بلبشوی هیات رئیسه دهم!
مطهره شفیعی: زمان كوتاهی باقی است تا مشخص شود كدام یك از منتخبان مردم بر كرسیهای هیات رئیسه تكیه خواهند زد؛ شاید در دورههای قبلی جایگاه رئیس و نواب رئیس آنچنان مورد بحث و موضوع داغ گعدههای سیاسی نبود اما برای مجلس دهم اوضاع متفاوت است و اگر به دفاتر برخی از منتخبان در زمان صرف ناهار یا شام سر زده شود شاید تعدادی از منتخبان حتی غیرهمفكر با میزبان به دور یك میز مشاهده شوند.
برخی كه از روال انتخاب هیات رئیسه در مجلس اطلاع ندارند با دیدن این صحنه آنچه به ذهن شان خطور میكند چنین است كه منتخبان برای عملكرد بهتر مجلس دهم به گرد هم آمدهاند تا ضمن آشنایی بیشتر با همكاران خود به بیان پیشنهادات شان در جهت اولویت قرار دادن طرحها بپردازند اما آگاهان ضمن اینكه این احتمال مطرح شده را رد نمیكنند به خوبی واقف هستند این دید و بازدیدهای روزهای منتهی به روز برگزاری انتخابات هیات رئیسه منظوری جز لابیگری در این عرصه ندارد.
عارف یا لاریجانی؟ مساله این است
برای ریاست مجلس دهم دو نام عارف و لاریجانی مطرح هستند كه یكی سابقه سالها جلوس بر این كرسی را دارد و حامیان دیگری هم تاكید دارند به واسطه رای مردم كه رای به تغییر بود باید تغییری در ریاست پدیدآید و عارف بر كرسی ریاست بنشیند. برخی هم معتقدند منظور از تغییر همان راه نیافتن دلواپسان به مجلس دهم بوده كه محقق شده است و تغییر ریاست مجلس در این شرایط به صلاح نیست چون در هدف مشترك اصلاحطلبان و میانهروها بر همراهی با دولت تاكید زیادی شده و لاریجانی در مواقع زیادی مانند تصویب برجام نشان داده كه روحیه این همراهی را داراست.
از سوی دیگر عارف در روزهای اخیر تحرکاتی را مشاهده کرد که باعث شد از سیاست برخیها انتقاد کند؛ به ویژه از اعضای لیست امید و میگوید كه آنها باید به تصمیمات پایبند باشند. برخی دیگر نیز ضمن تمجید اخلاقگرایی عارف بر این نكته تاكید دارند كه در دوران پساتوافق احتمال برخی ناهماهنگیها از سوی تندروها كه البته در مجلس دهم انگشت شمار هستند، وجود دارد بنابراین لاریجانی كه نشان داده دارای روحیه برخورد و ایستادگی در برابر تندروها است بهتر میتواند به اداره پارلمان بپردازد.
نقش اطرافیان عارف و لاریجانی
نباید از نظر دور داشت كه حلقه اطرافیان عارف و لاریجانی نقش موثری در آرامش انتخاب رئیس مجلس دارند كه تا به امروز این دو حلقه مشی متفاوتی از یكدیگر اتخاذ كردهاند. اطرافیان لاریجانی حركت با چراغ خاموش را انتخاب كردهاند یعنی در برابر این سوال كه از میان عارف و لاریجانی كدام یك برای ریاست مجلس موثرتر هستند، پاسخ را به انتخابات هیات رئیسه و اختیارات نمایندگان در انتخاب یكی از این دو گزینه موكول میكنند. چنان كه لاریجانی هم همین مشی را دارد و درآخرین نشست خبری خود درباره رقابت با عارف برای جلوس بر كرسی ریاست گفت: « باید بدانیم نمایندگان مجلس، خبرگان این ملت هستند و احتیاج ندارند كه از بیرون به آنها فشار وارد شود. خودشان تصمیم میگیرند و ظرف چند روز آینده همهچیز مشخص خواهد شد.» اما برخی اطرافیان جوان عارف به این مساله توجه ندارند كه انتخاب رئیس مجلس با رای نمایندگان داخل پارلمان و نه انتخابات سراسری است و فضاسازی به ویژه در خارج از مجلس تاثیر بهسزایی بر رای به عارف ندارد.
