سی ام تیرماه سال جاری پس از ارائه گزارش محمد جواد ظریف و علی اکبر صالحی از روند مذاکرات ایران و 1+5 به مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس در مصوبه ای رای به تشکیل کمیسیون ویژه مجلس برای بررسی توافق هسته‌ای دادند.

گزارش کمیسیون برجام درباره توافق هسته ای در حالی در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس قرائت شد که برخی نمایندگان و حتی برخی اعضای کمیسیون برجام آن را سیاسی، جهت دار و غیر منصفانه می دانستند؛ با این وجود این گزارش در مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی ثبت شد تا برگ دیگری از عملکرد دوره نهم مجلس شورای اسلامی رقم بخورد.

 سی ام تیرماه سال جاری پس از ارائه گزارش محمد جواد ظریف و علی اکبر صالحی از روند مذاکرات ایران و 1+5 به مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس در مصوبه ای رای به تشکیل کمیسیون ویژه مجلس برای بررسی توافق هسته‌ای دادند.

حدود یک ماه بعد یعنی در بیست و هشتم مرداد ماه، مجلس ترکیب این کمیسیون را تعیین کرد و بر این اساس نقوی حسینی، کوثری، محمدحسن ابوترابی‌فرد، کارخانه‌ای، حسین نجابت، زاهدی، زاکانی، بذرپاش، علاء‌الدین بروجردی، سیدمحمود نبویان، مسعود پزشکیان، حقیقت‌پور، تاجگردون، منصوری آرانی و وحید احمدی نماینده کنگاور به عنوان اعضای کمیسیون ویژه بررسی برجام انتخاب شدند؛ ترکیبی که از همان ابتدا نگرانی هایی را درباره اکثریت مخالف برجام در این کمیسیون برانگیخت.

اما جلسات کمیسیون برجام که در سه هفته تعطیلات تابستانی مجلس برگزار می شد هم از حاشیه ها به دور نبود؛ از دعوت چندباره از سعید جلیلی رییس پیشین تیم مذاکره کننده هسته ای و دادن تریبون به وی که در زمان تصدی مسوولیت تیم هسته ای نگاه متفاوتی به ارائه گزارش به مجلس داشت تا برخورد متفاوت اعضای کمیسیون با تیم فعلی و تیم قبلی هسته ای، نحوه انعکاس جلسات کمیسیون برجام در سیما و پیش از همه اینها ممانعت از حضور بعیدی نژاد عضو تیم مذاکره کننده هسته ای در گفت و گوی ویژه خبری به دلیل مخالفت زاکانی رییس کمیسیون ویژه بررسی برجام که تعبیر به بی احترامی به او شد.

کمیسیون ویژه بررسی برجام پس از نشست های متعدد با اعضای سابق و فعلی تیم مذاکره کننده، وزرای دولت یازدهم و کارشناسان حقوقی وارد تنظیم گزارش این کمیسیون از توافق هسته ای شد تا این گزارش را برای ارائه به هیات رییسه و قرائت در صحن علنی مجلس آماده کند.

نهایتا در ساعات پایانی روز شنبه یازدهم مهرماه خبری منتشر شد که حاکی از اعتراض سه تن از اعضای کمیسیون برجام به نحوه تدوین این گزارش و خروج آنها از جلسه کمیسیون بود. منصوری آرانی، پزشکیان و تاجگردون معتقد بودند که پیش‌نویس گزارش برجام یک سویه، سیاسی،‌ تحریک آمیز و برخلاف منافع نوشته شده است. البته برخی دیگر از اعضای کمیسیون از جمله منصور حقیقت پور، علاءالدین بروجردی و محمدحسن ابوترابی فرد نیز اعتراضاتی را به نحوه تدوین گزارش ابراز کردند، اگرچه در نهایت گزارش کمیسیون برجام در غیاب معترضین و با رای 6 بر 4 به تصویب رسید.

این گزارش در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس از سوی سیدحسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون ویژه بررسی برجام در 19 صفحه قرائت شد.

خبرگزاری دانشجویان ایران در گفت و گوهای جداگانه‌ای نظر برخی نمایندگان مجلس درباره این گزارش را جویا شده است.

