آخرین جلسه هیات دولت در سال ۹۵
«برخی اصولگرایان میخواهند انتخابات را به سمت دوقطبیشدن پیش ببرند تا نامزد اصولگرایان باقی بماند و روحانی. تصور میكنند در چنین شرایطی روحانی را شكست خواهند داد. اتفاقی كه شواهد حاكی از نامحتملبودن آن است. از قضا تجربه نشان داده كه در فضای دوقطبی، بخت با اصولگرایان یار نیست. انتخابات ٧٦، مجلس ششم، شورای شهر اول، ریاستجمهوری ٩٢ و مجلس دهم (در تهران) این را میگوید. انتخابات سال ٨٤ هم در دور دوم، اگر به جای هاشمی رقیب دیگری در برابر احمدینژاد نشسته بود یحتمل برنده هم او بود. اما با توجه به رأی شكننده روحانی در سال ٩٢ شاید اینجا تحلیل حزب مؤتلفه درستتر باشد كه تعدد نامزدها این بار به نفع اصولگرایان است. تحلیل مؤتلفه اتفاقا برخاسته از همان شرایط سال ٨٤ است كه به علت تعدد نامزدهای اصولگرا و اصلاحطلب كار به دور دوم كشید و اصولگرایان در نهایت بردند. مصطفی میرسلیم، نامزد حزب مؤتلفه در انتخابات آینده گفته است: «هر چه تعداد نامزدها بیشتر باشد، مشارکت مردم بیشتر میشود که این موجب پراکندگی آرا هم میشود و ممکن است انتخابات را به دور دوم بکشاند سپس در مرحله دوم باید به فکر ائتلاف بود.»
كدام مدل؟
تا پیش از این، دو احتمال برای رویكرد اصولگرایان در انتخابات ریاستجمهوری سال آینده وجود داشت: مدل انتخابات سال٨٠ یا سال ٨٤. سال ٨٠، ناامید از بردن با هدف كاستن از آرای رقیب به میدان آمدند كه نتیجه معكوس شد اما سال ٨٤ با یك چهره «نواصولگرا» و امیدوار با هدف بردن انتخابات به صحنه آمدند. نامزدهای شاخص اصولگرایان در انتخابات سال ٨٠، احمد توكلی و عبداله جاسبی بودند. همچنین علی شمخانی- وزیر وقت دفاع - كه تا حدی به اصولگرایان نزدیك شمرده میشد، نامزد شده بود. هدف این بود كه هر یك از این نامزدها سهمی از كیك آرای خاتمی را بگیرند و او با رأی كمتری نسبت به ٧٦ رئیسجمهور شود. یكی از تحلیلگران اصولگرا پیشبینی كرده بود اگر آرای احمد توكلی بیشتر شود، یعنی اولویت مردم به سمت اقتصاد میل كرده است. اگر آرای جاسبی بیشتر شود، یعنی میل به مدیریت علمی بیشتر است و اگر شمخانی رأی بیشتری كسب كند، یعنی در حوزه امنیت مردم دغدغههایی دارند اما فاصله آرای مأخوذه مجموع نامزدهای اصولگرایان با رأی خاتمی آن قدر بود كه این تحلیلها را بیاثر كرد. در سال ٨٤ اصولگرایان، ظاهرا به علت نرسیدن به اجماع باز هم با تعدد نامزد آمدند اما در اصل آمده بودند بازی را ششدانگ ببرند. احمدینژاد نامزد چراغخاموش اصولگرایان بود. پیروزی او نشان داد حمایتهای بزرگان و رسانههای اصولگرا در مدت شهرداری او و حتی سخنان دو سال قبل باهنر مبنی بر این كه او را برای ریاستجمهوری در نظر گرفته بودند، بیراه نبود. همزمان با انتخاب شدن او به عنوان شهردار تهران، سایت اصلاحطلب رویداد در مطلبی به نقل از منابع نزدیک به شوراهای هماهنگی نیروهای انقلاب نوشت: «برخی... میکوشند نظر مقامات کشور را به کاندیداتوری احمدینژاد، شهردار تهران، جلب کنند و افرادی نظیر علی لاریجانی، علیاکبر ولایتی و حسن روحانی را از عرصه خارج کنند.» رویداد در ادامه نوشته بود: «طیف خاصی در شورای هماهنگی نیروهای انقلاب درصدد است با اقدامات تبلیغی برای پیروزی احمدینژاد بر رقبای احتمالی [ریاستجمهوری] سرمایهگذاری کند.»
