تفلون و ظروف نچسب
پُلی(تترافلوئورو اتیلن) ماده‌ای بسپاری ساخته شده توسط شرکت مواد شیمیایی دوپون (DuPont) است که کمترین ضریب اصطکاک را در بین کل مواد دارد و به همین دلیل در ساخت ظروف نچسب و نیز نوار آب‌بندی به کار می‌رود. معروف‌ترین سازنده تجاری این ماده دوپونت است که آن را با نام تجاری تفلون تولید می‌نماید.

پلی تترافلوئورواتیلن (PTFE) و پرفلوئورواکتانوئیک اسید (PFOA) چه خطراطی برای سلامتی دارند؟

تفلون یک برند برای یک ماده شیمیایی ساخته شده به دست انسان به نام " پلی تترافلوئورواتیلن "(PTFE) است. از دهه 1940 این ماده  به صورت تجاری مورد استفاده قرار گرفته و تنوع محصولات زیادی از آن وجود دارد چرا که بسیار پایدار است(با دیگر مواد شیمیایی واکنش نمی دهد) و می تواند یک سطح تقریبا هموار به وجود آورد. اغلب افراد که با آن مانوس هستند، با آن به عنوان یک سطح پوشش نچسب برای تابه و ظروف دیگر آشنا هستند. همچنین در بسیاری از محصولات دیگر، مانند محافظ پارچه استفاده می شود.

پرفلوئورواکتانوئیک اسید (PFOA)، که همچنین به C8 هم معروف است، هم یک ماده شیمیایی دیگر ساخت بشر است. این ماده هم در فرآیند ساخت تفلون و مواد مشابه (به عنوان فلئورو تلومرها Fluorotelomer شناخته می شوند) بکار می رود اگرچه در طول فرآیند ساخت می سوزد و در محصول نهایی به طور مشخص حضور ندارد.

PFOA  پتانسیل خطر بیشتری را برای سلامتی انسان دارد چرا که می تواند در طبیعت و در بدن انسان به مدت طولانی باقی بماند. تحقیقات نشان می دهد در سراسر جهان این ماده تقریبا در مقادیر بسیار کم در خون همه وجود دارد. مقادیر بالاتر آن در خون افرادی که آب محلی آنها با PFOA آلوده است اندازه گیری شده است. افرادی که در محل کارشان در معرض PFOA قرار دارند می توانند مقادیر چند هزار برابر از آن را در خون خود داشته باشند.


 PFOA  و ترکیبات مشابه آن در مقادیر کم در برخی:

  • -غذاها
  • -آب های آشامیدنی
  • -گرد و غبار خانگی

حضور دارند. اگرچه مقدار این ماده در آب آشامیدنی معمولا پائین است اما در برخی مناطق مانند کارخانه های شیمیایی می تواند بیشتر هم باشد.

مردم همچنین می توانند از طریق موم های واکس چوب اسکی و پارچه ها و فرش هایی که با این مواد به منظور ضد لک بودن تیمار شده اند در معرض آلودگی به این مواد باشند. ظروف نچسب آشپزخانه تنها منبع قابل توجه از قرار گرفتن در معرض PFOA نیستند.

 

آیا تفلون و PFOA باعث سرطان می شوند؟

تفلون به خودی خود به عنوان عامل سرطان شناخته نمی شود

تحقیقات آزمایشگاهی که بر روی حیوانات انجام شد نشان دادند که:

قرار گرفتن در معرض PFOA خطر ابتلا به برخی تومورها را افزایش می دهد:

  • -کبد
  • -بیضه
  • -غدد پستانی (سینه)
  • -لوزالمعده

عموما تحقیقاتی که در زمینه حیوانات به خوبی انجام شده اند کارهای خوبی هستند برای پیش بینی اینکه چه مواردی سرطان را در افراد ایجاد می کند.اما این قضیه در مورد PFOA متفاوت است و اینکه فرآیند ایجاد سرطان در حیوانات در انسان هم به همان صورت رخ میدهد یا نه مشخص نیست.

 

مطالعات نشان می دهد کسانی که در محل کار در معرض PFOA قرار می گیرند در معرض خطر بالایی برای ابتلا به سرطان های مثانه و کلیه هستند.
شانس ابتلا به سرطان بیضه ها بستگی به میزان افزایش در آلودگی با PFOA دارد.همچنین مطالعات یک ارتباط احتمالی با سرطان کلیه را نشان دادند اما در این مورد افزایش احتمال ابتلا به آن، کم بود و بیشتر بستگی به شانس داشت(به صورت تصادفی اتفاق می افتد).


خطر اصلی برای سلامتی در ارتباط با تفلون ها، پتانسیل آزاد سازی بخارات خطرناک آنها از تابه های پوشیده شده با آنهاست که تحت حرارت بالا قرار می گیرند. این بخارات علائمی شبیه به آنفولانزا(شرایطی که به عنوان تب بخار پلیمری شناخته می شود ) را در انسان می توانند به وجود آورند و برای پرندگان نیز می توانند کشنده باشند.

 

برخی مطالعات بیان داشته اند که بالا بودن مقدار PFOA از حد میانگین خود در خون انسان با بالارفتن میزان کلسترل خون، بیماری های تیروئیدی و کاهش باروری در ارتباط است. البته این اثر در همه مطالعات مشاهده نشد و با وجود آن در افرادی با غلظت بالای PFOA در خونشان این موارد مشاهده نشد. به همین دلیل است که اثرات آلودگی و در معرض PFOA قرار گرفتن بر روی سلامتی به خوبی روشن نیست.

بهرحال اثرات منفی حضور PFOA و بخارات حاصل شده از ظروف بسیار داغ تفلون قابل مشاهده بوده اند اما هنوز هم سازمان حفاظت از محیط زیست در ارتباط با تولید و استفاده از این مواد مراحل خاصی را ارائه نکرده اند.


تهیه و ترجمه:گروه سلامت سیمرغ
اختصاصی سیمرغ