تاجگردون: گزارش کمیسیون برجام گفتمان تیم جلیلی بود

یک عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام با مغرضانه خواندن گزارش این کمیسیون از توافق هسته‌ای گفت که این گزارش عین گفتمان تیم مذاکره کنندگان پیشین هسته‌ای است.

غلامرضا تاجگردون در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: کاملا مشخص است که گزارش کمیسیون برجام مغرضانه بوده و همه این را می‌دانند؛ به نظر من گزارشی که توسط کمیسیون برجام ارائه شد در واقع قرائت آمریکایی‌ها از برجام است؛ در واقع کسانی فکر می‌کنند مدافع حقوق ایرانیان هستند کاملا حرف‌های‌آمریکایی‌ها را زدند و این خلاف فرمایشات رهبر و خلاف هر عقل سلیمی بود.

وی افزود: امروز هم در زمان قرائت گزارش گفتند که ما حرف‌های آمریکایی‌ها را رصد کرده‌ایم و همان حرف‌ها را زدند. در بحث بازدید از اماکن نظامی ما رسما اعلام کرده‌ایم که برجام مانع از ورود به اماکن نظامی است، اما در گزارش به صراحت نوشته شده که برای ما محرز است که آمریکایی‌ها می‌توانند در مراکز نظامی ما حضور یابند؛ یعنی شما دقیقا حرف سناتور آمریکایی را در گزارش برجام می‌بینید. به نظر من اینها کاملا در زمین آمریکا بازی کردند.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه گزارش کمیسیون برجام عین گفتمان تیم مذاکره کننده قبلی است خاطر نشان کرد: حتی صحبت‌های محاوره‌ای آن‌ها تبدیل به نوشتار شده و در گزارش هم کاملا مشخص است که متن، متن آن‌ها است. من در جلسه کمیسیون هم گفتم که می دانم این گزارش قلم هیچ کدام از اعضای کمیسیون نیست بلکه قلم تیم جلیلی است که نوشته و ارائه شده است.

وی با بیان اینکه هفت نفر از اعضای کمیسیون ویژه بررسی برجام مخالف شیوه تدوین آن بودند تصریح کرد: در عین حال برخی از اینها همچنان امید داشتند و یا به لحاظ سیاسی سادگی به خرج دادند. پیش از این قرار بود کمیته‌ها گزارش بدهند و گزارش کمیته ها در گزارش نهایی لحاظ شود اما هیچ کدام از گزارش کمیته‌ها ملاک عمل قرار نگرفت و یک قرائت تنظیم شده و نوشته شده در بیرون در کمیسیون مطرح شد و خودشان به آن رای دادند و کاملا مشخص است که ربطی به کمیسیون ندارد.

وی ادامه داد: بنا داریم به همراه برخی اعضای کمیسیون ویژه برجام که به گزارش نهایی معترض هستند بیانیه‌ای صادر کنیم و در آن علاوه بر انتشار گزارش کمیته‌ها دستاوردهای مثبت برجام را نیز مورد توجه قرار دهیم تا مردم بدانند گزارش ارائه شده از سوی کمیسیون ویژه برجام یک سویه بوده است.

این نماینده مجلس درباره طرح دو فوریتی برجام نیز خاطر نشان کرد: مخالفان طرح دو فوریتی برجام کاملا مخالف برجام هستند و تعدادشان هم 60 تا 70 نفر است. ما از روز اول گفتیم طرحی برای رد برجام بدهند تا مردم بدانند چه کسانی با منافع آن‌ها مخالف هستند، اما به هر حال آن‌ها مخالفتشان را به این شیوه نشان دادند که البته مهم نیست؛ زیرا این طرح که یک فوریتی به تصویب رسیده رای می آورد و برجام عملیاتی خواهد شد.

تاجگردون درباره اینکه آیا گزارش کمیسیون برجام از توافق هسته‌ای بار حقوقی دارد یا خیر؟ تاکید کرد: این گزارش کاربرد حقوقی ندارد و اثر اجرایی نیز بر آن مترتب نیست.

منصوری آرانی: کمیسیون برجام دچار انحراف شده است

یک عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام با بیان اینکه این کمیسیون از هفته گذشته دچار انحراف شده است، گفت که برخی اعضای کمیسیون برجام اعتراض خود را نسبت به عملکرد این کمیسیون به هیأت رئیسه مجلس منتقل کرده‌اند.

