حاشیه‌های پررنگ‌تر از ازدواج
گاهی حاشیه‌ها از متن هم پررنگ‌تر می‌شوند. یکی از این نمونه‌ها موضوع ازدواج و سنت‌های آن است که برخی موارد بر اصل بحث تاثیر می‌گذارند.

درد ازدواج ... جهیزیه

* «یارو جهیزیه میلیونی دخترش را جلوی در خانه چید!» این جمله طنزآمیز به همراه عکس هایی که گفته می شد مربوط به همان جهیزیه اند، چند وقت پیش در رابطه با عملکرد فردی از ساکنین یکی از شهرهای کشور زبان به زبان و گوشی به گوشی می چرخید. جهیزیه میلیونی بود و برخی از جوک ها می گفتند پدر دختر برای یافتن شوهر جهیزیه را به نمایش گذاشته است. دسته دیگر تحلیل ها به فرهنگ خاص آن شهر در خصوص جهیزیه و تلاش خانواده ها برای خرید جهیزیه های میلیونی در راستای اصل انکارناپذیر چشم و هم چشمی بازمی گشت.

* بخواهیم یا نخواهیم جهیزیه یکی از بخش های ازدواج است که در سال های گذشته مانند یک حباب رو به رشد حجم گرفت، بزرگ شد و به حاشیه ای پررنگ تر از متن تبدیل شد. می گویم پررنگ تر از متن، چون به عنوان بخشی از مراسم و آداب و رسوم ازدواج از خود ازدواج پررنگ تر شده است به گونه ای که قادر است خود ازدواج را تحت تاثیر قرار دهد. اما آیا جهیزیه به این میزان اهمیت دارد؟

* آداب و رسوم تهیه جهیزیه درمناطق مختلف کشور متفاوت است. در برخی مناطق خانواده های داماد و عروس جهیزیه را اشتراکی تهیه می کنند، برخی دیگر تهیه جهیزیه را وظیفه داماد می دانند و برخی متقابلا تنها وظیفه عروس و برخی ها هم تقسیم بندی درصدی دارند، به گونه ای که مثلا تهیه ۷۰ درصد از جهیزیه به عهده خانواده عروس و باقی به عهده خانواده داماد است و بالعکس. اما همه این مدل ها را می توان در یک اصل توجیه کرد: جهیزیه کمکی است از سوی خانواده های عروس و داماد برای آغاز زندگی مشترک زوجین. تاکید بر کمک به معنای نیاز یک زندگی تازه شروع شده زوج جوانی است که باید سال ها در کنار هم زندگی کنند و در اول مسیر به سر می برند. اما آیا تصویری که این روزها از جهیزیه در ذهن خانواده ها و جوانان وجود دارد متناسب با یک زندگی نو و تازه شروع شده است؟

* پاسخ سوال قبل بدون شک خیر است! تصویر رایج از جهیزیه در اذهان جامعه با مختصات زندگی زوجی متناسب است که سال ها از زندگیشان می گذرد، زوجی که سال ها با هم تلاش کرده اند و به تکمیل زندگی خود پرداخته اند و امروز از پس سال ها حاصل دسترنج خود را می بینند. نمی توان گفت این تصویر و امکاناتی که منطبق با تصورات باید برای جهیزیه تهیه شوند، موارد مورد نیاز زندگی زوج های جوان است، بلکه بسیار بیشتر از نیازهای ابتدایی یک زندگی است.

* از دل سوال و پاسخ قبل می توان به بعد دیگر مربوط به تصویر ساخته شده از جهیزیه پرداخت! اینکه تهیه تمام امکانات زندگی چه تاثیری بر زندگی زوجین دارد؟ بدون شک ورود یک زوج به زندگی با تمام امکانات رفاهی و وسایل مورد نیاز، بر نوع مصرف انها موثر است. در حقیقت وجود همه امکانات زندگی در خانه و خانواده و رفع نیازهای اولیه و ثانویه زوجین را به بازار مصرف و تجمل گرایی جهت می دهد، چه اینکه آنها نیاز اولیه ای ندارند که تلاش خود را برای رفع آن متمرکز کنند، پس تلاش خود را در جهت مصرف بیشتر و تهیه اقلام متجمل زندگی متمرکز کرده و بر کوس تجمل گرایی می کوبند. تاثیرات تجمل گرایی و در نتیجه چشم و هم چشمی هم که بر کسی پوشیده نیست.

* باید گفت نوع تهیه جهیزیه بر افق و چشم انداز زندگی زوجین تاثیری مستقیم دارد. ارتباط سازنده و تلاش برای ساختن زندگی که از صفر آغاز شده است برای افراد لذتی بیشتر از ورود به یک زندگی حاضر و آماده دارد.

* آنیتا دسای نویسنده سرشناس هندی در کتاب رانده و مانده خود به ماجرای زندگی پیردختر یک خانواده طبقه متوسط هندی می پردازد و در حین این پرداختن اشاره ای هم به رسم و رسومات ازدواج در هند و مسئله جهیزیه می کند، آنجا که جهیزیه بهتر باعث ازدواج با دختران میشود و خانواده های بسیاری به طمع جهیزیه خوب به خواستگاری دختران می روند. فارغ از فرهنگ جهیزیه در هند باید پرسیدآیا مسئله جهیزیه در ایران به معضل تبدیل نشده است؟

 

منبع : مهر