علائم آلزایمر
آلزایمر زمین تا آسمان با فراموشی‌های گاه و بیگاه فرق دارد. این بیماری مزمن است و پیش‌رونده و افراد مبتلا به این بیماری در اعمال شناختی خود با مشكل روبه‌رو می‌شوند. اگر شما یا اطرافیان‌تان به این بیماری مبتلا هستید یا سابقه فامیلی آلزایمر دارید، مطلب زیر را بخوانید تا از زبان دكتر خسرو جامه‌بزرگی، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه نكاتی را در این‌باره به شما بگوییم.
فراموش می‌كنند نفس بكشند
آلزایمر تنها به فراموشی ختم نمی‌شود وجزء علل شایع مرگ و میر در دنیا است. در این بیماری فرد دچار مشكلات شناختی می‌شود، عملكردش روز به روز افت می‌كند و قابلیت انجام كارهایش را از دست می‌دهد. بیماریهای زیادی مانند آلزایمر ممكن است به زوال عقل بیمار منجر شوند. البته در 70درصد موارد زوال عقل، خود را با آلزایمر نشان می‌دهد و 30 درصد آن مربوط به علت‌های دیگر از جمله آسیب‌های شدید مغزی، سکته‌های مغزی، بیماریهای عفونی، ایدز و سیفلیس، بیماریهای التهابی مغز، بیماریهای غدد درون‌ریز، مسمومیت با فلزات سنگین مانند سرب، عوارض دارویی و کمبود برخی ویتامین‌ها می‌شود البته برخی علت‌های زوال عقل ازجمله علل عفونی، دارویی، کمبود ویتامین‌ها، مسمومیت با سرب و کم‌کاری تیرویید قابل درمان و برگشت پذیر هستند. بیماری آلزایمر، سیری‌پیش‌رونده دارد كه البته شروع آن به آرامی صورت می‌گیرد و هیچ‌كس یك شبه آلزایمری نمی‌شود. این بیماری شایع باعث تحلیل رفتن مغز می‌شود و نیاز به تشخیص بالینی دارد.
دل‌شان خوش شود، خوب می‌شوند؟
افراد مبتلا به آلزایمر دچار توهم و هذیان هم می‌شوند، به اعضای خانواده‌شان بدبین شده و ممكن است، دچار توهم بینایی هم شوند. این افراد بی‌انگیزه هم هستند؛ اگر قبلا شاد بوده‌اند، اكنون توانایی حتی لحظه‌ای شاد بودن را هم ندارند. ممکن است پرخاشگر، بی توجه و بی‌انگیزه شوند. بسیاری از این علائم به بیماری افسردگی شباهت دارد با این وجود، ترس به دل‌تان راه ندهید، همه فراموشی‌ها به آلزایمر مربوط نمی‌شوند. معمولا فراموشی آلزایمری ها با افسرده‌ها متفاوت است؛ آلزایمری‌ها اطلاعات روزمره مثل آدرس و شماره تلفن را فراموش می‌کنند و اکثرا حافظه دورشان تا مدت‌ها سالم باقی می‌ماند و بعید نیست خاطرات گذشته را با جزئیاتی دقیق‌تر از آدم‌های سالم برای‌تان تعریف کنند.
من هم توی صف هستم؟
آلزایمر از آن دسته بیماری‌هایی است كه رحم و مروت ندارد و ممكن است هر كسی را درگیر كند. سن، مهم‌ترین فاكتور در این بیماری است و با بالا رفتن امید به زندگی، افراد بیشتری در خطر ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرند. افراد زیر 45 سال كمتر به این بیماری دچار می‌شوند و معمولا افراد بالای 60 سال آلزایمر می‌گیرند. خطر ابتلا به آلزایمر بعد از 65 سالگی به ازای هر دهه دوبرابر می‌شود. این ارقام با افزایش سن تا جایی بالا می‌رود كه افراد 90 سال تا 40 درصد شانس ابتلای بیشتری به آلزایمر دارند. آلزایمر زن و مرد هم نمی‌شناسد و ممكن است سراغ هر خانم و آقایی برود اما در این بین خانم‌ها به علت طول عمر بیشتر و كاهش هورمون استروژن در دوران یائسگی بیشتر به آلزایمر مبتلا می‌شوند. در این میان شجره‌نامه فامیلی را هم درنظر بگیرید؛ اگر خواهر، برادر، پدر یا مادرتان آلزایمر دارند، شانس ابتلای شما بیشتر می‌شود.
