فرونشست زمین از جمله پدیده‌های مخرب زمین شناسی است كه بیش از 200 دشت كشور را تهدید می‌كند...
   

محمد جواد بلورچی، مدیر زمین شناسی مهندسی و مخاطرات سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور در گفت‌وگو با خبرنگار «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با اشاره به برگزاری جلسه بیست و ششم كارگروه ملی بررسی مخاطرات فرونشست زمین و حفاظت از آبهای زیرزمینی گفت: هدف از تشكیل این كارگروه آن است كه سازمان‌های مرتبط با پدیده مانند وزارت نیرو، وزارت جهاد كشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان نقشه برداری كشور و چند دستگاه دیگر، با مساله فرونشست زمین و محدودیت منابع آب زیرزمینی كشور آشنا شده و با یكدیگر گفتمان داشته و بتوانند به نقطه نظر مشتركی برسند كه خوشبختانه طی این جلسات این امر محقق شده و در حال حاضر همه همصدا هستند و برای كنترل و مهار این پدیده تلاش می‌كنند.

وی با بیان این كه در جلسه اخیر مسایلی چون اطلاع‌رسانی و تهیه بروشورها برای آگاه سازی مورد بحث قرار گرفت، تصریح كرد: پدیده فرونشست زمین، پدیده‌ای نیست كه توسط یك دستگاه یا وزارت خانه و با دستور و بخشنامه بتوان آن را كنترل كرد، بلكه تمام مردم بایستی با شناخت پدیده و اثرات سوء ادامه آن به صورت فعال در كنترل آن مشاركت داشته باشند.

بلورچی، تنها راه جلوگیری از رویداد این پدیده را كاهش برداشت آب های زیرزمینی دانست و افزود: در حال حاضر در مورد آب كشاورزی، صنعت یا شرب، ارزش واقعی آب پرداخت نمی‌شود. هر قطره آبی كه به هدر می رود یا تبخیر می‌شود به سادگی به آبخوان بازنمی‌گردد و با توجه به این كه كشور ما دارای اقلیم خشك و بیابانی است و پدیده گرم شدن سیاره زمین نیز در حال تشدید است، بایستی ذخایر استراتژیك آب های زیرزمینی را به شدت محافظه كارانه مصرف كنیم.

مدیرزمین شناسی مهندسی و مخاطرات سازمان زمین شناسی، با بیان این كه فرو نشست پدیده‌ای است كه در وسعت یك دشت اتفاق می‌افتد و نرخ آن چند سانتی متر یا چند میلی متر در سال است، تصریح كرد: در مقایسه با فرونشست ها، فرو چاله‌ها پدیده‌هایی هستند محدود، یعنی گودالی به قطر تقریبی 30 متر ایجاد می‌كنند و در یك لحظه اتفاق می افتند و به همین دلیل بسیار خطرناك نیز می باشند، در صورتی كه فرونشست های ناحیه‌یی، آرام و سرطان وار اتفاق می‌افتند و بدون عوارضی كه به سادگی قابل تشخیص باشد تمام زیرساخت ها و شریان های حیاتی را تهدید می كنند. به زبان ساده تر زمانی به وجود آن پی می بریم كه ممكن است دیگر دیر شده باشد.

وی در خصوص فرونشست تهران اظهار داشت: فرونشست دشت جنوب تهران- شهریار جزو فرونشست های ناحیه‌یی است كه با نرخ بالا( بیشینه 17 سانتی متر در سال) رخ می دهد و نشان دهنده آن است كه فضاهای خالی‌ای كه قبلا آب زیرزمینی در آن جای داشته در حال از بین رفتن است و اگر این روند ادامه یابد، برای همیشه بخشی یا تمام آبخوان را از دست خواهیم داد.

بلورچی اضافه كرد: اگر منابع آب زیرزمینی را از دست دهیم دیگر جایگزینی برای آن وجود ندارد و تجدید شدن آب زیرزمینی نیز زمانی بسیار طولانی ( به طور متوسط 1400 سال) نیاز دارد.

وی، مناطق جنوب ورامین، شرق قرچك، شمال ورامین، منطقه بزرگ جنوب تهران- شهریار، مهرشهر، نظر آباد- ساوجبلاغ و ... را از جمله دشت‌های دارای فرونشست زمین در استان تهران ذكر كرد.

مدیر سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور، در ادامه یكی از علل فرونشست دشت مشهد را نبود آب سطحی كافی عنوان كرد و افزود: نرخ فرونشست مشهد به مراتب بیشتر از تهران است، (بیشینه ای حدود 25 سانتی متر در سال ) و به خاطر این كه آب سطحی وجود ندارد، تمام فشاربرای استفاده به آب های زیرزمینی وارد می‌شود، در حالی كه درشهر تهران به صورت عمده برای مصرف شرب از آب سطحی استفاده می‌شود و لااقل بیش از 50 درصد آب تهران از آب های سطحی و سدها تامین می‌شود ولی در مشهد، آب زیرزمینی تامین‌كننده همه نیازها است، البته با افتتاح پروژه آبرسانی مشهد از سد «دوستی» این امید وجود دارد كه برداشت از منابع آب زیرزمینی به سرعت و با شدت تعدیل شود.

 

   
 گردآوری:گروه خبر سیمرغ
www.seemorgh.com/news