اما حالا مشخص است كه اصولگرایان نه برای كاستن از آرای روحانی بلكه برای شكست او میآیند. برای نخستین بار برای یكدورهایكردن ریاستجمهوری، با هدف حذف او میآیند. برای همین هم ائتلاف جمنا را شكل دادند تا نامزد واحدی از درون آن بیرون بیاید اما جمنا در حالی این هفته به ١٤ اسم رسیده است كه قرار بود به ١٠ نفر و سپس پنج نفر و نهایتا به یك اسم برسند. گفته میشود یکی از دلایل نرسیدن به ١٠ نفر، فشار طیف راست سنتی و بیش از همه مؤتلفه بوده است. سایت انتخاب در گزارشی نوشته بود كه «شنیده شده پس از پیگیریهای مستمر مؤتلفهایها، نهایتا یکی از شخصیتهای بانفوذ جریان اصولگرا، موافقت سران جمنا را برای اضافه کردن اسامی جدید از جمله مصطفی میرسلیم جلب میکند.» نکته درخور توجه این است که حتی بعد از اضافه شدن این اسامی همچنان مؤتلفه بر سر مواضع انتقادی خود نسبت به جمنا باقی مانده است. تا جایی كه محمدرضا باهنر هم تأیید كرده كه مؤتلفه هنوز تصمیمی برای پیوستن به جمنا نگرفته است. ریشهدارترین حزب سنتی جناح راست مصمم است مصطفی میرسلیم را تا آخر رقابتهای انتخاباتی حفظ كند. آنها تصور میكنند جامعه یك پست ریاستجمهوری به حزب مؤتلفه بدهكار است و احتمالا مصطفی میرسلیم تنها كسی است كه میتواند آرزوی مؤتلفه را برآورده كند؛ چه نامزد نهایی جمنا بشود چه نشود. میرسلیم بر خلاف آنچه جمنا در پی آن است از حضور تعداد زیاد نامزدهای اصولگرایان استقبال کرده و گفته بود در این شرایط انتخابات به دور دوم خواهد رفت و اصولگرایان میتوانند با اجماع بر یک نفر، روحانی را شکست دهند.
اصولگرایان از یك سو میخواهند از تجربههای گذشته درس بگیرند تا بازی را ببرند اما در عمل دچار ناكارآمدیاند. تصور آنها این است كه شكستشان در انتخابات قبلی به علت تكنامزدنبودنشان بوده است. اصولگرایان در موقعیت سال٨٠ قرار دارند اما هدف انتخاباتیشان مانند سال٨٤ است. تصور هم میكنند اگر شیوه كار را همانند اصلاحطلبان سال ٧٦ و٩٢ تنظیم كنند، بازی را بردهاند.
لشكر نامزد
تا جبهه مردمی نیروهای انقلاب (جمنا) بخواهد نامزد نهایی خودش را اعلام كند، لشكر نامزدهای اصولگرا، جبهه ائتلاف را پشت سر گذاشتهاند. عزتالله ضرغامی، رئیس اسبق سازمان صداوسیما كه نامش بین ١٤ نفر نهایی شده جمنا (تاكنون) هم هست، دیروز برای انتخابات سال ۹۶ رسما اعلام کاندیداتوری کرد. او در صفحه شخصیاش نوشت: «با انگیزه اصلاح مدیریت کلان کشور و پاسخ به مطالبات شرافتمندانه مردم و حل مشکلات آنان، دعوت جبهه مردمی انقلاب، برای حضور در انتخابات ریاستجمهوری ۹۶ را پذیرفتم و پایبندی به عقل و تصمیم جمعی آنان را لازمه موفقیت میدانم.»
