بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟
 بیماری التهابی روده یا IBD شرایط ناخوشایندی است که قابل کنترل است. در ادامه هر آنچه لازم است در مورد این بیماری بدانید بیان می شوند

 بیماری التهابی روده  Inflammatory bowel disease یا  IBD

بیماری التهابی روده Inflammatory bowel disease یا IBD چیست؟

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

بیماری التهابی روده Inflammatory bowel disease که به اختصار IBD نامیده می شود شرایط مزمنی است که باعث التهاب در بعضی قسمت های روده می شود. دیواره روده ملتهب می شود و زخم هایی در این بخش ها بروز می کند که منجر به ناراحتی و مشکلات گوارشی جدی می شود. علائم دقیق این بیماری بستگی به این دارد که کدام بخش از دستگاه گوارش درگیر این بیماری شده است.

بیشتر بدانید : التهاب حاد روده :از چه غذاهایی باید پرهیز کرد و چه غذاهایی را باید در الویت قرار داد؟

انواع بیماری التهابی روده : بیماری کرون Crohn's disease

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

بیماری کرون Crohn's disease نوعی بیماری التهابی روده یا IBD است که در هر قسمتی از دستگاه گوارش بروز می کند – از دهان گرفته تا مقعد. این بیماری بر روی لایه های عمقی غشا گوارشی تاثیر گذاشته و ممکن است به شکل ضایعات ناهموار بین بخش های سالم نمایان شود. بیماری کرون اغلب بر روی روده کوچک، روده بزرگ و یا هر دو تاثیر می گذارد. بافت های داخلی ممکن است دچار نواحی کم عمق و حفره مانند و یا زخم های عمیق تر و الگوی سنگفرشی شوند، مانند آنچه در تصویر می بینید.


انواع بیماری التهابی روده : کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

برخلاف بیماری کرون، کولیت اولسراتیو Ulcerative colitis تنها روده بزرگ و مقعد را در برمی گیرد. در مقایسه با ضایعات عمیق تر دیده شده در بیماری کرون، التهاب و زخم ها معمولا پوشش داخلی این بخش ها را تحت تاثیر قرار می دهد. اغلب تنها قسمت پایین روده بزرگ (که سیگموئید sigmoid نامیده می شود) تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرد، اما ممکن است در قسمت های بالایی روده نیز ظاهر شود. هر چه قسمت بیشتری از روده تحت تاثیر بیماری قرار گیرد، علائم بدتر خواهند بود.


نشانه های بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

نشانه های بیماری کولیت اولسراتیو و بیماری کرون شبیه به هم هستند. این نشانه عبارتند از :

  • درد یا گرفتگی شکم
  • اسهال بیشتر از یک روز
  • خون در مدفوع
  • کاهش وزن


دیگر نشانه های بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

برخی مبتلایان به بیماری التهابی روده ممکن است در خارج از سیستم گوارشی هم علائمی را نشان دهند، از جمله :

  • زخم های دهانی و مشکلات پوستی
  • آرتروز
  • مشکلات چشم که بر روی بینایی تاثیر می گذارند

علت بیماری التهابی روده چیست؟

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

پزشکان در مورد علت بروز IBD مطمئن نیستند. اکثر پزشکان معتقدند عاملی باعث می شود سیستم ایمنی بدن یک واکنش التهابی ناسالم در سیستم گوارشی تولید کند. محققان دریافته اند که برخی ژن ها با بروز بیماری کولیت اولسراتیو و بیماری کرون در ارتباط است.


چه کسانی به بیماری التهابی روده مبتلا می شوند؟

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

بیماری التهابی روده یا IBD زنان و مردان را به یک اندازه تحت تاثیر قرار می دهد. در اکثر مواقع این بیماری در سنین نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می شود، اما هر زمان دیگری نیز ممکن است بروز کند. افرادی که دارای سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری التهابی روده هستند، 10 برابر دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.


بیماری التهابی روده IBD با سندروم روده تحریک پذیر IBS متفاوت است

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

بیماری التهابی روده IBD گاهی با سندروم روده تحریک پذیر irritable bowel syndrome یا IBS اشتباه گرفته می شود. هر دو بیماری می توانند باعث بروز مشکلات گوارشی مزمن شوند، اما تفاوت های مهمی بین این دو وجود دارد. افراد مبتلا به بیماری التهابی روده دچار التهاب، زخم و سایر آسیب های قابل مشاهده در داخل سیستم گوارشی می شوند. در مقابل در بیماری سندروم روده تحریک پذیر، علیرغم گرفتگی، اسهال و یبوست، هیچ آسیبی وجود ندارد. سندروم روده تحریک پذیر رایج تر از بیماری التهابی روده است اما جدیت و خطر آن کمتر است.


