«رقص تک‌نفره» واشنگتن
تنش میان واشنگتن و مسکو در سال‌های اخیر بر سر مسائلی مانند سوریه، انضمام کریمه به روسیه و انتخابات پیشین ریاست‌جمهوری آمریکا بار دیگر بالا گرفت؛ تنشی که انتظار می‌رفت با روی‌کارآمدن «دونالد ترامپ» و سیگنال‌های مثبتش به روسیه به مدار آرامش باز گردد.

کاهش روابط دیپلماتیک میان آمریکا و روسیه

آمریکا و روسیه هیچ‌گاه در یک قرن اخیر و به‌خصوص در دوران جنگ سرد، روابط حسنه و تنگاتنگی نداشته‌اند؛ هرچند این تقابل و تخاصم بعد از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جای خود را به نوعی مصالحه و پذیرش داد.
 
اما تنش میان واشنگتن و مسکو در سال‌های اخیر بر سر مسائلی مانند سوریه، انضمام کریمه به روسیه و انتخابات پیشین ریاست‌جمهوری آمریکا بار دیگر بالا گرفت؛ تنشی که انتظار می‌رفت با روی‌کارآمدن «دونالد ترامپ» و سیگنال‌های مثبتش به روسیه به مدار آرامش باز گردد. اما در کمال تعجب، در هفت‌ماهی که از حضور ترامپ در کاخ سفید می‌گذرد، روابط این دو کشور عملا به پايین‌ترین سطح خود در دو، سه دهه اخیر رسیده است؛ امری که خود ترامپ نیز آن را خطرناک توصیف کرده است.
 
در آخرین اقدام، دولت ایالات متحده روز جمعه به روسیه دو روز فرصت داد تا کنسولگری خود در سن‌فرانسیسکو را تعطیل کند. «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه ایالات متحده، روز گذشته در گفت‌وگویی تلفنی این خواسته دولت آمریکا را به اطلاع «سرگئی لاوروف»، همتای روس خود رساند؛ اندکی بعد از آنکه سفیر جدید روسیه در آمریکا رسما کار خود را آغاز کرد.
 
طبق گفته وزارت خارجه ایالات متحده، این تصمیم در پاسخ به کاهش تعداد دیپلمات‌های آمریکایی در روسیه اتخاذ شده است. علاوه بر این، ایالات متحده خواستار کاهش حضور دیپلماتیک روسیه در واشنگتن و نیویورک شده است که مستلزم تعطیلی دفاتر تابعه کنسولگری روسیه خواهد بود. درحال‌حاضر، علاوه بر سفارت، روسیه دارای سه کنسولگری جداگانه در نیویورک، سیاتل و هوستون است.
 
پس‌لرزه‌های پیروزی ترامپ
 
کاهش سطح روابط دیپلماتیک واشنگتن-مسکو از آنجا شروع شد که پس از شائبه مداخله روس‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری به‌ نفع ترامپ، «باراک اوباما»، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، در حکمی ٣٥ دیپلمات روس را از این کشور اخراج و دو ساختمان دیپلماتیک روسیه را توقیف کرد.
 
با این حال، روسیه تا همین اواخر و تا پیش از تشدید تحریم‌ها عیله مسکو که در کنگره آمریکا به تصویب رسید، هیچ واکنشی به اخراج دیپلمات‌هایش از آمریکا نشان نداد. اما تصویب تشدید تحریم‌ها با رأی قاطع نمایندگان دموکرات و جمهوری‌خواه که عملا دست ترامپ را برای وتوکردن آن نیز می‌بست، باعث شد مسکو نیز در اقدامی تلافی‌جویانه خواستار کاهش شمار دیپلمات‌های آمریکایی در خاک خود شود و دو ساختمان تفریحی دیپلماتیک ایالات متحده را نیز توقیف کند.
 
حال این حرکت کرملین با اقدام تلافی‌جویانه دیگری از سوی واشنگتن همراه شده است. با این اوصاف، مشخص نیست این بازی «چشم در برابر چشم» تا کجا ادامه خواهد یافت؛ امری که تا حد زیادی به گام بعدی روس‌ها بستگی دارد.
 
خویشتن‌داری روس‌ها
 
در اولین واکنش، سرگئی لاوروف با اعلام اینکه مسکو به دنبال تقابل با ایالات متحده نیست، این اقدام ایالات متحده را به یک رقص تک‌نفره تشبیه کرد که می‌تواند به افزایش تنش‌ها میان دو کشور منجر شود. هرچند روز جمعه وزیر خارجه روسیه در اظهارات خود درخصوص اقدام اخیر آمریکا کوشید با اجتناب از واکنش‌های احساسی، همچنان درها را برای گفت‌وگو باز نگه دارد اما خاطرنشان کرد که مسکو این اقدام ایالات متحده را بی‌پاسخ نخواهد گذاشت.
 
