اراذل و اوباش در اینترنت

دیروز سر کوچه و خیابان مردم را خفت می‌کردند و امروز رعب و وحشت در جان کاربران پیر و جوان تلگرام می اندازند. اسمشان را اراذل و اوباش گذاشته اند تا مردم را از خطر وجودشان باخبر کنند اما خودشان به اسم و کاری که در پیش گرفته اند افتخار می‌کنند. با وجود این اما همین افرادی که تا پیش از این از دوربین گریزان بودند و سعی می‌کردند، چهره‌شان پنهان بماند و شناسایی نشوند، حالا آنقدر تغییر رویه داده اند که ترجیح می‌دهند حین حمله به این و آن و بلا آوردن بر سر یکدیگر و ملت، یکی را مامور کنند با دوربین از کردارشان فیلم بگیرد!

 

 

کلیپ هایی نگران کننده که در اغلبشان اراذل و اوباش بی هیچ واهمه از به تصویر کشیده شدن چهره و احتمال شناسایی‌شان، اقدامات رعب آور می زنند، به وحشیانه ترین شکل ممکن به دیگران آسیب می‌رسانند، در فحاشی هیچ حد و حدودی نگه نمی‌دارند و نوعی رقابت سیاه با یکدیگر دارند؛ اینقدر که پیش از فیلمبرداری نیمه برهنه می‌شوند تا خالکوبی های فراوان روی تنشان را به دوربین نشان دهند و برای رقبا خط و نشان بکشند.

 

البته این تنها تغییر اراذل و اوباش فعلی نیست، بلکه نیم نگاهی به کلیپ های منتشره، نشان می‌دهد که ایشان دیگر به سلاح های سنتی هم اکتفا نمی‌کنند، بلکه ترجیح می‌دهند در فیلم هایشان، جز چاقو و قمه، اسلحه به دست هم ظاهر شوند؛ ولو در حد تیر اندازی هوایی در انتهای کلیپ!رویه ای که ظاهرا برای برخی اراذل و اوباش بسیار عادی است.

 

اینقدر که ترس آن می‌رود به زودی فیلم های تیراندازی ایشان به سمت دیگران هم منتشر شود و امنیت روانی در جامعه به پایین ترین سطح خود نزول کند. آن هم از طرف افرادی که تعداد بسیار بالای دستگیری های خود را مایه افتخار می‌دانند و به نوعی معتقدند تعدد رفت و آمدشان به زندان و تعداد روزها و سال هایی که حبس کشیده اند، کارنامه درخشانشان را شکل می‌دهد.

 

 

سلسله کلیپ های اراذل و اوباش دومین حضور این افراد در فضای مجازی است که برای آنها پیامدهای نامطلوبی به همراه دارد. پیش از این یعنی در بهمن ماه سال 92 صفحه‌ای در فیسبوک با نام اراذل و اوباش تهران ایجاد شد که پس از انتشار تصاویری از اراذل و اوباش تهران با دستگیری گرداننده این صفحه‌ای مواجه شد.

 

این بار نیز پس از انتشار سلسله کلیپ های اراذل اوباش، دادستان بابل از تعقیب قضایی یکی از اراذل و اوباش معروف مازندران که خود را شاه منطقه معرفی می‌کرد، خبر داده و گفته است: این فرد با ایجاد رعب و وحشت موجب ناامنی مردم در منطقه شده که دستگاه قضا برخورد بدون مسامحه‌‌ با وی را در دستور کار دارد.

 

 

نادر صادقیان، جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی و فرهنگی در گفت و گو با «ابتکار» درباره دلیل حضور اراذل اوباش در فضای مجازی گفت: فضای مجازی امکان بزرگی است که مانند هر ابزار و امکان دیگری به طور طبیعی استفاده مخرب و هم مفید از آن وجود دارد و کنترل پذیری آن بسیار کار دشواری است. هم استفاده های مثبت و سازنده و هم منفی و تخریبی از آن می شود. اینکه اراذل و اوباش در این فضا وارد می شوند محاسنی نیز دارد. بخش بزرگی از افکار عمومی درک ذهنی از خطر اراذل اوباش در جامعه ندارند.

 

این وقتی بصری و ملموس می شود افکار عمومی می فهمند خشونت در جامعه چقدر جدی است و چه پتانسیل تخریبی در وجود این افراد نهفته است. هرچند این موضوع هیچ دلیل قابل دفاعی ندارد ولی وقتی افراد جامعه این را به تصویر می بینند مکانیزم های خود کنترلی در جامعه افزایش پیدا می کند. درست است که امنیت روانی جامعه مختل می شود اما از سوی دیگر خودکنترلی و احتیاط در جامعه بیشتر می شود و به جامعه هشدار می دهد که چقدر این افراد می توانند آسیب زننده باشند. و وقتی جامعه تصویر را می بیند متوجه این قضیه می شود که وقتی نیروهای انتظامی، دستگاه کنترلی و قضایی نسبت به این موضوع اعلام خطر می کنند، یک شعار نیست.

 

 

صادقیان در ادامه بیان کرد: پلیس فتا باید این افراد را شناسایی کند و مجازاتی فراتر از حد معمول برای این افراد در نظر گیرد چرا که امنیت روانی جامعه به مراتب بیشتر از گذشته تهدید شده است. تعدادی از اراذل و اوباش تنها می توانند یک نفر یا صد نفر را تهدید کنند ولی وقتی پای این تهدید به فضای مجازی و وب کشیده شد میلیون ها نفر را تهدید خواهد کرد. به همین دلیل مجازات به تناسب آن بالاتر خواهد رفت.

 

 

این جامعه شناس در ادامه بیان کرد: این عمل نوعی انتحار و خودکشی است چرا که این افراد در مدت زمان کوتاهی شناسایی می شوند و این مقوله ظرفیت استمرار پایدار نخواهد داشت. هرچند کمیت پایین است ولی شدت اثر گذاری آن بالاست. نیروی انتظامی باید با این افراد برخورد جدی کند و علاوه بر آن در مورد این عمل قانون گذاری جدیدی در نظر گیرد.

نباید نگران بود

 

صادقیان در پاسخ به این سوال که آیا این رفتار ممکن است توسط افراد دیگر تقلید شود؟ بیان کرد: این اقدام قابلیت تقلید ندارد چرا که افراد دیگر نیز می توانند شناسایی شوند. اتفاقا نوعی ایجاد ترس می کند که برخی از افراد خام از این افراد دور شوند.

قضاوت زود است

 

او در پاسخ به این سوال که آیا رفتار نیروی انتظامی در مورد برخورد با اراذل و اوباش درست بوده است یا خیر؟ گفت: قضاوت در مورد برخورد تصویری نیروی انتظامی با اراذل و اوباش زود است. باید ابعاد کارشناسی آن را مطالعه کرد و نظریات کارشناسی افراد مختلف را سنجید. نیروی انتظامی باید با روان شناسان اجتماعی و جامعه شناسان مشورت کند.

 

اگر طرح پیشگیرانه یا برخورد را در نظر دارد باید ابعاد مختلف آن را بسنجد و جامع تر و کامل تر وارد ماجرا شود. اقداماتی مانند گرداندن اراذل و اوباش در خیابان ها نیاز به تجدید نظر دارد. پیامدهای این اقدامات نیازمند مطالعه دقیق، منظم و سیستماتیک و عمیق می طلبد. نیروی انتظامی باید بازبینی و تجدید نظر کند. اگر قرار است این اقدام را ادامه دهد باید با اصلاحات باشد و اگر قرار است که روش دیگری را در پیش گیرد باید مطابق نظر کارشناسان و متخصصان باشد و سنجشی روی تاثیرات این شیوه به عمل آورد.

 

 

منبع: روزنامه ابتکار