خواص شیرین شکلات تلخ!
در گذشته تصور می‌شد كه شكلات برای سلامت انسان ضرر دارد اما گزارش‌ها و تحقیقات اخیر نشان می‌دهد شكلات تلخ نه تنها برای سلامت بد نیست، بلكه در مواردی برای بیماری‌های قلبی و دیگر بیماری‌ها هم مفید است

شکلات از آن چیزهایی است که در میان اغلب مردم طرفدار دارد. البته مصرف انواع مواد غذایی با طعم شیرین یکی از عادات غذایی دیرینه بشر بوده و تمایل به طعم شیرین و احساس رضایت‌بخش حاصل از مواد غذایی که این طعم را دارند موجب شده است این دسته از خوراکی‌ها بیشتر در مراسم شاد مانند جشن‌ها و عروسی‌ها استفاده شوند. البته استفاده از طعم شیرین در مراسم سوگواری هم به صورت‌های گوناگون وجود دارد. مصرف این دسته از موادغذایی به عنوان میان‌وعده هم چندی است که در میان مردم طرفدارانی پیدا کرده است. اما همه شکلات‌ها هم شیرین نیستند و اتفاقا پزشکان و متخصصان تغذیه نیز شکلات‌های تلخ را بیشتر دوست دارند!.

 

تاریخچه شکلات

نام درخت کاکائو در زبان یونانی به مفهوم «غذای خدایان» و در اعتقاد آنان این درخت نشانه «سلامت و قدرت» بود. سرخپوستان آمریکا پودر کاکائو را با شیره انگور یا عسل می‌آمیختند و با آن نوشیدنی لذیذی می‌ساختند. بعدها اروپاییان برای درمان بعضی از بیماری‌ها آن را به کار می‌بردند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید تا اواخر قرن 17 میلادی، شکلات یا کاکائو، ماده غذایی گران‌قیمتی در اروپا بود که فقط ثروتمندان سلطنتی از آن استفاده می‌کردند. در آمریکای مرکزی نیز شکلات کالایی لوکس محسوب می‌شد و مردم از دانه‌های کاکائو به جای پول استفاده می‌کردند. اولین بار کریستف کلمب کاکائو را از آمریکا به اروپا آورد تا به ملکه اسپانیا نشان دهد. در آن زمان از شکلات در انواع نوشیدنی‌ها استفاده می‌شد و برای گرفتن تلخی آن مقداری شکر به آن اضافه می‌کردند. در قرن 16 کاکائو به اروپا رفت و نخستین فروشگاه شکلات فروشی لندن توسط یک مرد فرانسوی گشایش یافت اما شکلات مغزدار، داستان خود را دارد؛ یک‌بار هنگامی‌که دوک پراسلین در تدارک یک مهمانی بزرگ به سر می‌برد، یک پسر بچه شیطان، پنهان از چشم آشپز، مشتی بادام در ظرف آردها ریخت. هرچند آن روز گوش پسربچه کشیده شد اما دسر مخصوص بادام به مذاق مهمانان دوک، خوش آمد. از آن پس، شکلات‌های مغزدار، تغییرات بسیاری یافت و شیطنت آن پسربچه گمنام موجب شد نام دوک در نام اختصاری این شکلات‌ها به نام (پرالین) برای همیشه ثبت شود. در سال 1828، هلندی‌ها روشی اختراع کردند که طی آن چربی دانه‌های کاکائو گرفته می‌شد و از آن «کره کاکائو» تهیه می‌گردید و از باقی‌مانده آن نیز «پودر کاکائو» تهیه می‌شد. گفته می‌شود جوزف‌فرای اولین کسی بود که در سال 1847 میلادی شکلات را به شکل امروزی روانه بازار کرد و برای اینکه قیمت شکلات کمی‌ پایین بیاید به چربی کاکائو، چربی‌های دیگری هم افزود. پس از شکلات‌های مغزدار در قرن نوزدهم، نخستین شکلات‌های شیری در سوییس ساخته شد. شکلات‌هایی که مدتی بعد معلوم شد بیشتر به مذاق ساکنان اروپای‌شرقی خوش می‌آید. اسپانیا کهن‌ترین سرزمین شکلات است. پس از آن آلمان به عنوان سرآمد مصرف شکلات قرار گرفت که آمریکا، فرانسه و بریتانیا در پشت سر آن قرار می‌گرفتند.