شرایط دیگر مشابه IBD

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

اختلالات گوارشی دیگری وجود دارد که با بیماری التهابی روده اشتباه گرفته می شوند. علائم دیورتیکولیت عبارتند از دل درد، نفخ و اسهال که بسیار شبیه به بیماری التهابی روده IBD هستند. اما این شرایط شامل کیسه های التهابی یا عفونی در امتداد دیواره روده است. مثال دیگر بیماری سلیاک است که باعث گرفتگی و اسهال مکرر می شود، اما عامل بیماری سلیاک پروتئینی به نام گلوتن در غذاست. آزمایشات لازم به پزشکان کمک می کند بیماری دقیق را تشخیص دهند.


کولونوسکوپی

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

کولونوسکوپی مهم ترین آزمایش برای تشخیص بیماری التهابی روده است. در این فرایند از یک لوله باریک به همراه یک دوربین استفاده می شود تا به این ترتیب یک دید مستقیم از داخل روده به پزشک داده شود. با این روش حتی زخم های کوچک و التهابات خفیف هم قابل مشاهده هستند. اگر بخشی غیر طبیعی به نظر برسد، برای بررسی بیشتر پزشک از این بخش نمونه برداری می کند. دیگر آزمایش ها برای تشخیص بیماری التهابی روده عبارتند از آزمایش خون برای بررسی علائم التهاب یا عفونت.


انتظارات بعد از ابتلا به بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

نشانه های بیماری التهابی روده از خفیف تا شدید متفاوت خواهند بود و ممکن است هر از گاهی بروز کنند. اکثر مبتلایان برای مدت طولانی و بدون مشاهده هیچ نشانه دیگری بیماری را در خود مشاهده نمی کنند. این دوره بهبودی بیماری نامیده می شود و ممکن است ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد. در کولیت اولسراتیو حدود 5 تا 10 درصد افراد همیشه علائم را در خود مشاهده می کنند. دل درد مزمن و نیاز فوری به دستشویی بر روی کار و زندگی اجتماعی این افراد تاثیر می گذارد.


استرس چه تاثیری بر بیماری التهابی روده می گذارد؟

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟ 

گرچه استرس باعث بیماری التهابی روده نمی شود، اما برخی افراد بیان می کنند زمانی که مضطرب می شوند، علائم آنها بدتر می شود. بنابراین زمانی که تحت فشار هستید، بهتر است بر روی علائم بیماری خود دقت کنید و تاثیر استرس را بر روی علائم خود در نظر بگیرید.


پیامدهای بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

در بیماری کرون التهاب مزمن باعث تنگ شدن داخل روده کوچک می شود، طوریکه چیزی از این قسمت عبور نمی کند. پزشکان این عارضه را انسداد روده می نامند. این مشکل باعث می شود غذای در حال هضم و گاز در داخل روده گیر کنند. علائم انسداد روده عبارتند از:

  • گرفتگی های شدید
  • تهوع
  • استفراغ
  • التهاب شکم

انسداد روده در بیمارستان درمان می شود. اگر انسداد به خودی خود برطرف نشود، نیاز به جراحی خواهد بود.


پیامدهای بیماری التهابی روده : آبسه یا فیستول

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

گاهی زخم های عمیق باعث ایجاد کیسه های چرک می شوند که آبسه نامیده می شوند. علائم آبسه عبارتند از تب، درد و التهاب. اگر یکی از زخم ها نزدیک یکی از اندام های داخلی پاره شود، باعث ایجاد تونلی به نام فیستول می شود. فیستول بین روده و واژن می تواند باعث انتقال باکتری ها به واژن شود. فیستول در مثانه ممکن است باعث بروز عفونت های ادراری مزمن شود. در مواردی که فیستول به پوست برسد، ممکن است باعث بروز زخم های خارجی شود. فیستول ها و برخی آبسه ها اغلب با جراحی درمان می شوند.


آیا بیماری التهابی روده باعث سرطان روده می شود؟

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

اکثر مبتلایان به بیماری های التهابی روده IBD به سرطان مبتلا نمی شوند، اما کسانی که حداقل 8 سال به این بیماری مبتلا بوده اند، بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان روده هستند. زمانی که التهاب بر روی تمام روده تاثیر می گذارد، میزان این خطر بیشتر خواهد بود. اگر دچار این شرایط هستید، برای انجام غربالگری های لازم به پزشک مراجعه کنید. سرطان روده بزرگ اگر خیلی زود تشخیص داده شود، به راحتی درمان خواهد شد.