عباسعلی منصوری آرانی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: کمیسیون برجام تا سه‌شنبه گذشته روند منطقی را داشت اما از روز سه‌شنبه دچار انحراف شد.

وی افزود: روز گذشته گزارشی روی میز ما آمد که برای ما عجیب بود. به علت اینکه نمی‌دانستیم این گزارش از سوی چه کسی تدوین شده است. در واقع در حالیکه کمیته‌ها گزارش خود را ارائه کرده بودند از رئیس کمیته سوال کردیم تکلیف گزارش کمیته‌ها چیست؟ اما ایشان گفت گزارشی که شما نوشتید خنده‌آور است. سوال ما این بود که چه کسی پیش نویس گزارش نهایی را تدوین کرده و چون پاسخ این سوال را نگرفتیم کمیسیون را ترک کردیم.

این نماینده مجلس ادامه داد: پیش از این قرار بود مثل همه کمیسیون‌ها، کمیته‌های تخصصی نظرات خود را ارائه دهند و این نظرات اعمال شود اما این کار انجام نشد و متاسفانه کمیسیون برجام دچار انحراف شد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا پیش نویس گزارش از سوی رئیس و یا هیأت رئیسه کمیسیون تدوین شده تصریح کرد: هیأت رئیسه این گزارش را ننوشته زیرا آقای حقیقت‌پور که نایب رئیس اول کمیسیون برجام هستند گله‌مند بودند که در جریان قرار نگرفتند.

وی در پایان با غیر منصفانه خواندن گزارش کمیسیون برجام گفت که مخالفان منتقدان گزارش اعتراض خود را به هیأت رئیسه مجلس منتقل کرده و در این رابطه بیانیه‌ای منتشر کردند.

پزشکیان: اسرائیل و همدستانش از رد برجام در ایران خوشحال می‌شوند

یک عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام با انتقاد از گزارش این کمیسیون در مورد توافق هسته‌ای این گزارش را غیر علمی و یک سویه توصیف کرد.

مسعود پزشکیان در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی ایسنا‌، اظهار کرد: برای اینکه بررسی برجام به شکل بی طرفانه انجام شود ابتدا باید مشخص می شد که روش ما در بررسی چیست؛ در حالی که از ابتدا روش بررسی توافق در کمیسیون برجام مشخص نبود.

وی اضافه کرد: کمیسیون ابتدا داده‌هایی را جمع آوری کرد اما در زمان جمع بندی تصور من این بود که آن‌ها از قبل تصمیم گرفتند نقاط ضعف را با آگراندیسمان ( بزرگنمایی) مطرح کنند و نقاط قوت را تا جایی ممکن است کوچک کنند و تاثیرات منطقه‌ای، سیاسی،‌ اقتصادی و اجتماعی آن را نادیده بگیرند.

نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اولین دستاورد مذاکرات هسته‌ای شکستن وحدت و اجماع بین‌المللی علیه ایران بوده ، خاطر نشان کرد: تاثیر این گفت‌وگو ها در منطقه و عصبانیت نتانیاهو قابل ارزیابی است. این مذاکرات باعث شد بین آمریکا و اسرائیل شکاف ایجاد شود و حتی دولت آمریکا با کنگره دو نظر مختلف پیدا کردند. چه چیزی جز این گفت‌وگوها می توانست این وحدت را علیه ایران در هم بریزد؟

این نماینده مجلس خاطر نشان کرد: زمانی که شورای امنیت سازمان ملل هر سال قطعنامه‌ای علیه ما صادر می کرد مجلس شورای اسلامی کجا بود؟ اگر امروز ما برجام را نپذیریم جز اسرائیل و همدستانش و عربستان سعودی چه کسی خوشحال خواهند شد؟

وی با بیان اینکه کمیسیون برجام نگاه بی طرفانه ای نداشته است، افزود: من و آقایان تاجگردون و منصوری آرانی در اعتراض به همین نگاه یک سویه و غیرعلمی از کمیسیون برجام خارج شدیم البته آقای حقیقت‌پور هم اعتراضی به این موضوع داشتند و برای مدتی جلسه را ترک کردند و حتی آقای ابوترابی نیز مسأله داشتند، اما به خاطر جایگاهش نخواست چنین کاری کند.

