناسب است. این دمنوش را به دفعات می‌توان مصرف كرد و هیچ منعی برای افراد با مزاج‌های مختلف ندارد.


یك قاعده كلی برای تهیه دمنوش‌ها:

دمنوش‌هایی كه با برگ یا گل تهیه می‌شوند، مدت دم‌كشیدن‌شان كم است و كافی است بین 20 دقیقه تا نیم ساعت روی حرارت قرار بگیرند اما آنها كه چوب (مثل دارچین)، ریشه (مثل زنجبیل) یا بذر (مثل انیسون و رازیانه) دارند، مدت زمان دم كشیدن طولانی‌تری دارند تا عصاره‌شان به خوبی خارج شود مثلا دارچین را تا دو ساعت یا حتی بیشتر هم می‌توان روی حرارت غیرمستقیم گذاشت به این ترتیب عصاره‌اش بیشتر خارج می‌شود و نباید نگران تغییر طعم یا از دست رفتن خاصیتش بود.


خستگی جسم و جان را برطرف كنید

تركیب چای سفید، چای سبز و مقدار اندكی دارچین خستگی‌تان را كم می‌كند. این دمنوش می‌تواند به دفعات استفاده شود چراكه ضرر بسیار كمی دارد و بیشتر منفعت است، تركیب این مواد به بازسازی قوا و رفع خستگی خیلی كمك می‌كند و برخلاف اسطوخودوس فقط رفع خستگی روحی نمی‌كند و علاوه بر آن خستگی جسمی را هم برطرف می‌كند. دمنوش‌های تركیبی معمولا هركدام برای یك منظور با هم تركیب می‌شوند، مثلا دسته‌ای از دمنوش‌های تركیبی انرژی‌زا هستند و بعضی دیگر كاهنده فشارخون و دسته‌ای دیگر آرامش‌بخش هستند كه برخلاف انرژی‌زاها كه ضربان قلب و انرژی را افزایش می‌دهند به ریلكسیشن و تنش‌زدایی از بدن كمك می‌كنند.

 

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : مجله زندگی ایده آل