نقد نقاشی سوم ماه مه ۱۸۰۸ اثر فرانسیسکو گویا
سوم ماه مه ۱۸۰۸ یک تابلو نقاشی اثر فرانسیسکو گویا نقاش اسپانیایی است که بین سال‌های ۱۸۱۴ تا ۱۸۱۵ و تنها در وقفه ای دو ماهه با دوم ماه مه ۱۸۰۸ خلق شده است.
در این اثر، تیرباران شهروندان مادریدی توسط سربازان امپراتوری فرانسه در خلال سال‌های اشغال اسپانیا به دست ناپلئون به تصویر کشیده شده‌است.
تابلو نقاشی سوم ماه مه 1808 اثر فرانسیسکو گویا
این اثر را به جرأت می‌توان اولین نگاره به معنای واقعی کلمه انقلابی نامید. تحولی که در موضوع کار، سبک و نوع نورپردازی به وضوح قابل مشاهده‌است، سال‌ها بعد در کارهای استادانی نظیر ادوار مانه و پابلو پیکاسو تکرار می‌شود. نورپردازی بریده بریده و هدفمند در حضور المان هایی نظیر مرگ و وحشت از اصولی است که پابلو پیکاسو در شاهکارش گرنیکا در حدود ۱۳۰ سال پس از «سوم ماه مه ۱۸۰۸» استفاده کرده‌است.
بیشتر بدانید : مشهورترین نقاشی ضدجنگ تاریخ + عکس
در سوم ماه مه ۱۸۰۸، گویا برگی از تاریخ را به تصویر کشیده است، هنگامی که مردم مادرید در مقابل اشغالگران فرانسوی در دوم ماه مه سال ۱۸۰۸ میلادی به پا خواستند. اما در همان روز و روز بعد، پاسخی سریع و وحشیانه گرفتند. مورخان به کشتار بیش از ۵۰۰۰ نفر از مردم بیگناه در جریان شورش‌های مادرید اشاره کرده‌اند.
در سمت چپ کار، گروهی از مردم عادی بر روی خاکِ آغشته با خون و اجساد کشته شدگان زانو زده‌اند و رو به سوی جوخه آتش دارند. گروهی نیز به عنوان تماشاگر تقریباً در مرکز تصویر دیده می‌شوند. آسمانِ کاملاً تاریک و کدر، فضای تیره و غم‌افزای کار را تقویت می‌کند و حسی مرده، عاری از کوچکترین اجزای زندگی می‌دهد. تنها منبع نور صحنه، فانوسی مکعب شکل است که مقابل پاهای سربازان قرار گرفته‌است و صحنه کشتار را روشن می‌کند.
تمرکز اثر بر مردی است که با پیراهن سفید و شلوار زردرنگ در نیمه چپ کار و در میان محکومین قرار گرفته است. نوع نورپردازی و فضای روشن اطراف این فرد باعث می‌شود تا چشم هر بیننده‌ای در وهله اول وی را ببیند. نکته مهمی که در این میان وجود دارد، نحوه قرار گرفتن دستهای مرد محکوم است. گویا به زیبایی انتخاب را به بیننده واگذار کرده‌است تا از میان عجز و لابه برای بخشش تا پذیرا بودن مرگ با آغوش باز، یکی را انتخاب کند. همچنین V شکل بودن دستهای مرد محکوم و تکرار این المان در مردی که دقایقی پیش با گلوله کشته شده و با همان ترکیب روی زمین افتاده‌است، گریزی کوتاه به سمبولیسم دارد.
بخشی از نقاشی سوم ماه می 1808
در میان محکومین در سمت چپ کار، یک راهب با سری تراشیده دیده می‌شود که دستانش را برای دعا کردن در هم گره زده‌است اما به جای این که دستان وی به سمت آسمان نشانه رود، زمین را می‌بیند. نگاه سنگین راهب به زمین و نحوه قرار گرفتن دستان در هم گره خورده‌اش، بیشتر متوجه ردیف سربازان برای بخشش است تا خداوند. در پشت راهب، مشتی گره کرده دیده می‌شود که در میانه راه برای بالا رفتن قرار دارد. نگاه مرد صاحب مشت خالی از هرگونه حس امید است و اینگونه به نظر می‌آید که وی بالا بردن مشتش را به نشانه اندک مقاومت در مقابل تصمیم این جلادان، کاری عبث و بیهوده می‌داند و در نهایت مردی که دستانش را طوری قرار داده است تا حایل صورتش و گلوله‌ها شود، به خوبی مرگ و ترس از آن را نشان می‌دهد.
این اثر به همراه «دوم ماه مه ۱۸۰۸» هم‌اکنون در موزه پرادو* در شهر مادرید نگهداری می‌شود.
بیشتر بدانید : نقاشيهای 'گويا' در دوران جنگ + تصاویر
بیشتر بدانید : نقاشی های ترسناک یک هنرمند ناشنوا + تصاویر
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: fa.wikipedia.org
