تغذیه یک جز اصلی و ضروری در مراقبت دوران بارداری است. یک رژیم و برنامه غذایی سالم با کاستن پیچیدگی ها و گرفتاری ها به یک بارداری موفق کمک خواهد نمود .
  
عوارض مرتبط با رژيم غذايی در دوران بارداری

1)     حالت تهوع

سه ماه اول بارداري، حالت تهوع واستفراغ بخصوص درهنگام صبح شايع تر است . استفراغ و تهوع شديد اوايل بارداری با كمبود حاد انرژی و پروتئين همراه می شود . راهكارهای مناسب برای برطرف كردن آن به قرار زيراست : تازه بودن هوای اتاق ، جلوگيری از هر نوع بو ، خوردن غذاهای سرد، آهسته بلند شدن از رختخواب ، گذاشتن كمی بيسكويت خشك د ردهان قبل از بر خواستن از رختخواب ، مصرف نمودن شش وعده غذا بجای سه وعده ، پرهيز از غذاهای پر چربی و ادويه دار و نفاخ و غذاهای برطرف كننده تهوع؛ آب ميوه ، نوشابه گاز دار ، دوغ ، لواشك ، آلو يا آلبالو ، نان خشك و آبليمو هستند. شما بايد دراين مدت از گرسنگی اجتناب كنيد و از مصرف آشاميدنی ها با غذا و غذاهای سرخ كرده پرهيز كنيد.

 

2)     ترش كردن يا سوزش معده

اين حالت درماههای آخر پس از صرف غذا ايجاد می شود و راه حل آن افزايش تعداد  وعده های غذا ، پوشيدن لباسهای گشاد و آهسته جويدن غذاست . زنان باردار درماههای آخر پس از صرف غذا نبايد دراز بكشند.

 

3)     يبوست

مشكلات دفعی دراواخر دوره بارداری مشاهده می شود و بيشتر به علت كاهش فعاليت فيزيكی و بزرگ شدن رحم وجنين است . از اين رو مصرف مايعات زياد ، غذاهای غنی از فيبر مثل سبزيجات خام ، ميوه های خام و نانها ی سبوس دار (سنگك و جو) و همچنين مصرف آلو ، انجير و ديگر خشكبار خيس خورده مفيد است. همچنين پياده روی برای برطرف كردن اين حالت مؤثر است.

بيماری هايی مانند بيماری قند دوران بارداری و فشار خون دوران بارداری امكان دارد بوجود آيد كه بايد تحت نظر پزشك و متخصص درمان شوند.

 

برنامه غذايی يك مادر باردار

يك مادر باردار بايد از كليه مواد غذايی به ميزان مورد نيازش مصرف كند تاهم جنين رشد مناسبی داشته باشد و هم ذخائر بدن مادر تخليه نشود. اگر مادر بيش از اندازه غذا مصرف كند، چربی های موجود در بدنش زياد شده و زايمان او سخت تر خواهد بود. پس از زايمان نيز خيلی مشكل تر به وزن پيش از بارداری باز خواهد گشت ويا هيچ گاه به وزن قبل از بارداری باز نخواهد گشت.

 

نمونه برنامه غذايی مناسب يك مادر باردار:

  

صبحانه

نان سنگك يا جو سبوس دار( 3 برش + پنير 30 گرم + عسل يا مربا 2 قاشق مرباخوری + خامه 3 قاشق سو پخوری + شير كم چربی 1 ليوان)

ساعت 10

2 عدد ميوه مثل يك سيب ترجيحاً با پوست و يا يك عدد گلابی ، انار، يا يك برش طالبی يا هندوانه و ... + 4 قاشق سوپخوری مخلوط بادام ، بادام زمينی ، فندق ، گردو و ...

نهار

 عدس پلو: گوشت 120 گرم + كته 10 قاشق غذا خوری + عدس پخته يك سوم ليوان + كشمش 1 قاشق غذاخوری + سبزی خوردن يك پيش دستی + ماست كم چربی يك دوم ليوان و مجاز به استفاده از 2 قاشق غذا خوری روغن مايع د رغذا هستيد.

شام

كوكو سيب زمينی : تخم مرغ 1 عدد ( برای  سيب زمينی 1 عدد متوسط + نان سبوس دار 2 برش+ روغن مايع يك و نيم قاشق غذا خوری برای پخت + ماست كم چربی 1 ليوان + سالاد فصل 1 كاسه (حاوی اسفناج و گوجه و فلفل سبز)

  
اگر در برنامه زير دقت كنيد متوجه می شويد كه كل مواد غذايی كه مادر باردار بايد درطول روز مصرف كند چه ميزان است. اين يك برنامه كلی جهت تعيين مقدار دريافت مواد غذايی يك مادر باردار در طی يك روز است.

 

شير كم چربی

3 تا 4 ليوان

گوشت ( لخم) ، ماكيان و ماهی

120 تا 180 گرم

تخم مرغ

1 عدد

سبزی های دارای برگ سبز يا زرد تيره ، پخته يا خام ، سبزيجات نشاسته ای شامل سيب زمينی

3 تا 5 ليوان بصورت خام(سبزيجات)

لوبيا ، عدس و حبوبات ديگر

1 ليوان پخته

ميوه تازه يا كمپوت با رنگ نارنجی تيره شامل زرد آلو، هلو، طالبی  

3 تا 4 عدد

غلات كامل ، نانهای غنی شده ، غلات صبحانه ، شيرينی های خشك و بيسكويت های سبوس دار

210 تا 320 گرم درطول روز

 اين برنامه برای اكثر افراد كافی است ، فقط مادران قد بلند ( بلندتر از 163 سانتيمتر ) نيازشان كمی بيشتر از مقدار ذكر شده است.

آنچه مادر بادار نبايد مصرف كند:

1) كافئين : نوشيدنی های كافئين دار مانند چای ، قهوه ونوشابه های كوكا با يد به 2 ليوان درروز محدود شوند. زيرا می توانند موجب تولد نوزاد كم وزن یا نوزاد با عوارض عصبی شوند. دم كرده های گياهی ( مانند چای نعناع و يا گل گاو زبان ) كه اغلب جانشين نوشيدنی های كافئين دار می شوند، گاهی اثرات جانبی مانند حالت تهوع و استفراغ بوجود می آورند كه درزنان باردار بايد با احتياط مصرف شوند.

2) الكل : مصرف الكل

درهنگام با رداری با افزايش خطر تولد نوازد كم وزن و يا بروز سندرم الكلی جنين همراه است.

3) شكلات :

شكلات علاوه بر اينكه مقداری كمی كافئين دارد ، حاوی تئوبروميد نيز می باشد كه شبيه كافئين است . بنابراين مصرف شكلات بايد محدود شود.
4) تركيبات حاوی قند ساده :
 
مواد قندی ساده دراين دوران در حد اعتدال مصرف شوند .

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
www.seemorgh.com/health
منبع:www.iranhealers.com