با علایم بیماری هاری آشنا شوید، به بهانه نگهداری حیوانات اهلی در منزل
هاری یک بیماری ویروسی است که در انسان و سایر پستانداران باعث التهاب شدید مغزی(انسفالیت) می‌شود. علایم اولیه‌ی هاری می‌تواند شامل احساس خارش در ناحیه‌ی آلوده شده و تب باشند. علایم دیگری که به دنبال این علایم ظاهر می‌شوند، عبارتند از حرکات خشونت‌‍آمیز، سرگردانی، ترس از آب و بی‌هوشی.
دوره کمون بیماری هاری معمولا بازه‌ی زمانی در حدود ۱ تا ۳ ماه را دربرمی‌گیرد ولی می‌تواند به کوتاهی ۱ هفته یا به بلندی ۱ سال نیز باشد. زمانی که علایم بیماری هاری در انسان ظاهر شود، مرگ تقریبا قطعی است.
اگر می خواهید بیشتر بدانید : هاری شوخی ندارد
هاری هنگامی منتقل می‌شود که حیوانی آلوده، حیوان یا انسان دیگری را چنگ بزند یا گاز بگیرد. همچنین، بزاق دهان حیوان آلوده، در صورت تماس با سطوح مخاطی بدن فرد (از جمله چشم ها و دهان) نیز می‌تواند فرد را آلوده کند.
در سراسر جهان، سگ ها مهمترین جانداران درگیر با هاری هستند و دربیش از ۹۹ درصد از مورد های گزارش شده‌ی هاری، سگ ها عامل انتقال بیماری بوده‌اند.
کنترل حیوانات و برنامه‌های واکسیناسیون راه مناسبی برای پیشگیری از بیماری هاری به نظر می‌رسد. واکسیناسیون قبل از تماس با عامل بیماری(pre-exposure vaccination) برای کسانی که ریسک ابتلای بالایی دارند، از جمله دامپزشکان حیات وحش، ضروری است. همچنین به شدت توصیه می‌شود افراد پس از مواجه با هر گونه گاز گرفتگی حیوانات، محل آسیب را با آب گرم و محلول حاوی ید شستشو دهند، زیرا این کار ویروس های احتمالی موجود در محل زخم را کاهش می‌دهد. سپس برای دریافت واکسن هاری به مراکز ویژه مراجعه کنند.
اغلب سایر پستانداران نیز از لحاظ بیولوژیکی، می‌توانند ناقل هاری باشند، ولی این احتمال بسیار کم است. زیرا، برای مثال احتمال اینکه جونده‌ای از برخورد با گرگی هار جان سالم به در ببرد و سپس هم‌گونه‌ی خود یا گونهی دیگری را با گاز گرفتن آلوده کند، بسیار بعید به نظر می‌رسد!
ویروس هاری پس از ورود به محل زخم یا مخاط، وارد اعصاب محیطی آن ناحیه می‌شود. سپس مسیر اعصاب محیطی را تعقیب می‌کند و به سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) می‌رسد. دوره کمون بیماری هم بستگی به فاصله‌ای دارد که ویروس باید از محل عارضه تا اعصاب مرکزی طی کند.
ویروس هاری باعث التهاب شدید مغزی می‌شود که عامل اصلی تمام علایم بیماری هاری است. ویروس هاری یک رترو-ویروس است. به این معنی که ماده‌ی ژنتیک درون آن DNA نیست بلکه RNA است، و از طریق فرآیند رونویسی معکوس در درون سلول تکثیر می‌شود. تشخیص هاری در مراحل اولیه‌ی آن بسیار دشوار است.
چون علایم ظاهری هاری ممکن است با بسیاری از بیماری های شایع دیگر، همانند سرماخوردگی و آنفولانزا یا بیماری های روانی، اشتباه گرفته شوند. تشخیص رفرانس(اصلی) بیماری هاری، با استفاده از روش FAT یا تست فلورسنت آنتی‌بادی است که در کنار آن یک پروسه‌ی تشخیصی ایمونوهیستو شیمیایی نیز معمولا انجام می‌شود.
روش پیشگیری از علایم و شروع بیماری هاری، واکسیناسیون کامل، به خصوص در اطراف محل عارضه، در ۱۰ روز اول پس از تماس با ویروس است. بدون دریافت واکسن، احتمال زنده ماندن فرد پس از شروع علایم تقریبا صفر است. تاکنون فقط ۵ نفر در جهان، بدون واکسسیناسون پس از تماس یا ویروس (post-exposure vaccination) از مرگ جان به در برده‌اند.
اولین کسی که نجات یافت، دختری نوجوان اهل میلواکی، Jeanna Giese، بود که در سال۲۰۰۴ با استفاده از روش آزمایش نشده‌ای به نام روش کمای القایی (induced coma) نجات یافت.
پس از نجات او با این روش، انگشت شمار افراد دیگری به این روش نجات یافتند. این روش به Milwaukee Protocol مشهور شد. در این روش، بیمار را با استفاده از دارو، به کمای مصنوعی می‌برند تا از التهاب مغز کاسته شود. سپس صبر می‌کنند تا بدن، خود، علیه ویروس پادتن های لازم را تولید کند.
اگر می خواهید بیشتر بدانید : خطرات حيوانات خانگی برای سلامت انسان
وجود بیماری هاری، سابقه تاریخی دارد و بارز ترین علامت آن نیز در نظر آنان، ترس از آب بوده است. ویروس هاری، به علت ایجاد التهاب در غدد بزاقی، توانایی بلع را از فرد یا جانور مبتلا می‌گیرد و باعث تولید بزاق دارای ویروس هاری می‌شود. در واقع ویروس با این مکانیسم، خود را برای آلوده کردن قربانی بعد آماده می‌کند.
به همین علت بیماری هاری را در گذشته آب-ترسی (hydrophobia) می‌نامیده‌اند. در منابع تاریخی، قتل افراد مشکوک به هاری نیز ثبت شده‌است! با این حال تاکنون، به نظر می‌رسد بهترین راه پیشگیری آن، اطلاع رسانی به عموم و خدمات واکسیناسیون است.
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع: salamati.ir