خیلی دور؛ خیلی نزدیك
افرادی كه دچار آلزایمر می‌شوند، حافظه‌شان ضعیف می‌شود و كارهای عجیب و غریب زیادی انجام می‌دهند. اگر با فردی آلزایمری سر و كار دارید، بعید نیست كه روزی ساعت را در یخچال ببینید. نباید از این افراد توقع داشته باشید تا اجسام را سر جایشان بگذارند. آلزایمری‌ها نمی‌توانند جای وسایل را در حافظه‌شان نگه دارند. آنان آدرس و شماره تلفن‌شان را هم فراموش می‌كنند. ممكن است ندانند در چه دوره‌ای از زندگی‌شان هستند و با چه افرادی سر و كار دارند. قدرت قضاوت را هم از دست می‌دهند. همین‌طور اصلا بعید نیست كه ندانند اگر گاز فضای خانه را پر كرد، چه كار باید بكنند یا ترتیب شكستن تخم‌مرغ در ماهیتابه را هم فراموش كنند. اگر از آنها بپرسید با پیدا كردن كیف پول چه كار باید كنند، جواب درستی برای‌تان ندارند. آنان دیگر توانایی حل مشكلات‌شان را از دست می‌دهند و درك درست از جهت‌یابی و حافظه فضایی‌شان هم از بین می‌رود. این مشكلات تا آنجا پیش می‌رود كه شخص توانایی تكلمش را از دست می‌دهد و درست حرف زدن را هم فراموش می‌كند. اگر هم با وجود این همه نشانه‌های بیماری و رفتارهای عجیب و غریب‌شان، همچنان پای‌شان را كرده‌اند در یك كفش كه بیمار نیستند و نیاز به درمان ندارند، اهمیت ندهید زیرا این عدم پذیرش نیز جزئی از بیماری‌شان است و نیاز به درمان دارد.
آلزایمر درمان می‌شود؟
تنها با فراموشی‌های گاه و بیگاه نمی‌توانید برچسب آلزایمر را به خودتان بچسبانید. تشخیص این بیماری نیاز به معاینه بالینی دارد و با مراجعه به پزشك و انجام تست‌های حافظه می‌توان عملكرد شناختی را تخمین زد. بعد از تشخیص بیماری، پزشك براساس نمره‌ای كه می‌گیرید و با توجه به عددهای جدول به شما خواهد گفت در چه مرحله‌ای از بیماری قرار دارید. بیماری آلزایمر درجات مختلفی دارد. این بیماری درمان قطعی ندارد و افراد مبتلا به آن باید داروهای‌شان را همیشه مصرف كنند تا سطح ناقل‌ها و هورمون‌های‌شان را بالا ببرند. داروها ممكن است عوارض گوارشی داشته باشند كه در صورت مشكل بهتر است با پزشك مشورت كنید. هنگام مراجعه به پزشك اگر داروی خاصی مصرف می‌كنید، حتما پزشك‌تان را در جریان بگذارید. بعضی از داروها مثل آنتی‌هیستامین و داروهای ضدجنون و داروهای مغزی اوضاع‌تان را بدتر می‌کنند.
