اشتباه در ترویج مفت خوارگی
هیچ‌کشوری در دنیا از طریق ترویج مفت خوارگی پیش نمی‌رود. هر کس به مردم این وعده را داد که متاسفانه در بین برخی نامزدها در این مورد مسابقه هم وجود دارد، اقدام صحیحی نکرده است. فرشاد مومنی اظهار کرد: ما با واقعیتی روبهرو هستیم که از زمان شکل‌گیری تمدن بشری تا امروز عنصر همیشه ثابتی بوده و آن این است که راه حل‌های علمی نسبت به گزینه‌های رقیب راه‌حل‌های کم هزینه‌تر و پر‌دستاوردتری بوده است. همیشه در تاریخ هنگامی که پشتیبانی اجتماعی از غیرعلم بیشتر از علم بوده، جامعه رو به انحطاط رفته است. بنابراین ساحت علم، ساحت بررسی و دقت نظر و همچنین اعمال احتیاط هاست.
او ادامه داد: این یک مبنا و معیار برای داوری ادعاها و وعده‌هایی است که داده می‌شود. اگر کسانی حرف‌های خیلی گزافی زده‌اند و ادعاهایی غیرمتعارفی داشته‌اند، این به معنای آن است که غیرعلم بیشتر مد نظر بوده و ایجاد هیجان در اولویت قرار دارد. اگر ما بخواهیم در ساحت علم سخن بگوییم، اهل علم همیشه با سلسله‌ای از شروط سخن می‌گویند. در همه تئوری‌های علمی و ساحت‌های دانش بشری، گزاره‌های تئوریک مشروط است. این اقتصاددان عنوان کرد: پس کسانی که خیلی محکم سخن می‌گویند و «اگر» ی را در سخنان خود مطرح نمی‌کنند، می‌توان گفت گزاره‌های مطرح‌شده از سوی آنان نسبتی با اعتبار علمی ندارد.
در دولت گذشته یکی از مقامات ادعا کرد در یک دوره یک‌ساله 5/2میلیون فرصت شغلی در کشور می‌تواند ایجاد کند. در قلمرو علم اقتصاد اشتغال یک متغیر سیستمی است و کالا نبوده که با تخصیص ارز ایجاد شود. باید یک سیستم هماهنگ کار کند تا تقاضا برای شغل ایجاد شود. تقاضا برای اشتغال یک تقاضای مشتقه است، یعنی اگر قوه قضائیه خوب کار نکند و امنیت حقوق مالکیت نباشد، کسی انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری نخواهد داشت.
اگر نظام قانونگذاری کشور به گونه‌ای باشد که بدون رفتار مولد به ثروت بتوان رسید، کسی دنبال شغل مولد نخواهد رفت. مومنی خاطرنشان کرد: اگر دولت برنامه‌ای برای حمایت از تولید نداشته باشد، با توجه به وجود رقبای قدرتمندتر از ما، آنها می‌توانند بنگاه‌های اقتصادی ما را به ورشکستگی برسانند. امروز در وعده‌های برخی کاندیداها مشاهده می‌شود که سخنان خیلی گزافی گفته می‌شود که نسبتی با شرایط و واقعیت‌های موجود ندارد. همین‌که این افراد شرطی را برای تحقق وعده‌های خود مطرح نمی‌کنند، اثبات می‌کند این سخنان رجزخوانی است. اگر قرار باشد ماجرای اشتغال و تولید در ایران ریشه دار شود، نقش قوه قضائیه و قوه مقننه به مراتب از قوه مجریه بیشتر است.
او اضافه کرد: کسی که این‌گونه بی محابا ادعاهایی را مطرح می‌کند، علاوه بر این کار، همه ماجرای اقتصاد کشور را به قوه مجریه نسبت می‌دهد. اگر ما متوجه می‌شویم که قدرت نسبی دولت در حیطه اقتصاد قابل مقایسه با سایرین نیست، انصاف ایجاب می‌کند که انتظارات ما از قوه مجریه واقع بینانه باشد و حداقل این است که انتقادات ما به بخش‌هایی باشد که به قوای اجرایی کشور مربوط است. به عنوان نمونه در سال ۱۳۹۴ قیمت نفت نسبت به شهریور سال ۱۳۹۲ حدود ۷۰ دلار در هر بشکه کاهش داشت. اگر قیمت نفت کاهش یافت و ما نتوانستیم کاری کنیم، باید توجه کرد که این مساله یک متغیر برون زا بوده و نمی‌توان کسی را مواخذه کرد.
اندازه جمعیت شاغل در دولت قبل، صفر بوده
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه هر کشوری که به سطوحی از عزت و ارتقای جایگاه و کیفیت زندگی رسیده است، مجموعه اجزای ساختار قدرت در آن برای تحقق اهداف اقتصادی با یکدیگر همراه بوده اند، گفت: اگر در کشور چنین همراهی نباشد، این اتفاقات رخ نخواهد داد. اقدام شگفت انگیز دولت قبل این بود که شعاری مبنی بر «دولت یکدست» داشت و کمابیش همه اجزای حکومت از آن حمایت می‌کرد، اما شاهدیم که اندازه جمعیت شاغل در سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ تقریبا صفر‌درصد بوده است. اینها کمبود ارز و ریال هم نداشتند و به‌طور نسبی در این دوره در مقایسه با هر دولت دیگری با امکانات ارزی بیشتری رو به رو بوده‌ایم. وقتی این امکانات بوده ولی شغلی ایجاد نشده، این یعنی با فساد گسترده رو به رو شده‌ایم.
تنگنای واردات با آغاز ماجرای تحریم
او با اشاره به اینکه وقتی که ماجرای تحریم‌ها پیش آمد، واردات با تنگنا روبهرو شد، اظهار کرد: در این زمان بود که بحران‌ها خود را نشان داد. اگر دولتی به علم و برنامه بی اعتقاد باشد، کاری از پیش نمی‌برد. انتخاب مسئولی که تا حدودی به علم و برنامه و قانون معتقد است، در سرنوشت کشور بسیار تاثیرگذار است. معجزه اقتصادی بزرگ ربع پایانی قرن بیستم کشور چین بود و بیش از دو دهه توانستند عملکرد خوبی داشته باشند.
دولت در این کشور بیشترین اهتمام را به خلق فرصت‌های شغلی مولد اختصاص داد. مومنی ادامه داد: در فاصله سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۶ دولت چین ۲۲۶میلیون فرصت شغلی ایجاد کرده است. این رقم را از طریق ۳۱۰میلیارد دلار ایجاد کردند. از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ در ایران از محل فروش نفت و غیرنفت حدود ۶۰۰میلیارد دلار به اقتصاد کشور تزریق شد، ولی حاصل آن ایجاد اشتغال نزدیک به صفر بوده است.
منبع: ایسنا
