راز منار جنبان فاش شد
برای نخستين بار يك فيزيكدانان و كارشناس زلزله ايرانی توانست دليل ارتعاشات منار جنبان اصفهان را با انجام آزمايش های ديناميكی بررسی كند

رازهای منار جنبان

حمید شاهین پور،سرپرست كمیته پژوهشی انجمن فناوری های بومی ایران كه به اختلالات اخیر در نوسانات دو منار اصفهان پی برد تصمیم گرفت علت ارتعاشات بنا را با فرمول های دینامیكی پیدا كند.
پژوهش شاهین پور با تمام فرمول های پیچیده و آزمایشگاهی اش تنها در پی رسیدن به این نتیجه است. «هنگامی كه دو نخ مشابه را به طول مساوی و انتهای نخ ها به یك نخ افقی ببندید دو آونگ كاملا مشابه حاصل می شود.اگر یكی از وزنه های به نوسان در آید یكی دیگر از وزنه ها هم شروع به نوسان می كند.
اگر یكی از نخها بلندتر شود در صورت نوسان یكی، وزنه دیگر دچار نوسان نمی شود.حال اگر وزن یكی با دیگری متفاوت باشد باز هم نوسان یكی منجر به اختلال در نوسان دیگری می شود.بنابر این می توان ارتعاش یك مناره به مناره های بعدی هم منتقل شود.»

پیش از شاهین پور افرادی دیگری هم درباره منار جنبان كار كرده اند اما تا كنون كسی،كار آزمایشگاهی روی این بنا انجام نداده اند.
در كشورهای عراق و عربستان هم منار جنبان های زیادی وجود دارد. شاهین پور تمام منارجنبان های ساخته شده در دنیا را متعلق به فرهنگ ایرانی اسلامی می داند.
جالب است بدانید منار جنبان های دنیا در یك دوره زمانی سی ساله دوره تیموریان ساخته شده اند.
 

 منار جنبان,اصفهان,راز منار جنبان,منار جنبان اصفهان

منار جنبان اصفهان

 منار جنبان
 
در سر راه اصفهان به نجف آباد قریه ای است كه آن را كارلادان می گویند. امروز این روستا جزئی از شهر اصفهان به شمار می رود.در این قریه بنائی وجود دارد كه مزار یكی از صلحا و زهّاد مشهور قرن هشتم هجری به نام عمو عبدالله كارلادانی است.

تاریخی كه بر فراز سنگ عمو عبدالله نوشته شده و سال 716 هجری را نشان می دهد مبین این نكته است كه این عارف بزرگ در زمان سلطان (محمد خدابنده) ایلخان مسلمان می زیسته است ایوان منارجنبان یكی از آثار تك ایوانی دوران ایلخانی است اما برخی از محققین عقیده دارند كه مناره ها بعداً به ایوان مزبور افزوده شده است.
چیزی که این بنای کوچک را که عرضش نه متر و طول هر مناره‌اش هفده متر است را معروف کرده‌است تکان خوردن آن است.یعنی با تکان دادن یکی از مناره ها مناره دیگر و کل ساختمان نیز تکان می خورد.

ایوان بنا به سبک مغول ساخته شده است ولی شکل مناره ها نشان می‌دهد که آنها را اواخر دوره صفویه به ایوان اضافه کرده اند.
دلیل حرکت این بنا تا مدت‌ها برای دانشمندان سوال بوده ‌است.بسیاری هنوز هم می گویند هیچ دلیل منطقی ای برای این حرکت وجود ندارد اما چیزی که مهم است،این است که منارجنبان در دنیا تنها بنایی نیست که این طوری حرکت می کند.در عراق  و عربستان هم چنین بناهایی یافت می شود.به هر حال منطقی ترین علتی که برای تکان خوردن مناره ها می تواند وجود داشته باشد،پدیده فیزیکی تشدید یا دوپلر است.
چون مناره‌ها سبک و کاملاً مشابه هستند،تکان خوردن یکی روی دیگری اثر می گذارد.

 منار جنبان,اصفهان,راز منار جنبان,منار جنبان اصفهان

منار جنبان اصفهان

بسیاری از معماران و مهندسان درباره جنبش مناره ها به اظهار نظر فنی و مهندسی پرداخته اند اما برخی نیز می گویند هیچ دلیل منطقی برای تحرك مناره ها ارائه نشده است.جهانگردانی كه به نقاط مختلف دنیا سفر كرده اند در مشاهدات خود مناره هائی را معرفی كرده اند كه در نقاط دیگر جهان همین خصوصیت را داشته اند.
اما قدر مسلم اینكه منارجنبان اصفهان وجه تمایزی با سایر مناره های متحرك دارد و آن این است كه گذشته از حركت مناره ها سایر قسمت های بنا نیز حركت می كند.ارتفاع ایوان مقبره عمو عبدالله از سطح زمین بقعه 10 متر و ارتفاع هریك از دو مناره 7/5 متر است.
 
در این ایوان مزار عمو عبدالله قرار دارد و راه صعود به بام و مناره ها نیز به وسیله درگاه كوچكی است كه با پلكانی مارپیچ به بام مربوط می شود.

 

بیشتر بدانید : «منار جنبان» برای همیشه متوقف شد

بیشتر بدانید : گزارش تصویری یکی از بلندترین بناهای آجری جهان

بیشتر بدانید : اصفهان گردی، از غذاهای سنتی تا مکان های گردشگری

بیشتر بدانید : گزارشی مستند از رد پای هزاران ساله انسان در دریاچه پریشان(+تصاویر)


گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: گروه جهانگرد