چگونه با آلزایمری‌ها زندگی كنیم؟
با دیدن رفتارهای عجیب و غریب پدربزرگ یا مادربزرگ‌تان به پزشك مغز و اعصاب مراجعه كنید و در صورت تشخیص بیماری، درمان و داروهای بیمار‌تان را جدی بگیرید. سرناسازگاری و جنگ با این افراد نداشته باشید. سعی نكنید با تكرار مطالب همه‌چیز را به آنها یاد دهید. تكرار برای بیمار آلزایمری كه مغزش كوچك شده، فایده‌ای ندارد. اگر می‌خواهید به آنها كمك كنید فقط درك‌شان كنید و به آنها اهمیت دهید. اگر بیمار آلزایمری در خانه دارید، همیشه نور مناسبی در فضا داشته باشید و غروب‌ها و شب‌ها همیشه چراغ خوابی را در منزل روشن بگذارید. تمام مطالب مهم را یادداشت كنید و به دیوار بچسبانید حتی اسم قسمت‌های مختلف خانه را هم سردر اتاق‌ها بزنید تا راحت‌تر مكان‌های خانه را بیابد. اسم، آدرس و شماره تلفن را حتما در جیب‌شان قرار دهید. این بیماری نیاز به بستری شدن ندارد اما چون این بیماران مستعد مبتلا شدن به بیماریهای عفونی هستند، ممكن است به انواع بیماریهای عفونی مبتلا شوند و نیاز به بستری شدن پیدا كنند. اگر بیمار آلزایمری دارید وظیفه سنگینی بر دوش شماست؛ این بیماری ممكن است تا جایی پیش برود كه فرد كاملا ناتوان شود و قدرت كنترل مدفوع و ادرارش را هم از دست بدهد. مسلما در چنین شرایطی نگهداری از بیمار آلزایمری نیاز به صبر و تلاش دارد.
راه فرار هم دارد؟
آلزایمر ممكن است سراغ هر كسی بیاید و همان‌طور كه گفتیم، مهم‌ترین عامل آن افزایش سن است كه كنترل گذر زمان از دست هیچ‌كس برنمی‌آید. اما با راهكارهایی تا حدی می‌توان شانس ابتلا به آن را كاهش داد. شما می‌توانید با كتاب خواندن به جنگ این بیماری بروید. اگر نمی‌خواهید آلزایمری شوید، سراغ علم بروید. همین‌طور زندگی سالم شما را از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها ازجمله آلزایمر در امان نگه می‌دارد. طبق تحقیقات، كسانی كه سطح علمی بالاتری دارند، كمتر به این بیماری دچار می‌شوند که چه بسا علت آن اهمیت دادن بیشتر تحصیلكرده‌ها به داشتن زندگی سالم است.
حواس‌تان به تغذیه‌تان باشد و غذاهای پرچرب نخورید. برای در امان ماندن از این بیماری، چهار ستون بدن‌تان را سالم نگه دارید و از فشارخون و سلامت قلب‌تان مطمئن شوید. همچنین با انجام آزمایش‌ها، سلامت تیروئیدتان را هم چك كنید. افرادی که كم‌كاری تیروئید دارند بیشتر به آلزایمر مبتلا می‌شوند. اگر نیاز به درمان داشتید، زود دست به كار شوید و سلامتی را اولویت اول زندگی‌تان قرار دهید. سیگار و دود و دم را هم از خودتان دور كنید، سیگار، سیستم مغزی‌تان را دچار مشكل می‌كند. اگر از ترس مبتلا شدن به آلزایمر مدام مكمل می‌خورید، بد نیست بدانید این مكمل تاثیر جدی در پیشگیری و درمان شما ندارد.
برخی از پزشكان مصرف ویتامین E را برای آلزایمر تجویز می‌كنند كه مصرف آن بدون عوارض نیست و شانس ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد. تركیبات جینسینگ و جینكو هم نمی‌تواند شما را از شر فراموشی رها كند. كارساز بودن مصرف این ویتامین‌ها و مكمل‌ها هم به‌طور علمی اثبات نشده و همه توصیه‌ها، نتیجه تجربیات است.
گردآوری : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : مجله سیب سبز