شروط گفتگوی سازنده از نگاه روحانی اصلاح طلب
مدتی است چهره‌های سرشناس دو جناح سیاسی چپ و راست تلاش دارند تا باب گفت‌وگو را باز كرده و موضوعات مورد نظر خود را به صورت مستقیم با یكدیگر مطرح كنند

تلاش برای گفتگوی جناح های سیاسی کشور

در ابتدا این تلاش‌ها شفاهی بود و افراد مختلف در مصاحبه‌های خود از این اتفاق استقبال كرده بودند. اما موضوع گفت‌وگو وارد فاز جدیدی شده و از صحبت‌های شفاهی به نامه مكتوب رسیده است. آیت‌الله موسوی خوئینی‌ها در نامه‌ای خطاب به آیت‌الله جنتی با لحنی محترمانه سوالات و انتقاداتی را نسبت به رییس شورای نگهبان مطرح كرده است. آیا نگارش این نامه می‌تواند تاثیری در شكل‌گیری گفت‌وگو میان دو تفكر مقابل یكدیگر داشته باشد؟

محمد تقی فاضل میبدی معتقد است گفت‌وگو با نامه‌نگاری متفاوت است:

او می‌گوید: برای شكل‌گیری فضای گفت‌وگو، طرفین باید پیش شرطی را بپذیرند و آن، پذیرش اشتباه است.

با توجه به صحبت‌های اخیر میان اشخاص مختلف جناح‌های سیاسی كشور كه با یكدیگر اختلاف سلیقه دارند و همچنین مطلبی كه آیت‌الله موسوی خوئینی‌ها خطاب به آیت‌الله جنتی، نوشته‌اند آیا ظرفیت شكل‌گیری فضای گفت‌وگو در كشور وجود دارد؟

گفت‌وگو گام مفیدی است برای حل مشكلات اما این موضوع شرط دارد؛ در گفت‌وگو طرفین باید فرض را بر این بگذارند كه احتمال خطا و اشتباه من وجود دارد؛ همچنین این احتمال وجود دارد كه طرف مقابل من حرف درستی بزند و من باید به این صحبت‌ها گوش كنم. اما اگر در گفت‌وگو پیش فرضی وجود داشته كه بر اساس آن یك طرف بگوید هرچه من می‌گویم درست و هرچه طرف مقابل می‌گوید اشتباه است، در چنین فضایی گفت‌وگو شكل نخواهد گرفت و طرفین در این شرایط سعی می‌كنند نظر خود را به رخ یكدیگر بكشانند. متاسفانه در جامعه ما گفت‌وگو زیاد انجام می‌شود اما در این گفت‌وگو‌ها پیش‌فرض آن است كه طرف مقابل دچار خطا و اشتباه است. ما اگر باب گفت‌وگو را اینگونه باز می‌كردیم كه هدف در آن كشف حقیقت است در بسیاری از مسائل وضعیت بهتری داشتیم. ما در رقابت‌های سیاسی، در احزاب و در انتخابات یكی از مشكلات ما همین است.

طبیعتا این مدل گفت‌وگو راه به جایی نخواهد برد. جناب آقای موسوی خوئینی‌ها در نامه اخیر خود به موضوع خوبی اشاره كرده و گفته‌اند نقد مردم متوجه تمام مسوولان است. ما نباید در نقد یك فرد یا یك جریان را از خطا مبرا كنیم. به عنوان مثال بگوییم شورای نگهبان یا آقای ایكس از خطا مبرا هستند؛ با این نگاه مشكلی حل نخواهد شد. كشور ما اگر به سمت و سویی حركت می‌كند و در این مسیر با اشكالات متعددی روبه‌رو است، این اشكال متوجه یك جریان یا فرد نیست. اگر قوه مجریه ما دچار مشكل است، این اشكالات محدود به قوه مجریه نیست بلكه متوجه قوه قضاییه و قوه مقننه نیز می‌شود. درست است كه موضوع تفكیك قوا مطرح است اما در كشور ما این موضوع آن طور كه گفته شد صورت نگرفته و قوا با یكدیگر همپوشانی دارند. بنابراین تفكیك قوا به معنای واقعی صورت نگرفته است واشكالات محدود به یك جریان و جناح خاص نیست.

آیا مسوولان ظرفیت شنیدن انتقاد را دارند؟

این روز‌ها تحمل مسوولان بسیار كم شده است. هرچند تحمل تنها كافی نیست بلكه در كنار این تحمل اقدامات لازم نیز باید صورت پذیرد. مشكلات اقتصادی و سیاسی كشور ما نزدیك به چهل سال است كه بطور كامل حل نشده است. این مشكلات حل نشده چه مقدار دیگر زمان لازم دارند؟ چرا باید اقتصاد ما به این حال و روز افتاده باشد؟ دلیل این موضوعات روشن است. ما از ابتدا نپذیرفتیم كه كار ما ممكن است اشكال داشته باشد. ما از ابتدا گفتیم كاری كه انجام داده‌ایم صددرصد درست است و خروجی این دیدگاه همین وضعیتی است كه امروز شاهد آن هستیم.

گفت‌وگو‌ها در چه سطحی باید شكل بگیرد؟

گفت‌وگو باید در سطح ملی صورت پذیرد نه میان دو مسوول. امروز خیلی‌ها هستند كه از قطار انقلاب پیاده شده‌اند. نقش صدا و سیما در این موضوع حائز اهمیت است. امروز باید بستری فراهم شود كه آقای خاتمی نیز بتواند در صدا و سیما حضور پیدا كرده و با منتقدین صحبت كنند تا متوجه نقاط ضعف و اشكال اقدامات خود شوند. اینكه چهار نفری كه در اصطلاح، خودی هستند دور یك میز بنشینند و صحبت كنند گفت‌وگو نیست. باید گفت‌وگو میان كسانی صورت گیرد كه به صورت صد در صدی با یكدیگر اختلاف نظر و مشكل دارند. متاسفانه امروز اگر گفت‌وگویی صورت می‌گیرد، بین خودی‌هاست نه میان كسانی كه با یكدیگر رقیب جدی هستند.

آیا بستر برای گفت‌وگو فراهم است؟

فضای امروز برای گفت‌وگو مناسب نیست. اینكه افراد مختلف خطاب به یكدیگر نامه‌نگاری می‌كنند، نامش گفت‌وگو نیست. گفت‌وگو باید در ملأعام و صداو سیما صورت پذیرد تا مردم شاهد باشند و بتوانند آن گفت‌وگو را قضاوت كنند.

 این گفت‌وگو‌ها چه نقشی در حل مشكلات كشور خواهد داشت؟

نوع گفت‌وگویی كه به آن اشاره كردم اگر در كشور شكل بگیرد، در حل مشكلات بسیار موثر است اما اگر شروطی كه به آنها اشاره شد رعایت نشود، گفت‌وگو هیچ نتیجه‌ای  نخواهد داشت.


گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: etemaad.ir