نیکی هیلی در سیاست خارجی رئیس جمهور آمریکا چه نقشی دارد؟
حدود 40 سال خصومت میان ایران و آمریکا در فصل اوباما-روحانی به آهستگی به سمت برطرف شدن برخی چالشها رفت. دست کم در موضوع هستهای دو طرف توانستند یک مناقشه(خصومت) 10 ساله را حل و فصل کنند. برجام را مهمترین دستاورد دیپلماتیک نظام بین الملل بعد از جنگ جهانی دوم مینامند. اما 8 نوامبر 2016 انتخابات آمریکا یک نتیجه غیر منتظره را ثبت کرد. دونالد ترامپ شومن سابق، کاخ سفید را تقریبا یک تنه فتح کرد. شعارش «آمریکا اول » بود و وعدهاش خط بطلان کشیدن به تمام آنچه اوباما بدست آورده است. در نگاه ترامپ از بیمه همگانی مردم آمریکا تا برجام هرچه که محصول اوباما است، باید برود. رئیسجمهور آمریکا برای پایان دادن به برجام با چالشهایی جدی مواجه شده، نه تنها متحدان اروپایی واشنگتن مقابلش به صف شدهاند بلکه در آمریکا و در کابینه خود ترامپ هم، مخالفتها قابل رویت است. تیلرسون وزیر خارجه، مک مستر مشاور امنیت ملی و جیمز متیس وزیر دفاع آمریکا بارها بر ضرورت ماندن برجام تاکید کردند. اما این همه ماجرا نیست، پای یک زن درمیان است. نیکی هیلی مهمترین و رساترین صدایی است که همگام با رئیسجمهور از ایده پایان برجام حمایت میکند. او این روزها بیش از هر سیاستمداری در آمریکا به صفحه تلویزیون میآید و درباه ایران موضع گیری میکند. گاهی به وین میرود و در یک قاب تصویر کنار یوکیو آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی از فشار بر ایران میگوید و بار دیگر با بکگراندی از لاشه یک موشک که *حوثیها به فرودگاه ریاض پرتاب کردهاند، مقابل دوربینها ظاهر میشود با این اتهام که موشکها ایرانی است.
*حوثیها: جنبش انصار الله که به جریان حوثی (همچنین مبارزان حوثی یا حوثیها(به عربی: الحوثیون)) نیز معروف است و پیشتر شبابالمؤمن نام داشت، جریانی سیاسی و نظامی از شیعیان زیدی یمن است.
نیکی هیلی کیست و چه نقشی در سیاست خارجی دونالد ترامپ دارد؟
نام او درهفتههای اخیر آن چنان روی زبانها چرخیده که حرف از تصدی وزارت خارجه آمریکا توسط فرماندار سابق کارولینا جنوبی شنیده میشود. 20 ژانویه 1972 در کارولینای جنوبی به دنیا آمد(46 ساله). از یک خانواده *سیک هندی، پدر و مادرش از پنجاب هند به ایالات متحده مهاجرت کردند. هیلی لیسانس حسابداری دارد و البته حالا تبدیل به سیاستمداری حسابگر شده است. وب سایت امریکایی Quartz درباره او مینویسد:«دونالد ترامپ سازمان ملل را در ابتدای دولت خود به استهزا گرفت و گفت:آنجا یک مرکز است برای افراد که با یکدیگر باشند، صحبت کنند و یک تایم خوب را بگذرانند. همین موجب شد بسیاری انتخاب هیلی به عنوان نماینده سازمان ملل را اقدامی در جهت جدی نگرفتن سازمان ملل قلمداد کنند. حالا بعد از چند ماه او به عنوان یک سیاستمدار زیرک شناخته میشود و برخلاف بسیاری از افراد ترامپ در دولت، موفق بوده است.» هیلی با رای قاطع 96 به 4 در سنا تایید شد و به سازمان ملل رفت. فرانسوا دلاتر نماینده فرانسه در سازمان ملل «غرور سیاسی قوی» را به عنوان صفت مشخصه هیلی معرفی میکند. سناتور شناخته شده آمریکا لینذی گراهام، هیلی را این گونه توصیف میکند:«هیلی یک حامی قوی دولت اسرائیل است.» نماینده آمریکا در سازمان ملل در آوریل 2017 نیز ایران و حزب الله را به "اعمال تروریستی" در خاورمیانه برای چندین دهه متهم کرد!
*سیک (به پنجابی: ਸਿੱਖੀ) (به معنی شاگرد): دینی یکتاپرستانه و در بین ادیان اصلی جهان، از تازهترین آنهاست که در سده پانزدهم میلادی در منطقه پنجاب از شبهقارّهٔ هند بنیان نهاده شد. باورهای بنیادین دین سیکی باور و مراقبه به نام یک خالق، یگانگی و برابری همهٔ نوع بشر، درگیری در خدمت عاری از خودپرستی، تلاش برای عدالت اجتماعی برای منفعت و شکوفایی برای همه، و رفتار و زندگی صادقانه و زیست یک حیات خانوادگی است. این آیین با بیش از ۲۵ میلیون پیرو، پنجمین دین سازمانیافته جهان است.