حالا مانده كه از آن ١٣ نفر باقیمانده، یعنی مهرداد بذرپاش، سعید جلیلی، حمیدرضا حاجیبابایی، محمد خوشچهره، محسن رضایی، سیدابراهیم رئیسی، علیرضا زاکانی، محمدمهدی زاهدی، پرویز فتاح، رستم قاسمی، محمدباقر قالیباف، مصطفی میرسلیم و علی نیکزاد هم یكبهیك اعلام حضور قطعی كنند. تا اینجای كار مشخص شده كه سعید جلیلی و مصطفی میرسلیم هم خواهند آمد؛ چه نامزد نهایی جمنا بشوند چه نشوند. جلیلی نامزد اصلح جبهه پایداری در سال ٩٢، با وجود این كه نامش در بین گزینههای جمنا قرار گرفته، اما اعلام شده كه نه جمنا را پذیرفته و نه سازوكارشان، جبهه پایداری هم همینطور. آقاتهرانی، دبیركل جبهه پایداری، اخیرا گفته است: «بعد از پنج ماه تماس گرفتند، ما هم گفتیم بروید کار خود را بکنید. اینهایی که ایراد دارند و چند بار آمدند و مردم هم رأی ندادند، باز میرویم همانها را میآوریم، پس تجربه چه میشود، مگر نگفتند که مؤمن از یک سوراخ دو بار گزیده نمیشود، ما ١٠ بار انگشت در سوراخ میکنیم دستمان گزیده میشود و دوباره همان کار را تکرار میکنیم، چرا این گونه عمل میشود و کجای آن درست است؟»
احتمالا كنایه او به قالیباف و رضایی، دو گزینه امتحان پسداده جمناست. البته آقاتهرانی اشارهای به جلیلی كه او هم امتحان خود را سال ٩٢ پس داده، نكرده است. آنچه مشخص است این است كه جبهه پایداری که از همان ابتدا ساز جدایی کوک کرده بود، راهی جدا از جمنا را میرود و البته نامزد اختصاصی خود را هم خواهد داشت؛ سعید جلیلی یا فردی دیگر. بذرپاش هم یكی دیگر از گزینههای محتمل جمناست. در مقطعی اصولگرایان تلاش كردند تا با چهرهسازی از بذرپاش حتی دل جبهه پایداری و آیتالله مصباح یزدی را هم به دست آورند شاید آنها هم به ائتلاف بپیوندند. حتی دیداری دو ساعته بین بذرپاش و مصباحیزدی ترتیب دادند كه كارگر نیفتاد. آیتالله مصباحیزدی در آخرین دیدار خود با اعضای حزب مؤتلفه ثابت كرد كه از ایده انتخاب اصلح كوتاه نمیآید.
محسن رضایی گزینه دیگر جمناست كه تكلیفش مشخص نیست. از یكسو میگوید اگر از من دعوت شود، میروم اما زمانی دیگر میگوید كه روز كنگره جمنا به عنوان میهمان حضور داشته و قصد نامزدی ندارد! ابراهیم رئیسی هم ظاهرا اعلام كرده كه ماندن در تولیت آستان قدس را به ریاستجمهوری ترجیح میدهد. با این حال حضور رسانهای و پوشش اخبار مرتبط با او در هفتههای اخیر به طرز چشمگیری افزایش یافته است.
رستم قاسمی هم دیروز در تبریز سخنرانی داشت. در حاشیه سخنرانی، خبرنگاران از او پرسیدند آیا درست است كه او قبلا گفته اگر نامزد نهایی اصولگرایان نباشد به صورت مستقل در انتخابات شركت میكند؟ رستم قاسمی این گفته را تكذیب كرد. خبرنگاران باز از او سؤال كردند الان چطور؟ او پاسخ روشنی نداد و باز تكرار كرد: «قبلا چنین چیزی نگفتهام!»
قالیباف كه تا پیش از ماجرای پلاسكو، املاك نجومی و استخدامها میرفت كه به گزینه برتر اصولگرایان بدل شود، به نظر میرسد كه شانسش برای بدلشدن به گزینه نهایی جمنا بسیار افت كرده باشد اما خودش در گفتوگو با سالنامه همشهری گفته كه میتوان یارانه را سه برابر كرد. این یعنی میتوان عزم قالیباف را برای آمدن جدی تعبیر كرد؛ اگر چه حسین قربانزاده، سردبیر همشهری و دبیر كل نزدیكترین حزب به قالیباف، گفته كه او تمایلی برای نامزدی ندارد. قالیباف پیش از این شرط كرده بود در صورتی وارد بازی انتخابات میشود كه اصولگرایان بر سر او به اجماع برسند.
از آن سو جمعی از اصولگرایان حامی احمدینژاد هم با حمایت از بقایی وارد كارزار انتخابات شدهاند به این امید كه با تأیید صلاحیت بقایی راه احمدینژاد را ادامه دهند. با حمایت پرشور احمدینژاد و مشایی از بقایی و خطكشیهای سفتوسخت آنها با نامزدهای اصولگرا، اگر بقایی ردصلاحیت شود، بعید است آرایی كه آماده ورود به سبد رأی او بودند وارد سبد رأی اصولگرای دیگری شود. به نظر میرسد اصولگرایی در كلاف سردرگمی گیر كرده كه نمیداند تعدد نامزد به حالش مفید واقع خواهد شد یا تكنامزد داشتن.»
منبع: ایسنا