گزارش کمیسیون برجام نیمه خالی توافق را مورد توجه قرار داده بود

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به گزارش کمیسیون ویژه برجام گفت که در این گزارش بر نقاط ضعف تأکید شده و نیمه خالی برجام مورد توجه قرار گرفته است.

نوذر شفیعی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: به نظر من صرف نظر از دیدگاه‌های مختلفی که ممکن است درباره کمیسیون برجام وجود داشته باشد چند نکته قابل توجه است.‌ یکی اینکه وقت زیادی برای گزارش گذاشته شده، موضوع با دقت و وسواس مطالعه شده و از کارشناسان و صاحب‌نظران مختلف دعوت شده است.

وی افزود: همچنین نقاط قوت و ضعف به خوبی دیده شده اما با این حال در گزارش، تأکید بر نقاط ضعف بوده و در واقع سعی شده نیمه خالی برجام دیده شود در حالی که همه ما و ملت ایران می‌دانند که برجام دارای نقاط ضعفی است. اولین کسی که به نقاط ضعف اعتراف کرد آقای ظریف بود که در حین قرائت برجام گفت این تمام آن چیزی نبود که می‌خواستیم بلکه بخشی از آن چیزی بود که می‌توانستیم. یا آقای عراقچی در مصاحبه‌ای گفت اگر قرار باشد برجام نقد شود هیچ کس بهتر از خود دست‌اندرکاران برجام نمی‌تواند آن را نقض کند. معنایش این است که برجام حتماً دارای نقاط ضعفی است.

نماینده مردم ممسنی در مجلس ادامه داد: موضوع برجام شامل یک متن و یک حاشیه است و گاهی حاشیه از متن مهمتر است اما نکته مهم این است که نقاط قوت برجام نباید فراموش شود و حتماً باید مدنظرقرار گیرد و دیگر اینکه حاشیه هایی که منجر به برجام شده مورد توجه قرار گیرد و عواملی که منجر به شکل‌گیری برجام شده نیز لحاظ شود تا مشخص شود برجام حاوی دستاوردهای مثبت بسیاری است.

شفیعی با بیان اینکه کمیسیون ویژه بررسی برجام وظیفه خود را در مورد تهیه و ارائه گزارش انجام داده خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه این گزارش فقط جهت اطلاع بود حساسیت زیادی در پی نداشت. اما اگر قرار بود به عنوان یک مصوبه درآید می‌توانست مخالفین و موافقین دوآتشه‌ای داشته باشد.

دامادی: اکثریت ملت خواستار تصویب برجام هستند

نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی گفت که اکثریت ملت خواستار تصویب برجام هستند.

محمد دامادی در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی ایسنا، اظهار کرد: گزارش کمیسیون ویژه برجام نواقصی دارد و نگاه‌های سیاسی کسانی که در کمیسیون بوده‌اند در این گزارش اثربخش بوده و در جاهایی سعی شده القا شود که برجام نباید تصویب شود.

وی افزود: من امیدوارم مجلس خودش در این‌باره تصمیم بگیرد و هرچه سریع‌تر اعلام نظر کند و اجازه ندهد فضاهای بیرون مجلس بر تصمیم‌اش اثر بگذارد.

وی ادامه داد: مجلس به عنوان عصاره ملت می‌تواند موضوع را بررسی و تحلیل کند و در عین حال مصالح کشور و مشکلات عدیده اقتصادی مردم را در نظر بگیرد به ویژه اینکه غالب ملت خواستار تصویب برجام هستند.

این نماینده مجلس با بیان اینکه گزارش کمیسیون برجام در برخی موارد تحت تأثیر نگاه‌های سیاسی بوده، اظهار کرد: جالب این است کسانی که نگاه سیاسی خود را قالب کرده‌اند هم در تهیه گزارش اعمال نفوذ کرده‌اند و هم در صحن علنی فریاد می‌زنند. مثل کسانی که می‌گویند ما از قبل همه کارها را کرده بودیم و این دولت کار را تمام کرد. اگر همه زحمت را شما کشیدید چرا دلواپس شدید و در مجلس سروصدا می‌کنید؟ زمانی که عزت ایجاد می‌شود آقایان مدعی‌اند ما این کار را کردیم و بعد در صحن علنی می‌گویند عزت و شرافت و اقتدار ما زیر سوال رفته است.