نکته جالب هم‌زمانی این اقدام آمریکا با آغاز به کار سفیر جدید روسیه در ایالات متحده است. «آناتولی آنتونوف» که به‌تازگی جانشین «سرگئی کیسلیاک» شده، در یکی از اولین اظهارنظرهایش در مقام سفیر روسیه در آمریکا، گفته است مسکو واکنش نسنجیده‌ای به تعطیلی کنسولگری‌اش در سن‌فرانسیسکو نشان نخواهد داد.
 
آنتونوف یک ساعت پس از آنکه وزارت خارجه آمریکا این اقدامات تنبیهی را اعلام کرد، وارد خاک ایالات متحده شد. «به قول لنین، ما به واکنش‌های هیستریک نیازی نداریم»؛ این جمله را آنتونوف پس از ورود به خاک آمریکا به زبان آورده است؛ سیاست‌مداری که حضور در سمت‌های مهمی مانند وزیر خارجه و معاون وزیر دفاع روسیه را در پرونده کاری خود می‌بیند.
 
او پیش‌تر در گفت‌وگو با روزنامه روسی «کومرسانت» گفته بود با این پیام عازم واشنگتن می‌شود که روس‌ها دشمن آمریکایی‌ها نیستند. او همچنین خاطرنشان کرده بود که روسیه و ایالات متحده به‌ عنوان دو قدرت هسته‌ای از مسئولیت ویژه‌ای در قبال ثبات و امنیت جهان برخوردارند.
 
سفیر جدید روسیه در آمریکا همچنین بر این باور است که برخی سیاست‌مداران آمریکایی می‌کوشند از کارت روسیه در سیاست داخلی آمریکا به نفع خود بهره گیرند. روابط مسکو- واشنگتن در حالی رو به سردی می‌گذارد که رسانه‌های غربی از چندین ماه پیش درخصوص تدوین یک طرح سه‌مرحله‌ای از سوی رکس تیلرسون با هدف بهبود روابط با مسکو گمانه‌زنی‌هایی می‌کردند.
 
بااین‌حال، آنتونوف عنوان کرده است مسکو نمی‌تواند براساس حدسیات و گمانه‌زنی‌ها تصمیم بگیرد. او همچنین از دیدارهای منظم میان وزرای دفاع و وزرای خارجه دو کشور به‌عنوان راه‌حلی عملی برای بهبود روابط دو کشور یاد کرده است. با توجه به واکنش‌های وزیر خارجه و سفیر جدید روسیه در آمریکا، به نظر مسکو می‌کوشد با هدف جلوگیری از تشدید تنش‌ها، در قبال رفتارهای تحریک‌آمیز آمریکا خویشتن‌داری از خود نشان دهد. 
 
گام اول برای کشیدن دیوار
 
کاهش روابط دیپلماتیک میان آمریکا و روسیه در شرایطی به وقوع می‌پیوندد که به نظر مي‌رسد ترامپ برای دیوارکشیدن میان این کشور و همسایه جنوبی خود یعنی مکزیک مصمم است. هرچند هنوز بحث تأمین مالی ساخت این دیوار در هاله‌ای از ابهام قرار دارد اما دولت آمریکا به چهار شرکت بزرگ ساختمانی سفارش ساخت بلوک‌های بتونی را داده است.
 
بنابراین، اگر ترامپ در وعده‌اش به بهبود روابط با روسیه عمل نکرده اما به وعده‌اش برای ساخت یک دیوار بزرگ و زیبا در مرز مکزیک عمل خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود ساخت این بلوک‌های بتونی از دو هفته دیگر آغاز شده و در پايیز به اتمام برسد. تعیین چهار شرکت برای ساخت این بلوک‌هاي بتونی بعد از آن صورت می‌گیرد که هفته گذشته ترامپ تهدید کرد در صورت عدم موافقت کنگره با تأمین مالی این پروژه، دولت را تعطیل خواهد کرد.
 
کار ایجاد حائل در مرز مکزیک در دولت «جورج دبلیو بوش» و حصارکشی در ١١‌ هزار کیلومتر از مناطق حساس آغاز شد و از زمان روی‌کارآمدن ترامپ نیز به واسطه سخت‌گیری‌های اعمال‌شده در مرزها، حجم ورود مهاجران غیرقانونی به آمریکا به شکل چشمگیری کاهش یافته است. هرچند کنگره ٢٠‌ میلیون دلار در بودجه سال جاری آمریکا برای ساخت بلوک‌های بتونی کنار گذاشته است اما هیچ بودجه‌ دیگری به ساخت دیوار آن اختصاص نداده است.
 
ترامپ در بودجه‌اش برای سال ٢٠١٨ میلادی خواستار اختصاص بودجه ٢,٦میلیارددلاری برای تکمیل دیوار شده که می‌تواند به یک محل اختلاف دیگر میان دولت و کنگره بدل شود.

 

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: isna.ir