شروع انقلاب
شاید آن روزی که مسیر انقلاب از سخنرانی سال 42 امام شروع شد، کمتر کسی فکر میکرد، آن همه صبر و استقامت، آن همه فداکاری و خون ریخته شده، آن همه شعار و سرودهای انقلابی بالاخره روزی جواب دهد و 22 بهمن 57 در تاریخ ایران و جهان ماندگارشود.
سخت‌ترین قسمت هر انقلاب و قیامی، هماهنگی و اتحاد مردمی است. اتفاقی که با حضور رهبر شجاع و مقتدری چون امام خمینی روی داد و مردم پشت به پشت هم ایستادگی کردند. اما یکی از قسمت های مهم این اتفاقات، ایجاد روحیه و تهییج مردم برای حضور هرچه بیشتر میباشد که معمولا در حکومتی برای اینکار از هنر و به ویژه موسیقی و شعار و فیلم استفاده میکند تا بتواند مردم را تشویق به مشارکت کند.
هنر در کنار انقلاب
با روی دادن انقلاب اسلامی، بسیاری از هنرها و خیلی از کسب و کارها از کار افتاد و دچار وقفه شد و باعث مهاجرت خیلی از افراد شد. اما از میان هنرها این هنر موسیقی و فیلم بود که از دم دمای انقلاب تا به همین امروز در خدمت اهداف و ایدئولوژی انقلاب بوده و در رسای اتفاقات افتاده و گرامیداشت شهیدان، فعالیت میکند.
با روی دادن انقلاب و به تبع آن شروع جنگ در سال 59، جدا از رهنمودهای حضرت امام، وجود عاملی روحیه بخش و تقویتی هم ضرورت داشت. این عامل در آن سال ها موسیقی و فیلم بود که به لطف حضور هنرمندان چیره دست، از آن روزها سرودهای دهه فجر و روحیه بخش و فیلم های مناسبتی زیادی به جا مانده است.
موسیقی و 22 بهمن
از 22 بهمن آن سال تا همین امروز 41 سال میگذرد و هر سال آهنگ های انقلابی "خمینی ای امام"، "الله الله لا اله الا الله"، "بهمن خونین جاویدان" و دیگر سرودها، یادآور شروع دهه فجر و خاطرات آن روزها برای خیلی از مردم، به ویژه کسانی که آن روزها حضور داشتند، میباشد. در ادامه قصد داریم تا تعدادی از این آهنگ های انقلابی را با هم بررسی کنیم.
بررسی آهنگ های 22 بهمن و انقلابی
یکی از اصلی ترین آهنگ های دهه فجر که جنبه ملی زیادی دارد، سرود زیبا و غرور آمیز "ایران ای سرای امید" میباشد. سرودی که جدا از بحث انقلاب و دهه فجر به خاطر خواننده و سازندگانش بسیار معروف است. آهنگسازی این اثر، از ساخته های استاد محمدرضا لطفی است که چند ماه قبل از شروع کنسرت مربوط به آلبوم چاووش 6 نزد هوشنگ ابتهاج می‌رود و ملودی را برای وی می‌نوازد و از سایه میخواهد تا برای این آهنگ شعری بسراید. در نهایت و چند روز مانده به شروع کنسرت‌ها، سایه شعر "سپیده" یا ایران ای سرای امید را به او می رساند و این تصنیف انقلابی با صدای استاد محمدرضا شجریان خوانده و در تاریخ دهه فجر ماندگار میشود. پس از انقلاب خود استاد لطفی این آهنگ را به دفتر صدا و سیما میرسانند تا از رسانه ملی پخش شود.
یکی از معروفترین آهنگ های دهه فجر سرود زیبا و خاطره انگیز "22 بهمن روز شکست دشمن" میباشد. سرودی که به موازات پیروزی انقلاب خوانده شد و با اشاره به حضور گسترده جمعیت و همچنین فداکاری آنان، مسیر پیروزی را ترسیم میکرد. این شعر که از واژه مشخص 22 بهمن در متن خود استفاده میکند و انقلاب اسلامی ایران را به دنیا معرفی میکند، توانست در یاد و خاطره همه بسیار معروف و ماندگار شود و به یکی از نمادهای اصلی 22 بهمن و انقلاب اسلامی تبدیل شود.