بیماری التهابی روده و تغذیه

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

غذاها باعث بروز این بیماری نمی شوند، اما برخی غذاها باعث بدتر شدن نشانه ها می شوند. این غذاهای تحریک کننده برای همه افراد یکسان نیستند، اما برخی از رایج ترین غذاهای تحریک کننده عبارتند از: الکل، قهوه، نوشابه، غذاهای دارای ادویه، لوبیا، غذاهای چرب، غذاهای دارای فیبر زیاد، آجیل ها و دانه ها، میوه ها و سبزیجات خام و نرسیده، گوشت قرمز و محصولات لبنی (اگر دچار عدم تحمل لاکتوز هستید).


رژیم غذایی دارای کمترین مقدار پس ماند

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

اگر بیماری کرون باعث تنگ شدن روده کوچک شده باشد، پزشک رژیم غذایی دارای پس ماند کمتری را توصیه خواهد کرد. به این ترتیب فرد باید از خوردن غذاهایی که به حجم مدفوع اضافه می کنند اجتناب کند، از جمله آجیل ها، دانه ها، میوه ها و سبزیجات خام و نرسیده. معمولا تغییر در رژیم غذایی موقت است. این رژیم به کاهش دل درد ، گرفتگی ها و اسهال کمک می کند، با این حال نیاز به تحقیقات بیشتری است.


نیازهای تغذیه ای

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

زمانی که بیماری کرون روده کوچک را مورد حمله قرار می دهد، ممکن است بدن قادر به جذب تمام مواد مغذی مورد نیاز خود نباشد. جذب ضعیف مواد مغذی همراه با کاهش اشتها منجر به سوء تغذیه می شود. برای پیشگیری از سو تغذیه سعی کنید یک رژیم غذایی متعادل با وعده های غذایی سبک و کوچک در طول روز داشته باشید و به اندازه کافی مایعات بنوشید تا به بدن آبرسانی شود. متخصص تغذیه در این شرایط کمک خواهد کرد. پزشک نیز ویتامین و مکمل های معدنی تجویز خواهد کرد.


کاهش استرس

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

یادگیری تکنیک های مدیریت استرس می تواند به بهبود بیماری التهابی روده کمک کند. یوگا، مدیتیشن و ورزش نیز موثر خواهند بود. گفتار درمانی و گروه درمانی نیز روش های خوبی برای مدیریت حالات عاطفی است.


درمان بیماری التهابی روده : دارو

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

در موارد خفیف درمان بیماری التهابی روده معمولا با دارویی به نام آمینوسالیسیلات aminosalicylates شروع می شود. این داروها ضد التهاب هایی هستند که به درمان HBD و حفظ آن در حالت بهبود کمک می کنند. در زمان بروز بیماری نیز پزشک داروهای کورتیکواستروئید تجویز می کند تا التهاب را کاهش داده و به بهبود بیماری کمک کند. در موارد شدیدتر داروهای دیگری تجویز می شوند که مانع سیستم ایمنی در ایجاد التهاب می شوند.


درمان بیماری التهابی روده : جراحی

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

اگر بیماری التهابی روده آسیب شدید به سیستم گوارشی وارد کند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. جراحی می تواند کولیت اولسراتیو را درمان کند زیرا این شرایط فقط بر روی روده بزرگ تاثیر می گذارد. جراحی برای درمان بیماری کرون موثر نیست چرا که علائم آن در دیگر بخش های سیستم گوارشی ادامه پیدا خواهند کرد. به لطف پیشرفت های انجام شده در جراحی اکثر افرادی که روده آنها در جراحی برداشته می شود، قادر خواهند بود بدون نیاز به کیسه استومی زندگی معمولی و حرکات طبیعی روده داشته باشند.


ورزش و بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

پزشکان به افراد مبتلا به بیماری التهابی روده ورزش های سبک را توصیه می کنند. این ورزش ها عبارتند از یوگا، تای چی یا پیاده روی که شامل حرکت های شدید نیستند، حرکت شدید علائم دستگاه گوارش را بدتر می کند. ورزش منظم به هضم کمک می کند. به علاوه احساس بهتری به فرد داده و فرد استرس کمتری خواهد داشت و علائم بیماری را کمتر چک می کند.


زندگی بهتر با بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده IBD چیست و چه تفاوتی با IBS دارد؟

بیماری التهابی روده IBD ممکن است شرایط مادام العمر باشد، اما راه هایی برای کنترل آن وجود دارد. از طریق مصرف دارو، تغییر در سبک زندگی و مدیریت استرس مبتلایان به بیماری التهابی روده هم می توانند یک زندگی معمولی و بدون ناراحتی داشته باشند.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : بیماری التهابی روده IBD، علائم، علل و درمان

اگر می خواهید بیشتر بدانید : 6 مشکل دستگاه گوارش که باید بسیار جدی گرفت



تهیه و ترجمه : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