 

شکلات و سلامت

در گذشته تصور می‌شد كه شكلات برای سلامت انسان ضرر دارد اما گزارش‌ها و تحقیقات اخیر نشان می‌دهد شكلات نه تنها برای سلامت بد نیست، بلكه در مواردی برای بیماری‌های قلبی و دیگر بیماری‌ها هم مفید است. تحقیقات دانشمندان كانادایی نشان می‌دهد افرادی كه در طول هفته شكلات كاكائوی تلخ مصرف می‌كنند كمتر در معرض خطر سكته و مرگ ناشی از سكته قرار خواهند داشت. مطالعه روی 50 هزار داوطلب نشان داد افرادی كه در طول هفته كاكائوی تلخ مصرف می‌كنند 22 درصد كمتر از دیگر افراد در معرض خطر سكته قرار دارند و افرادی كه دچار این اختلال شده‌اند، اما شكلات مصرف می‌کنند 46 درصد كمتر از سایرین در معرض خطر مرگ ناشی از سكته قرار دارند. محققان دانشگاه تورنتو دلیل این پدیده را وجود مقادیر زیادی آنتی‌اكسید فلاونویید در شكلات كاكائوی تلخ می‌دانند. مطالعه‌ دیگری نیز نشان داد 1169 نفر كه در هفته 50 گرم كاكائو می‌خوردند 46درصد كمتر از افرادی كه این شكلات را نمی‌خوردند در معرض خطر مرگ ناشی از سكته قرار دارند. با این وجود به دلیل این‌ كه مصرف بیش از حد شكلات می‌تواند منجر به چاقی در افراد شود و چاقی نیز یكی از عوامل تهدیدكننده سلامتی به شمار می‌رود، دانشمندان قصد دارند مطالعات بیشتری را به منظور رد یا اثبات تاثیر آن روی بروز سكته انجام دهند. همچنین نتایج یك تحقیق جدید دیگر نشان می‌دهد کاکائوی تلخ از پوست در برابر تاثیرات پیركننده نور خورشید محافظت می‌كند. دانشمندان در پژوهش جدیدی دریافتند اثرات نور خورشید كه می‌تواند باعث ایجاد چین و چروک و پیری در پوست شود، با مصرف کاکائوی تلخ كاهش می‌یابد. دانشمندان هم چنین تاكید كردند، مصرف روزانه کاکائوی تلخ خطر ابتلا به سرطان پوست را نیز كاهش می‌دهد. در این گزارش تاكید شده است كه تاثیرات فوق فقط مربوط به کاکائوی تلخ می‌شود، نه کاکائوی معمولی. بنابراین باید در مصرف شكلات اعتدال را رعایت كرد زیرا مصرف بیش از اندازه شكلات نیز می‌تواند مشكل‌ساز باشد.

شكلات حاوی بیش از 300 نوع ماده شیمیایی است که به برخی از ترکیبات مفید و موثر آن بر حفظ سلامت اشاره می‌کنیم.

فلا‌ونویید:  شكلات دارای گروهی از ترکیبات با خاصیت آنتی‌اكسیدانی به نام فلاونویید است كه در میوه‌ها، سبزی‌ها و چای نیز وجود دارد. مواد آنتی‌اكسیدان، موادی هستند كه مانع از آسیب به قلب وعروق می‌شوند و خطر ابتلا‌ به سرطان را هم كاهش می‌دهند. مقدار فلاونویید به نوع دانه‌های كاكائو و فرآیند شكلات‌سازی بستگی دارد و در انواع شكلات یكسان نیست. برای مثال در شكلات شیری به دلیل اضافه كردن شیر به كاكائوی جامد، این آنتی‌اكسیدان خاصیت خود را از دست می‌دهد. در شكلات سفید نیز فلاونویید وجود ندارد. زیرا در این شكلات از شهد شكلات استفاده نمی‌شود. در واقع، طبق برخی تحقیقات، شكلات تیره شكلات سالم‌تری است. در این شكلات چون کاکائوی بیشتری به‌کار رفته است در نتیجه مقدار بیشتری فلانویید وجود دارد كه مقدار این آنتی‌اكسیدان در انواع دیگر بسیار كمتر است. در ضمن در بعضی از روش‌های شكلات‌سازی مانند روش هلندی مقدار فلاونویید به‌طور قابل‌توجهی كاهش می‌یابد.