دلسوزی بیرون، اختلاف داخل مجلس
برخی هم در بیرون مجلس هستند كه از ائتلاف اصلاحطلبان و بخشی از اصولگرایان میانهرو دل خوشی ندارند و اكنون در موضوع ریاست مجلس میخواهند سنگ اندازی كنند مانند غلامرضا مصباحی مقدم كه دیروز گفته است: «اصلاحطلبان اهل این جور معامله با رقبا نیستند. آنها اگر بتوانند ریاست را از آقای لاریجانی بگیرند حتما این كار را میكنند و اگر نتوانستند حتما ملاحظات سیاسی نبوده و این طور نیست كه مماشات آقای لاریجانی با آنها باعث شده باشد ایشان را انتخاب كنند. به همین خاطر است كه من میگویم این همه انعطاف از سوی آقای لاریجانی جا نداشت. من مخالف این نیستم كه با اصلاحطلبان، معقول و دموكراتیك عمل شود اما اصطلاحا « لی لی به لا لای» آنها گذاشتن را مناسب نمیدانم. من بعید میدانم كه اصلاحطلبان آقای لاریجانی را به عارف ترجیح بدهند بلكه آنها تمام تلاششان را می كنند و حداكثر ظرفیت را به كار میگیرند كه عارف رئیس شود. البته اینها در شرایط نزدیكی هستند اما من شانس آقای لاریجانی را بیشتر میبینم.»
عارف انصراف نمی دهد؟
اخباری كه از گوشه و كنار سیاست به گوش میرسد در راستایی است كه انصراف عارف از ریاست را به واقعیت نزدیكتر میكند. مثلا دیروز یك منتخب مردم تهران در مجلس گفت: هیاتی را از سوی فراكسیون امید مامور كردهایم كه رسما با آقای لاریجانی درباره اركان مجلس به صورت رسمی به مذاكره بپردازد. مصطفی كواكبیان در پاسخ به این پرسش كه آقای لاریجانی در نشست خبری خود گفت كه تاكنون دعوت رسمی برای مذاكره از سوی آقای عارف به وی فرستاده نشده است، اظهار داشت: «قطعا آقای لاریجانی در جریان ملاقاتهایی كه با آقای تابش داشتند، هستند؛ آقای تابش گفتهاند كه از سوی دكتر عارف صحبت میكنند. وی افزود: ما از پنجشنبه ۶ خرداد هیاتی را مامور كردیم كه به غیر از رقابت بر سر ریاست در رابطه با سایر اركان رسما با آقای لاریجانی به مذاكره بپردازند و این خود یعنی دعوت رسمی.» این گفتار كواكبیان ناظر بر آن است كه عارف و حامیانش از ریاست او مطمئن شده و اكنون لابیگری بر سر كمیسیون های مهم آغاز شده است. به نظر نمیرسد عارف تمایلی به نایبرئیسی داشته باشد و ترجیح میدهد ریاست كمیسیون اصل ۹۰ یا امنیت ملی را بر عهده بگیرد. عارف به صراحت گفته است که برای ریاست مجلس جدی است وقصد کناره گیری ندارد.
مطهری بر كرسی نایبرئیسی
در موضوع نواب رئیس هم در این دوره با دورههای قبل تفاوت های معناداری وجود دارد چنان كه در دورههای قبل حساسیت و توجه به نواب رئیس كمتر از این مقطع بود و متناسب با مشی رئیس انتخاب شده، نواب او هم رای میآوردند. در مجلس دهم غلامعلی حدادعادل، مرتضی آقاتهرانی، محمدرضا باهنر و سید محمدحسن ابوترابی فرد حضور ندارند و در این شرایط، از جمله افرادی كه نامشان اكنون برای نایبرئیسی مطرح است میتوان به علی مطهری و مسعود پزشكیان اشاره داشت كه دارای روحیه مستقل هستند و مورد حمایت طیف اصلاحطلبان قرار دارند. حضور یكی از دو نماینده كه سابقه نمایندگی در مجالس قبل هم دارند خود پاسخ به شعار تغییر است كه خواست رایدهندگان در ۷ اسفند بود. علی مطهری به راحتی آرای طیف اصلاحطلب را دارد و میانهروها هم آن چنان به جلوس او بركرسی نایبرئیسی بیمیل نیستند و تنها اصولگرایان هستند كه به دلیل افشاگریهای مطهری در مجلس نهم علیه جریان فكری آنها تمایلی به رای دادن به او نداشته باشند. پزشكیان هم نماینده آرام تبریز است كه صداقت و زمانشناسی او برگ برنده است. پزشكیان خود را وامدار جریانی نمیداند و مانند مطهری مستقل پا به عرصه گذاشته است. تابش و تاجگردون و حضرتی هم از گزینههایی هستند كه برای نایبرئیسی مجلس دهم مطرح شدهاند.
