گاهی اوقات روابط بین دندان ها ، استخوان نگه دارنده آنها و فکین ایده آل نبوده و مشکلاتی را ایجاد می کند که به آنها ناهنجاری های روابط دندانی – فکی و یا به طور مختصر ، اشکالات بایت می گویند .


بایت بطور ساده یعنی جویدن ، گاز گرفتن و برهم آمدن دندانها .
چنین مشکلاتی علاوه بر مخدوش کردن ظاهر دندان ها ، موجب ناراحتی فک ، سایش دندان ها و سردرد می شوند  . امروزه دندان پزشکی جدید به کمک روش های مختلف می تواند این عارضه را معالجه کرده و سلامتی را به دهان بیمار بازگرداند .

از جمله علل چنین عارضه ای می توان به عوامل ارثی ، کشیدن زود هنگام دندان ها و عادات بد دهانی مانند مکیدن انگشتان ، جویدن ناخن ، پیپ ، مداد و دیگر اجسام سخت و شکننده اشاره کرد . یکی از عواقب مشکلات بایت ، دندان قروچه یا براکسیزم می باشد که موجب ساییده شدن لبه دندان ها ، ناراحتی فک و سردرد می شود . در این موارد باید به درمان ناهنجاری و عوامل ایجاد کننده  دندان قروچه پرداخت تا از سایش و شکستگی دندان ها جلوگیری شود .

(Attrition & Fractures ) درمان سایش و شکستگی لبه دندان ها
برای بازسازی لبه های ساییده و شکسته می توان بر حسب مورد از کامپازیت ، لامینیت چینی و یا حتی در موارد شدید از روکش استفاده کرد .

( Open Bite ) باز بودن بایت
در این مورد با وجودی که دندان های عقب روی هم قرار دارند ، بین دندان های جلوی فک بالا و پایین فاصله ای ایجاد می شود.از علل به وجود آورنده این ضایعه می توان به مکیدن انگشت در دوران طفولیت و عوامل ارثی اشاره کرد . برای درمان اپن بایت می توان از جراحی فک و صورت ، ارتودنسی و روش های ترمیمی مانند کامپازیت و لامینیت چینی استفاده کرد .
 
(Deep Bite ) عمیق بودن بایت
در مواردی که دندان های جلوی فک  بالا کاملا روی دندان های پایین را بگیرند، فک بیمار حالت بسته پیدا می کند و صورت او کوتاه تر به نظر می رسد . در این موارد بهتر است ابتدا با ارتودنسی بایت بیمار باز شده و در صورتی که دندان های جلو دچار سایش یا شکستگی لبه باشد ، توسط روش های ترمیمی بازسازی گردند .
در مواردی که بایت بیمار به علت سایش دندان های عقب بسته شده باشد ، بهتر است سطح جونده دندان های عقب با روکش یا با پرکردگی های لابراتوری ( آنلی ) بازسازی شود تا ارتفاع صورت و دندان های به وضع طبیعی خود بازگردد .

(Cross Bite )  کراس بایت
دندان های فک بالا در حالت عادی کمی جلوتر از فک پایین بوده و لبه آنها حدود  5/0 تا 1 میلی متر روی لبه دندان های جلوی فک پایین را می پوشاند . چنان چه این وضعیت در یک یا تمام دندان ها معکوس شود ، به آن بایت معکوس یا کراس بایت می گویند . در این صورت ، یک یا تمام دندان های فک بالا عقب تر از دندان های فک پایین قرار می گیرند که در این حالت فک پایین بیمار بیش از حد جلو به نظر می رسد .
ایده آل ترین درمان کراس بایت ، ارتودنسی است . البته در موارد شدید ، نیاز به جراحی فک و صورت و عقب کشیدن فک پایین پیدا می شود . گاهی اوقات کراس بایت های تک دندانی را می توان با روش های ترمیمی درمان کرد .

( Tooth Protrusion ) بیرون زدگی دندان ها
 در این موارد دندان ها حالت گرازی یا خرگوشی پیدا می کنند و در موارد شدید حتی مانع از بسته شدن لبها خواهند شد . همانند مورد قبل ، درمان ایده آل ارتودنسی و در موارد شدید ، جراحی فک و صورت به همراه ارتودنسی است .
در صورتی که دندان ها دچار صدمه شدید شده باشند یا از قبل روکش داشته باشند و بیمار تمایلی به جراحی فک و ارتودنسی نداشته باشد ، می توان جهت تاج دندان را توسط روکش کردن تغییر داد و حالت تو رفته تری به آنها بخشید .

تهیه و تدوین :  گروه سلامت سیمرغ - دکتر فرخ آصف زاده
www.seemorgh.com/health
منبع : www.labkhandehziba.com