دامادی در پایان گفت: موافق اجرای توافق هسته‌ای (برجام) هستم.

پورفاطمی: گزارش برجام نظر اکثریت مجلس نیست

یک نماینده اصلاح طلب مجلس شورای اسلامی با اشاره به قرائت گزارش کمیسیون برجام از توافق هسته ای گفت که این گزارش نظر اکثریت مجلس نیست.

محمدمهدی پورفاطمی در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: ترکیب اعضای کمیسیون ویژه بررسی برجام از ابتدا از گروه خاصی شکل گرفت و از همان روز اول این چینش درستی نبوده است زیرا همان کسانی که مخالف مذاکرات بودند در کمیسیون حضور پیدا کردند و تنها سه نفر از اعضای کمیسیون نظر متفاوتی داشتند.

وی افزود: اعتراض برخی اعضای کمیسیون برجام نیز به این دلیل بود که تاریخ نتیجه کار آنها را قضاوت خواهد کرد و این گزارش هم آن چیزی نبود که مجلس می خواست.

این نماینده مجلس اضافه کرد: قطعا این گزارش نظر اکثریت مجلس نیست اما متاسفانه نظر اقلیت بر اکثریت ترجیح داده می شود.

پورفاطمی در پایان تاکید کرد: گزارش قطعا سیاسی بود و اعضای کمیسیون همان چیزی که خودشان می خواستند را نوشتند.

جلیلی: گزارش برجام با رویکرد مبتنی بر رد تدوین شده است

اسماعیل جلیلی از اعضای فراکسیون رهروان ولایت نیز در همین رابطه به ایسنا گفت: رویکردی که کمیسیون برجام انتخاب کرده در ابتدا سعی بر بی طرفی بود اما هر چه جلوتر رفتند تحت تاثیر فشارها قرار گرفتند و نهایتا گزارش را با رویکرد مبتنی بر رد تدوین کردند.

نقوی حسینی: انتقاد معترضین وارد نبود

سخنگوی کمیسیون ویژه بررسی برجام نیز درباره ترک جلسه این کمیسیون از سوی برخی اعضا به ایسنا، گفت: نمایندگان حق دارند جلسه را ترک کنند همانطور که حق دارند وقتی چیزی را قبول ندارند به آن رأی ندهند. از بین این افراد آقای حقیقت‌پور نیز جلسه را ترک کرد اما دوباره برگشت.

سید حسین نقوی حسینی در همین رابطه اضافه کرد: انتقاد این افراد این بود که گزارش کمیته‌ها ملاک قرار نگرفته اما این انتقاد وارد نبود چرا که گزارش کمیته‌ها در گزارش نهایی کمیسیون لحاظ شده است.

بیانیه 5 عضو کمیسیون برجام در مورد دستاوردهای توافق هسته‌ای

پنج نفر از اعضای کمیسیون ویژه بررسی برجام که نسبت به روند تهیه گزارش این کمیسیون انتقاداتی داشتند با انتشار بیانیه‌ای دستاوردهای برجام را مورد اشاره قرار دادند.

علاءالدین بروجردی، منصور حقیقت پور، غلامرضا تاجگردون، مسعود پزشکیان و عباسعلی منصوری آرانی در بیانیه ای اعلام کردند بیانیه قرائت شده منطبق بر منافع ملت نبوده وآثار بسیار مثبت برجام که می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات جاری کشور باشد نادیده گرفته شده است.

امضاکنندگان این بیانیه، همچنین در گزارشی 165 دستاورد جمهوری اسلامی ایران در برنامه جامع اقدام مشترک را مورد تاکید قرار دادند.

حال باید منتظر ماند و دید آیا صدایی که در زمان قرائت گزارش کمیسیون برجام از مجلس به گوش رسید در زمان بررسی طرح دوفوریتی اقدام متناسب و متقابل جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام -که از سوی معتدلین مجلس تدوین شده- نیز همچنان تداوم خواهد داشت یا خیر.

گزارش از خبرنگار پارلمانی ایسنا: الهه حمیدی کیا

منبع: ایسنا