دست خالی اصولگرایان برای كرسی نواب رئیس
در ارزیابی گذرا به افراد مطرح راه یافته از جناح اصولگرا به مجلس دهم مانند كاظم جلالی، حمیدرضا حاجیبابایی، جهانبخش محبینیا، علاءالدین بروجردی، محسن كوهكن و عبدالرضا مصری كه شاید خود را كاندیدای نایب رئیسی بدانند، شانس مطهری و پزشكیان بیشتر است چرا كه آنها علاوه بر رای اصلاحطلبان، میتوانند بخشی از آرای مستقلها و حتی اصولگرایان میانهرو در مجلس دهم را به نام خود كنند. یكی از افراد حاضر در لیست اصولگرایان جهانبخش محبی نیا است. او اگر چه در لیست اصولگرایان جا دارد اما تاكنون چهره مستقلی از خود به نمایش گذاشته است و معقولترین گزینه این جریان محسوب میشود. او نمایندگی دورههای پنجم تا هشتم مجلس شورای اسلامی را در كارنامه خود دارد. محبی نیا پا به پای حاجی بابایی در تركیب هیات رئیسه مجالس هفتم و هشتم به عنوان دبیر (منشی) حضور داشته است اكنون به نظر میرسد با توجه به فشار اعتدالی مجلس دهم او هم گزینه جدی باشد اما حاجی بابایی كه سخنگوی جبهه یكتا شد از گزینههای مطرح برای نایبرئیسی از سوی طیف نزدیك به پایداری است و زمانی این موضوع به واقعیت نزدیك میشود كه ردیف اول حاضران در آخرین نشست لاریجانی یادآوری شود؛ یعنی جلوس مهرداد بذرپاش بر یكی از صندلیها!
لاریجانی دور نمی خورد؟
در این میان نباید از طیفی عبور كرد كه صبحانه خود را با عارف میخورند و دم از حمایت از آرمانها و اهداف پیشبینی شده از سوی او در مجلس دهم میزنند و در زمان صرف ناهار در اتاق لاریجانی را میزنند. همان اقلیتی كه به هیچ اصولی درراستای اعتلای مجلس و پیشرفت كشور پایبند نیستند جز اصولی كه منویات شخصی آنان را تامین میكند. آنان نه در تعریف اصلاحطلبان بدلی میگنجند و نه اصولگرای میانهرو هستند. سالها جلوس لاریجانی بر كرسی ریاست سبب شده تا به خوبی پی به ماهیت این دسته از افراد ببرد؛ لاریجانی البته در برابر این افراد از استراتژی سكوت بهره میبرد چنانكه در آخرین نشست خبری خود در واكنش به برخی شایعات درباره توافقات صورت گرفته برای هیات رئیسه گفت: «این روزها داستانسرایی زیاد است و من نمیخواهم جلوی آن را بگیرم.» این افراد فراموش كردند كه لاریجانی فلسفه غرب آموخته و با اصول دور زدن های سیاسی و... آشناست. همچنین او آیتا...زاده است كه سیاسیون نان به نرخ روز خور را توان رویارویی با او نیست. لاریجانی به خوبی با منویات اینها اگاه است و میداند درصدد هستند با پرچم حمایت او از برای خودشان کلاهی ببافند. از سوی دیگر عارف هم با این افراد آشناست اما باید در خاطر داشته باشد كه اینها چگونه در مواقعی كه نیاز به حضور و حمایت بود، او را تنها گذاشتند.
مطرودان جریان اصولگرایی
اما وضعیت اصولگرایان حاضر در لیست امید چه میشود؟ كاظم جلالی و بهروز نعمتی دو اصولگرای نزدیك به لاریجانی بودند كه در لیست امید قرار گرفته و رای آوردند كه امروز نامشان برای جایگاهی مطرح نیست. اكنون این سوال پدید آمده كه آیا آنها به دلیل حضور داشتن در لیست امید دارای جایگاهی نیستند كه در پاسخ باید به حضور علی لاریجانی در لیست امید قم اشاره داشت؟ اما امروز اصولگرایان برای قرار نگرفتن یك اصلاحطلب بر كرسی ریاست آنچه در گذشته درباره لاریجانی کردند را فراموش و بر حضور او در مهمترین كرسی مجلس تاكید میكنند و جالب اینكه نام او در لیست امید را فراموش میكنند. نتیجه این میشود كه اصولگرایان تنها برای التیام شكست خود امروز لیست امید را بهانهای برای درو كردن میانهروها از جمع خود كردهاند و حمایت آنها از لاریجانی هم جز اجبار نیست!
منبع: