مردسالاری و زن‌ستیزی در میان دولتمردان ما همچنان حاكم است
برای اطلاع از چرایی حضور زنان در سطح وزارت و پرسوجو از چگونگی وضعیت حضور زنان در كابینه دولت جدید و معضلات پیش روی آن، به سراغ زهرا اشراقی، نوه بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران رفتیم كه در ادامه، مشروح گفتوگو «قانون» با یكی از نزدیكان امام خمینی(س) را در این زمینه میخوانید:
باتوجه به گذشت نزدیك به چهل سال از عمر انقلاب اسلامی، تا چه میزان توانستیم مدیران میانی قوی تربیت كنیم كه در زمان تشكیل كابینه، سخن از حضور زنان در هیات دولت به میان می آید؟
من موافق این نظر كه وزیر یك سازمان باید پیش از وزارت مدیر همان مجموعه باشد، نیستم. مدیریت یك مساله متفاوت از وزارت است، یك وزیر باید توانایی و تخصص مجموعهای كه قرار است در آن كاركند را داشته باشد و این موضوع دلیل نمیشود كه وزیر به طور پلكانی از كارمندی به مدیریت و از مدیریت به وزارت برسد.
مگر فردی كه رییس جمهور می شود قبل از ریاستش دوره مدیریت ریاست جمهوری را گذرانده است. مطرح شدن این حرف كه زنان ابتدا باید منصب مدیریتی را بر عهده بگیرند و بعد از آن به دنبال وزارت باشند در آستانه چهل سالگی انقلاب زیاد پسندیده و مورد قبول نیست. این نظر مرتب در این سالها مطرح شده كه بیانگر آن است كه حالت مردسالاری و زن‌ستیزی در میان دولتمردان ما همچنان حاكم است.
مطرح شدن موضوعاتی نظیر سهمیه بندی برای حضور بیشتر بانوان در سطح مدیریت كلان تا چه اندازه میتواند، به تحقق این موضوع كمك كند؟
دوران سهمیهبندی و نگاه جنسیتی به پایان رسیده است و یكی از اشتباهات زنان ما مطرح كردن همین موضوع در این دوره از انتخابات شوراهای شهر و روستا بود. وقتی بحث سهمیه بندی از سوی بانوان ما پذیرفته میشود طبیعی است مردان نیز اصرار به حضور زنان در جایگاه پایین تری داشته باشند. بحث نشستن افراد بركرسی وزارت با موضوع توانمندی و شایستگی آنها ارتباط مستقیم دارد كه این موضوع از طریق فعالیت نهادهای غیردولتی در جهت شناسایی زنان توانمند و شایسته میتواند محقق شود.
بسیاری از زنان اصلاح‌طلب حاضر در عرصه سیاست معتقد بودند با توجه به اینكه تریبونی برای معرفی زنان نخبه وجود ندارد، اختصاص بخشی از سهمیه هر لیست برای زنان، بهترین شیوه معرفی آنها به جامعه است، نظر شما چیست؟
چهل سال انقلاب شده و بیست سال است كه اصلاحطلبان در تصمیم گیریها نقش دارند، چه زمانی حضور زنان در جامعه باید پررنگ شود.
اینكه مجموعه رسانهها و مدیریت كلان كشور مردسالار است را به غیر از كم كاری زنان در معرفی خود به جامعه و برخی از محدودیتهای موجود به هیچ شكل نمیتوان توجیه كرد. نگاه جنسیتی باید به طور كلی حذف شود، مطرح شدن این موضوع كه به طور حتم، وزیر دو وزارتخانه زن باشد را باید از بین برد، به تعداد زنان شایسته و نخبه در جامعه باید از آنها بهره برد و محدود شدن به اعداد و ارقام، اقدام غلطی است.بی شك بحثهای جنسیتی اینگونه كه امروزه برخی افراد مطرح میكنند، برای یك دهه قبل است.
منظور از محدودیتها برای حضور زنان در عرصه مدیریت كلان چیست؟
در ابتدا باید گفت برخی خانمها برای ورود به مجموعه حكومت یك سری مشكلات از لحاظ ظاهر پیدا میكنند. حدود 70 درصد از زنان ما، ظاهری را كه حكومت برای ورود به مجموعه‌اش میخواهد، ندارند.