فلا‌وانول: شكلات دارای یك تركیب طبیعی دیگر نیز هست كه فلاوانول نام دارد. فلاوانول یك تركیب بسیار مفید در شكلات است اما به‌ دلیل تلخ مزه بودن این تركیب، شركت‌های شكلات‌سازی در پی از بین ‌بردن این مزه برای محبوب كردن شكلات هستند و به همین دلیل فلاوانول به ‌عنوان یك ماده مفید در اغلب شكلات‌های جدید وجود ندارد البته به تازگی و به دنبال علاقه روزافزون برخی افراد به تجربه طعم تلخ، این مواد در شکلات حفظ می‌شود و میزان آن برحسب درصد تلخی روی بسته‌ها درج می‌شود. فلاوانول می‌تواند از بیماری قلبی و عروقی جلوگیری كند و خطر ابتلا به بعضی از سرطان‌ها را كاهش دهد. در ضمن، فلاوانول می‌تواند از بروز دیابت، فشارخون و حتی زوال عقل جلوگیری كند.


منیزیم: بسیاری از خانم‌ها ابراز می‌كنند كه قبل از شروع عادت ماهیانه میل عجیبی به خوردن شكلات دارند. این ‌مساله می‌تواند به دلیل وجود منیزیم در شكلات باشد. كمبود منیزیم باعث بروز برخی ناراحتی‌ها در دوران پیش از قاعدگی می‌شود. مواد محرك دستگاه عصبی: شكلات دارای برخی از مواد محرك دستگاه عصبی مركزی هم هست. برای مثال شكلات به میزان اندكی كافئین دارد كه روی هوشیاری انسان اندكی تاثیر می‌گذارد، مانند اثری كه ما از قهوه می‌شناسیم. شكلات با اثری که روی مغز می‌گذارد، موجب ایجاد احساس خوبی در فرد می‌شود. با این همه کسانی که سابقه سردردهای میگرنی دارند یا به دلیل حساسیت به محرک‌ها نباید از مواد غذایی حاوی آنها استفاده کنند بهتر است در مصرف شکلات اعتدال داشته باشند.


سایر ترکیبات: در ضمن، شكلات دارای مقدار زیادی چربی است اما این چربی موجب بالارفتن كلسترول خون نمی‌شود و برای بدن انسان ضرر ندارد. همچنین مقدار كالری موجود در شكلات از بسیاری از مواد دیگر بیشتر است كه اتفاقا نیمی از این انرژی از چربی شكلات تامین می‌شود. برای مثال یك تكه سیب فقط 57 كالری انرژی دارد در حالی كه همین مقدار شكلات بیش از 1000 كالری انرژی دارد. بنابراین، ‌برخلاف عقیده بعضی از شركت‌های شكلات‌سازی كه مدعی هستند شكلات برای كاهش وزن مناسب است، برای افرادی كه وزن بالایی دارند، توصیه نمی‌شود. همچنین مصرف شكلات مانند دیگر مواد قندی برای بیماران دیابتی خطرساز است. با تمام فوایدی كه برای شكلات ذكر می‌شود كارشناسان معتقدند شكلات نمی‌تواند غذای كاملا سالمی باشد و سلامتی مواد غذایی دیگر مانند میوه‌ها و سبزی‌ها به مراتب بیشتر از شكلات است اما مصرف هوشمندانه و متعادل شكلات می‌تواند تنوعی در برنامه غذایی ایجاد کند. مصرف شکلات برای سگ‌ها و دیگر حیوانات کوچک جثه و همچنین برای اسب‌ها مضر است و همچون سم در بدن آنها عمل می‌کند. این بدان دلیل است که شکلات، حاوی موادی است که بدن این جانوران قادر به هضم آنها نمی‌باشد. اگر به این دسته از حیوانات شکلات دهیم، ممکن است دچار حالت غش، حملات قلبی، خون‌ریزی داخلی و در نهایت مرگ شوند.

 

از شكلات سفید تا شكلا‌ت تیره

در صنعت، شکلات را این‌گونه تعریف می‌کنند. مخلوط بخش جامد دانه کاکائو با چربی شکلات که البته برخلاف طعمی که ما می‌شناسیم، تلخ است. شكلات دارای انواع گوناگونی است كه هركدام دارای طعم و ویژگی‌های خاص خود هستند.

شکلات تیره یا تلخ: شکلاتی است که بدون شیر تهیه می‌شود. گاهی به آن، شکلات ساده هم می‌گویند و اغلب در تهیه آن، 35 درصد کاکائو به کار می‌رود.

