عشق پرطنز سعدی!

شما را‌ نمی‌دانم، ولی دبیر‌های ادبیاتی که  من در طول دوران تحصیلم داشتم همگی تمام اشعار عاشقانه شعرای قدیم از  جمله حافظ و  سعدی را  یک عشق غیرزمینی و  آسمانی می‌ دانستند، البته حق هم داشتند اشعار این شعرا آن  قدر زیبا و  دلربا هستند که  آدم حیفش می‌ آید بگوید این اشعار درباره عشق زمینی بودند! یک نکته جالب در اشعار عاشقانه سعدی وجود دارد و آن این است که هر ابراز عشق و محبتی به معشوقش کرده است، یک مضمون طنز هم داخلش دارد.

یک جایی سعدی مدعی است که به  قول ما امروزی‌ ها حلال و  حرام سرش می‌ شود، ولی وقتی این بیتش را‌ می‌ خوانیم، می‌ بینیم حلال و  حرام این شاعر قرن هفتمی با حرام و  حلال ما ۱۸۰ درجه تفاوت دارد:

من آن نیم که  حلال از حرام نشناسم
شراب با  تو حلال است و  آب بی  تو حرام

سعدی در تعریف و  تمجید از  معشوق و  به  دست آوردن دل او  واقعا هنرمند است و  اول به  معشوقش می‌گوید:
توی آینه خودت رو ببین که  چقدر زیبایی، ولی بلافاصله در  مصرع بعدش می‌ گوید: اصلا ولش کن، تو اگر خودت را ببینی دیگه به  ما نگاه هم نمی‌ کنی:

تو در  آینه نگاه کن که  چه دلبری و لیکن
تو که  خویشتن ببینی نظرت به  ما نباشد!

سعدی در  اشعارش هیچ  گاه خطاب به  معشوقش نمی‌ گوید: چرا این کار رو کردی و  همیشه حق را  به  محبوب خود می‌ دهد، حتی اگر معشوق بخواهد سعدی در رسیدن به  او ناکام بماند.

اگر مراد تو‌ای دوست بی  مرادی ماست
مراد خویش دگرباره من نخواهم خواست

سعدی حتی اگر خودش با کسی غیرمعشوق خودش بوده باشد هم می‌ تواند دلیل بیاورد و  بگوید:
اگر پای کس دیگری در  میان است فقط زبانی بوده، ولی عشق من و  تو متفاوت است و  برآمده از  دل و  جان است.

نه خلاف عهد کردم که حدیث جز تو گفتم
همه بر سر زبانند و تو در میان جانی!

ابیات عاشقانه و  در  عین  حال طنز سعدی بسیار هستند. خلاصه اینکه فن  بیان سعدی خیلی عالی بوده است و  به  قول امروزی‌ ها از  آن‌ هایی است که  مار را  با زبان خوش از  سوراخش می‌ کشد بیرون!

بیشتر بدانید : دیدگاه متفاوت سعدی و شفیعی کدکنی درباره تاثیر زمان بر عشق

بیشتر بدانید : شعری از سعدی

بیشتر بدانید : چند غزل عاشقانه از «سعدی» در روز بزرگداشت شاعر شیرین سخن

 

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: shahraranews.ir