از دیگر ساخته های موفق محمدرضا لطفی و محمدرضا شجریان در راستای سرودهای 22 بهمن، سرود زیبا و اجتماعی "شب نورد" میباشد که خیلی‌ها از آن به عنوان اولین هدیه اهالی موسیقی به انقلاب یاد میکنند. خانه محمدرضا لطفی در آن زمان در امیرآباد و به بیمارستان هزار تخت خوابی و میدان انقلاب که کانون تظاهرات بود، نزدیک بوده است. استاد لطفی آن در آن روزها، صبح ها به تماشای اعتراض مردم میرفت و شب ها صدای آژیر آمبولانس و با دیدن زخمی ها سر میکرد تا اینکه شبی با لباس غرق خون و پریشان احوال به خانه می‌رسد. در همان حال شعر "شب است و چهره میهن سیاهه ... " از اصلان اصلانیان را یافت و به جانش نشست و تا صبح بر آن شد تا آهنگی مناسب این شعر بسازد. در نهایت چند روز بعد تصنیف "شب نورد" یا "برادر بیقراره" با شعر جواد آذر، آهنگسازی محمدرضا لطفی و صدای استاد محمدرضا شجریان، ساخته و به یکی از اتفاقات ماندگار و سرودهای دهه فجر تبدیل شد.
اگر بخوایم اوضاع آن زمان مملکت را درست توصیف کنیم، شاید به جرات بتوان گفت سرود زیبای "سر اومد زمستون" توصیف و شرح درستی از وقایع آن روزگار است. تشبیه خفقان و فضای امنیتی به زمستان، ظهور رهبری به نام امام خمینی و مشارکت بالای مردم در این شعر به درستی و با جزئیات هرچه بیشتر به گفته شده و مجسم شده است. این سرود که نوید بخش اتفاقات خوب برای وطن است در سال 57 و در آلبومی به نام شراره‌های آفتاب منتشر شد که با استقبال بالای انقلابیون و مردم مواجه شد و توانست بخشی از خاطرات خوش دهه فجر و قیام 22 بهمن باشد.
یکی دیگر از تصنیف ها و سرودهای انقلابی معروف که در بسیاری از مناسبت های سیاسی و ملی دیگر هم استفاده میشود و توسط بسیاری از افراد بازخوانی شده، تصنیف ملی و اجتماعی "از خون جوانان وطن لاله دمیده" میباشد که توسط عارف قزوینی سروده شده است و از آهنگ های قدیمی زیبا و دلنشین میباشد. این تصنیف در زمان قاجاریه سروده شده و خود عارف نیز آن را با یک سه تار اجرا کرده که متاسفانه هیچ صدای ضبط شده ای از آن زمان موجود نیست. پس از آن خوانندگان زیادی همچون عبدالله دوامی و بانو الهه اجرا کرده اند. اما به جرات می‌توان گفت که بهترین و معروفترین اجرا مربوط به اجرای سال 1351 استاد محمدرضا شجریان و گروه شیدا که رهبری آن به عهده استاد محمدرضا لطفی بود، میباشد که با اختلاف زیادی توانسته محبوبیت و احترام خاصی را در میان دیگر آهنگ های انقلابی بدست آورد.
همانطور که در ابتدا گفته شد، انقلاب اسلامی جدا از همه بحث‌های سیاسی و اجتماعی، مقداری از موفقیت خود در این عرصه مدیون وجود هنر و به ویژه هنر موسیقی است. هنری که در این روزهای سخت، توانسته مردم را محکم و با روحیه بیشتری در کنار هم نگه دارد و امیدوار به روزهای بهتر در حال ساخت وطن میباشند.
در مقاله بالا با تعدادی از آهنگ معروف و تاثیرگذار در روند انقلاب معرفی شدند، با کلیک روی دانلود گلچین آهنگ های انقلابی و دهه فجر با همه آهنگ های معروف انقلاب آشنا شوید.
گردآوری : گروه خدمات و محصولات سیمرغ
seemorgh.com
منبع :musicisho.com