هیلی وظیفه متقاعد کردن جهان و به ویژه اروپا به انحراف ایران از برجام را برعهده دارد
هیلی حالا به یک بازیگر اصلی در موضوع برجام تبدیل شده است. وعده ترامپ و برجام هر سهماه یکبار است زمانی که او باید پایبندی ایران به برجام و حفظ منافع آمریکا با ادامه این توافق را اعلام کند یا به نوعی خروج از آن را کلید بزند. در ماه جولای زمزمههایی برای مخالفت ترامپ با برجام شنیده شد اما در نهایت رئیسجمهور ایالات متحده موافقت خود را برای سه ماه دیگر تمدید کرد. اخبار پشت پرده نشان میداد ترامپ از سوی تیلرسون، مک مستر و متیس تحت فشار قرار گرفته و در نهایت تسلیم شده و برجام را تمدید کرده است. اما نشریه آمریکایی پولتیکو مینویسد:«نیکی هیلی در آن جلسه تنها صدای همراه با ترامپ بوده است.» نماینده عالی آمریکا در سازمان ملل در آن جلسه به ترامپ میگوید:«اجازه دهید شرایط لازم برای رد برجام را فراهم کنم، اجازه دهید یک پایه برای آن قرار دهم» سخنانی که با موافقت ترامپ همراه میشود. یک ماه بعد، نیکی هیلی به وین برای دیدار با یوکیو آمانو میرود تا شاید بتواند آژانس بین المللی انرژی اتمی را تحت فشار قرار دهد که ایران به مفاد برجام پایبند نبوده است. دست کم تا اینجای کار آژانس مستقل بوده و به واقعیت موضوع یعنی پایبندی ایران اشاره کرده است. پولتیکو مینویسد:« اما نکته حائز اهمیت این بود تیلرسون وزیر خارجه آمریکا با این سفر مخالف بود و همچنان معتقد است تلاش برای لغو برجام اشتباه است. یک مقام کاخ سفید، تشدید اختلافات میان تیلرسون و هیلی را به یک جنگ جهانی سوم تشبیه کرد.» سرانجام سه ماه بعد در اکتبر، آنچه هیلی و ترامپ میخواستند تا حدودی برآورده شد و ترامپ با این استدلال که ایران به روح برجام پایبند نبوده ادامه آن را منافی منافع آمریکا دانست و موضوع را به کنگره محول کرد. هرچند کنگره هم اقدامی را در مهلت 60 روزه خود انجام نداد تا توپ بار دیگر به زمین ترامپ برگردد و باید دید ترامپ در 20 دی چه تصمیمی را در قبال برجام خواهد گرفت. به نظر میرسد در این فرآیند هیلی وظیفه متقاعد کردن جهان و به ویژه اروپا به انحراف ایران از برجام را برعهده دارد. او دست بردار نیست و حوثیهای یمن مهمترین دستاویز نماینده آمریکا شده است با این استدلال واهی که ایران به یمن سلاح ارسال کرده و قطعنامه سازمان ملل را نقض کرده است.
هیلی یک مسیر مستقیم
درباره اهمیت نقش هیلی یک کارشناس مسائل بین الملل گفت:«نماینده آمریکا در سازمان ملل به لحاظ عملیاتی به نوعی دومین جایگاه در وزارت خارجه آمریکا محسوب میشود و از اهمیت بالایی برخوردار است.» محسن جلیلوند با اشاره به سابقه فرمانداری در کارنامه هیلی افزود:«وقتی او از فرمانداری استعفا میدهد و نمایندگی آمریکا در سازمان ملل را میپذیرد، نشان از اهمیت جایگاه جدید دارد.» او تصریح کرد:«با این حال هیلی در مسائل سیاست خارجی تجربه آنچنانی ندارد و در حال حاضر مشق سیاست خارجی میکند.» جلیلوند در ادامه گفت:«با توجه به اختلافاتی که میان ترامپ و تیلرسون در نوع مواجهه با مسائل سیاست خارجی وجود دارد، رئیسجمهور آمریکا به دنبال یک مسیر جایگزین برای پیشبرد اهداف خود، نیکی هیلی را برگزیده است.» او افزود: «با توجه به اینکه نماینده آمریکا در سازمان ملل خارج از بروکراسیهای سنگین وزارت خارجه به طور مستقیم با رئیسجمهور در ارتباط است به همین دلیل هیلی تبدیل به صدای ترامپ در مسائل مختلف بینالمللی شده است. در رابطه با برجام هم وزارت خارجه و تیلرسون با احتیاط و ترتیبات اداری ویژهای عمل میکنند، به همین دلیل ترامپ مایل است از طریق هیلی با سرعت بیشتری خواستههای خود را اجرایی کند(!)»
گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع:aftabyazd.ir