از همین رو بسیاری از چهرههای شایسته و نخبه، زنان خود را از صحنه مدیریت كلان كنار میكشند. بحث حضور زنان در مدیریت كلان كشور بحث عدم كفایت و شایستگی آنها نیست، مشكل زنان جامعه ما مشكل ظاهر و حجاب است، آنها نمیتوانند با این ظاهر به دستگاههای دولتی ورود كنند. همین موضوع موجب میشود فعالیت آنها در سطح كلان كمرنگ شود و بیشتر به سراغ فعالیتها خرد و كوچك بروند.
برخی از محدودیتهایی كه در خصوص زنان وجود دارد تا چه میزان میتواند آنها را از حضور در عرصه مدیریت كلان دور كند؟
محدودیتهای قانونی كه در برخی موارد برای زنان وجود دارد، یكی از دلایل اصلی دور شدن آنها از فعالیت در سطح كلان است. شما فرض كنید، اگر با قوانین فعلی ما وزیر زن نیز در كابینه داشته باشیم، وزیر زنی كه بدون اجازه همسرش نتواند از كشور خارج شود چه مزیتی میتواند داشته باشد. ما برای حضور زنان در سطح مدیریت كلان كشور نیاز به حل مشكلات و رفع معظلات داریم كه این امر جز با ورود محكم زنان و مردانی كه این موضوع را قبول دارند، امكان پذیر نمیشود.
مطرح شدن این موضوع را كه زنان میتوانند در برخی از وزارتخانهها مثل آموزش و پرورش یا بهداشت، عملكرد بهتری داشته باشند ، چگونه تحلیل میكنید؟
این موضوع كه یك خانم میتواند وزارت آموزش و پرورش را بهتر از وزارت امور خارجه مدیریت كند، استدلال اشتباهی است. در وزارتخانه باید بحث شایستگی و توانمندی افراد را در نظر گرفت و از بحثهای سهمیهای به شدت پرهیز كرد. باید بررسی كرد فردی را كه به عنوان وزیر معرفی میشود توانایی انجام این كار را دارد یا خیر و اگر جواب مثبت است او در كدام حوزه میتواند اثرگذارتر ظاهر شود.
تقویت زنان برای بالابردن آمادگی آنها جهت تصدی پستهای مهم و اثرگذار را چگونه میتوان محقق كرد؟
ما یك دوره هشت ساله ای را پشت سرگذاشتیم كه در بسیاری از مسائل مجبور شدیم سیر سقوطی طی كنیم. در حال حاضر برای حضور پررنگ زنان در جامعه میتوان از نهادهای غیر دولتی با همكاری مجموعه دولت در راستای برگزاری كلاسهای مختلف در وزارتخانهها و سایر ارگانها، جهت بالا بردن توانمندی زنان در ساختار ادارات بهره برد.
در جلسات و رایزنیها بیشترین استفاده از وزیر زن در كدام وزارتخانهها مطرح میشود؟
این موضوع را بیشتر باید از خانم مولاوردی جویا شد اما تا جایی كه من از طریق جلساتی كه در آن حضور داشتم باخبر هستم، نظر مثبت بیشتر افراد تصمیمگیر روی وزارتخانههایی مانند آموزش و پرورش، بهداشت و درمان و ارشاد است.
در میان زنانی كه برای تصدی پست وزارت نام آنها مطرح میشود، از نمایندگان مجلس نیز فردی حضور دارد؟
وظیفه نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی روشن است و مردم با هدفی مشخص به آنها رای دادهاند. جامعه متخصص زنان ما كم نیست كه بخواهیم جابهجایی از مجلس به دولت داشته باشیم. به نظر من باید حضور زنان در عرصه مدیریت كلان را گسترش داد و برای تحقق این موضوع نیاز است كه زنان توانمند خارج از عرصه تصمیمگیری را به صحنه كشاند. هر چقدر شعاع دایره متخصصان و نخبگان حاضر در اطراف دولت گسترده تر شود نتایج مطلوبی به‌دست خواهد آمد.
گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: isna.ir