شکلات شیری: در تهیه آن، شیر هم به کار رفته است. در درست کردن آن، 25 درصد کاکائو استفاده شده است. شکلات کم شیرین: نوعی شکلات است که برای تهیه غذاها به کار می‌رود. مقدار شکر آن هم کم است.

شکلات سفید: شکلاتی است که در تهیه آن، تنها از چربی دانه کاکائو، نه خود آن، استفاده می‌شود.

با تغییر در مواد اضافه شده می‌توان انواع گوناگون و متنوعی از شکلات‌ها با طعم و بوهای متفاوت ایجاد کرد که بی‌شک شما می‌توانید در این تنوع گسترده طعم مورد علاقه خود را پیدا کنید. در شکلات‌های تخته‌ای از مغز میوه‌جات مثل گردو، فندق، بادام‌زمینی و. . . استفاده می‌شود. گاهی عسل، کارامل، مربا، کشمش یا مویز هم در تهیه شکلات به کار می‌رود. شکلات یکی از معروف‌ترین اسنک‌ها در همه جای دنیاست.

کرال: کرال یک شکلات واقعی است که از کره کاکائو 100 درصد خالص تهیه شده است. در تولید شکلات کرال، از شکلات بلژیکی بلکولاد استفاده می‌شود. بلکولاد یکی از تولیدکننده‌های شکلات واقعی در اروپا است که در تولید محصولات خود به جای استفاده از روغن‌های جانشین، از کره کاکائو 100 درصد خالص استفاده می‌کند. بلکولاد معتبرترین گواهینامه تضمین کیفیت EFSIS اروپا را داراست. ساختار خاص‌ تری‌گلیسریدهای موجود در کره کاکائو سبب می‌شود تا مصرف شکلات تولید شده از کره کاکائو 100 درصد خالص حتی در مقادیر بالا، برخلاف روغن‌های جانشین به طور مستقیم تاثیری در افزایش کلسترول خون نداشته باشد. کاکائو یکی از منابع شناخته شده تامین آنتی‌اکسیدان بدن است. استفاده از بهترین انواع پودر کاکائو در تهیه شکلات‌های کرال موجب می‌شود تا با خوردن شکلات‌های تلخ و شیری، آنتی‌اکسیدان مورد نیاز بدن خود را تامین نمایید. مطابق تحقیقات به عمل آمده، آنتی‌اکسیدان موجود در شکلات تلخ می‌تواند باعث جلوگیری از لخته شدن خون در عروق، کاهش فشار خون و کمک به حفظ سلامتی و شادابی پوست شود. همچنین مصرف شکلات‌های شیری و سفید کرال به عنوان یک منبع غذایی سرشار از پروتئین به خانم‌های باردار، کودکان و نوجوانی که در سنین رشد هستند، توصیه می‌شود.

کره کاکائو: کره کاکائو از دانه‌های کاکائو تهیه و تولید می‌شود و رایحه شکلات دارد. کره کاکائو علاوه بر مصرف زیاد خوراکی که در انواع و اقسام شکلات‌ها و شیرینی‌ها و موادغذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مصارف پزشکی داشته و در تولید لوازم آرایشی مورد استفاده است. کره کاکائو در درمان لکه‌های پوستی مفید بوده، خاصیت ضدآفتاب دارد، پوست را در برابر خشکی محافظت و از چین و چروک پیشگیری کرده و از افتادگی پوست جلوگیری می‌کند.

سوئیسی‌ها بیشتر از همه شکلات می‌خورند

شكلات یكی از پرطرفدارترین و متنوع‌ترین خوراكی‌های دنیا محسوب می‌شود. انواع شكلات‌های مغزدار و با انواع اسانس‌ها شكلات را‌ به یكی از محبوب‌ترین چاشنی‌های دنیا تبدیل كرده است. به عنوان مثال، مردم آمریكا هر سال 1.4 میلیارد كیلو شكلات مصرف می‌كنند كه سهم هر فرد حدود 5.2 كیلوگرم است. همچنین 15 درصد زنان هر روز شكلات مصرف می‌كنند. در میان كشورهای جهان هم كشور سوییس با میانگین 10.1 كیلوگرم برای هر فرد در سال رتبه نخست مصرف شكلات را دارد.


بیشتر بدانید : شکلات بخورید و لاغر بمانید

بیشتر بدانید : بدترین و بهترین شکلات تلخ های موجود در بازار


گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع :هفته نامه سلامت