کودکانی که هرگز کودکی نمی کنند/تصاویر

پدیده کودکان کار و خیابان یکی ازمعضلاتی است که گریبانگیر اکثر کشورهای جهان است و در کشور ما نیز به وضوح قابل مشاهده است. کودکان کار به کودکان کارگری گفته می‌شود که به صورت مداوم و پایدار به خدمت گرفته می‌شوند که این امر آنها را در بیشتر اوقات از رفتن به مدرسه و تجربۀ دوران کودکی بی‎بهره می‌سازد و سلامت روحی و جسمی آنها را تهدید می‌کند. البته دراین زمینه آمارهای مختلفی وجود دارد اما بنابر اعلام مركز پژوهش‌های مجلس، در ایران حدود سه میلیون و 200 هزار كودك به مدرسه نمی‌روند كه این رقم با آمار كودكان كار بی‌ارتباط نیست.


کار کودک در بسیاری از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی فعالیتی استثماری تلقی می‌شود؛ بر اساس آمار سازمان جهانی کار (ILO)، سالانه ۲۵۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان محروم از کودکی می‌شوند. طبق این آمار ۱۲۰ میلیون‌نفر از آنها وارد بازار کار شده و مشغول به کار تمام‌وقت هستند. ۶۱ درصد این کودکان در آسیا، ۳۲ درصد در آفریقا و ۷ درصد در آمریکای لاتین زندگی می‌کنند.


بر اساس اعلام سازمان بین‌المللی كار (ILO) وابسته به سازمان ملل، بیش از 90 درصد كودكان با حقوق اولیه خود آشنا نیستند. آمار این سازمان نشان می‌دهد، سالانه ۲۵۰ میلیون كودك ۵ تا ۱۴ ساله در جهان از حق كودكی خود محروم و نزدیك به نیمی از آنان وارد بازار كار می‌شوند. این آمار تنها شامل كودكان كار پیدا است. عده‌ای هم به‌طور پنهان به كار گمارده می‌شوند كه بالاترین آمار خشونت، سوءاستفاده جنسی و مالی را به خود اختصاص داده‌اند.


در ایران آمار مختلفی درباره تعداد كودكان كار وجود دارد, بنابر اعلام مركز پژوهش‌های مجلس، در ایران حدود سه میلیون و 200 هزار كودك به مدرسه نمی‌روند كه این رقم با آمار كودكان كار بی‌ارتباط نیست.


یافته ها نشان می دهد عواملی چون نارساییهای نهادهای اجتماعی نظیرخانواده ومدرسه، فقر اقتصادی خانواده ها ی کودکان خیابان و ناتوانی آنها در انطباق با شیوه های زندگی درشهرها ی بزرگ آلودگی و آسیب زا بودن محلات حاشیه شهرها و فقدان نظارت کافی از سوی سازمان های مسئول والگوهای نادرست کنش متقابل بین شهروندان وکودکان خیابان دست به دست هم داده اند تا این پدیده آزاردهنده کماکان به عنوان مشکلی صعب العبوردر بسیاری از شهرهای بزرگ کشورخودنمایی کند.


در كشور ما 80 درصد كودكان خیابانی، كودكان كار هستند که سلامت آنها درخطراست. این كودكان به‌طور معمول بیش‌تر از دیگران در معرض آسیب‌ها و خطر اعتیاد قرار مى‌گیرند، اما موضوع مهم‌ترى كه سازمان‌های جهانى نیز بر آن تاكید دارند، اعتیادى است كه منجر به ایدز مى‌شود.


براساس بررسی‌های انجام شده درایران، 86 درصد كودكان كار كاهش وزن، 82 درصد بیماری‌های پوستی، 80 درصد كوتاهی قد، 77 درصد بیماری‌های دهان و دندان 73 درصد بیماری‌های چشم، 64 درصد بیماری‌های قلبی، 61 درصد بیماری‌های دستگاه تنفسی، 60 درصد بیماری‌های گوش و حلق و بینی و 60 درصد بیماری‌های دستگاه گوارش دارند. در بحث یادگیری هم 56 درصد كودكان كار بیسوادند كه از این تعداد 64 درصد كمبود شناخت محیط، 61 درصد مشكلات گفتاری 61 درصد كمبود خفیف ذهنی، 32 درصد كمبود حافظه، 30 درصد مشكلات یادگیری و 21 درصد كمبود كنجكاوی دارند.


در حال حاضر ۶۰ مرکز نگهداری مربوط به این کودکان در کشورفعال است و از ابتدای سال جاری تاکنون حدود ۴ هزار کودک کار و خیابان جمع آوری و در مراکزمان ساماندهی شدند و در سال گذشته نیز نسبت به ساماندهی ۵ هزار کودک اقدام شده بود.