التهاب مزمن چیست و چطور می توان بر آن غلبه کرد؟
 التهاب مزمن نوعی واکنش نامناسب از سیستم ایمنی است که در مقاله زیر با جزئیات بیشتری به التهاب مزمن و علت بروز آن می پردازیم

 چه عواملی باعث بروز التهاب مزمن می شوند؟

التهاب مزمن در نتیجه فرایند طبیعی بدن در التیام یک التهاب اتفاق می افتد، زمانی که فرایند التیام مدت ها پس از واکنش مورد نیاز اولیه ادامه پیدا می کند و به یک فرایند مضر تبدیل شود. این روند بسیار پیچیده است، اگر هشدار اضطراری داخل بدن زمانی که باید التهاب را غیر فعال کند قادر به انجام این کار نباشد،  التهاب مزمن خواهد شد. این روند به التهاب مزمن اجازه میدهد که بافت های سالم را تخریب کرده و باعث ایجاد علایم مربوط به التهاب در بدن شود.

تحقیقات بیشتری درباره نقش التهاب مزمن در پیشرفت بسیاری از بیماری ها و سرطان ها ادامه دارد. من همیشه یک جلسه برای صحبت با بیمارانم در مورد التهاب مزمن وقت می گذارم تا بتوانند خطر پیشرفت آن را کاهش دهند. حتی اگر علایم هشدار دهنده التهاب مزمن را تجربه می کنید، هنوز می توانید اقدامات موثری برای توقف پیشروی آن را از همین امروز شروع کنید.

بیشتر بدانید : خوددرمانی التهاب مزمن با تغییر در رژیم غذایی!

بیشتر بدانید : کاهش التهاب در بدن, فقط با 20 دقیقه پیاده روی روزانه

التهاب چه زمان مضر  می شود؟

شما احتمالا التهاب حاد را با گرمای تب، تورم زانوی آسیب دیده و قرمزی ایجاد شده در اثر بریدگی جدید تجربه کرده اید. این التهاب های سالم، پاسخ ایمنی بدن در برابر جراحت ایجاد شده و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و سموم یا حمله باکتری، ویروسها و انگل ها هستند.

التهاب حاد یک عملکرد کوتاه مدت و ضروری برای بدن است. در یک پاسخ ایمنی سالم، بدن سیلی از سلول های ایمنی ، مواد مغذی و مولکول ها را به مناطق زخم شده یا مورد حمله واقع شده ارسال می کند تا عوامل مزاحم و بافت های آسیب دیده را از بین ببرد. این فرایند یک دیوار دفاعی می سازد که می تواند در هر کدام از بخش های بدن از استخوان گرفته تا رگ های خونی ایجاد شود.

ولی این واکنش فقط برای یک انهدام انفجاری کوتاه مدت پاسخ گو خواهد بود. به محض این که این آسیب برطرف شود، سلول ها و مولکول های ملتهب باید کاهش پیدا کنند تا فرایند بهبود آغاز شود.

التهاب مزمن یک فرایند مداوم و مخرب است. زمانی که التهاب همان طور که باید غیر فعال نشود به شکل یک فرایند مضر در می آید. التهاب مزمن مخرب است زیرا مثل یک آتش با شعله کم عمل کرده و به تحریک سلول های پروتئینی ایمنی التهابی ادامه داده و به مناطق سالم بدن حمله می کنند.

التهاب مزمن می تواند در هر جای بدن اتفاق بیفتد و تحقیقات زیادی نشان می دهند که التهاب مزمن عامل آغاز کننده مشترک در ایجاد بیماری های مزمن متعدد است. به عنوان مثال، وجود سلول های ایمنی زیاد و مولکولهای علامت دهنده آن ها در گردش خون می تواند باعث آسیب رسیدن به دیواره داخلی رگ ها خونی ( آترواسکلروزیس* atherosclerosis )، بافت پانکراس pancreatic ( دیابت ) و بافت مفصلی ( آرتریت arthritis ) شود.


* تصلب شرایین‬ یا آترواسکلروزیس (Atherosclerosis) : سخت و باریک شدن رگ‌های خونی است که بسیار آرام و خاموش پیشرفت کرده و آرام‌آرام موجب مسدود شدن رگ‌های خونی شده و جریان خون را به خطر می‌اندازد.

* پانکراس یا لوزالمعده یا Pancreas : غده‌ای پهن و دراز است که در قسمت فوقانی شکم و پشت معده قرار گرفته‌است. پانکراس هم یک غده درون ریز (غده‌ای که ترشحات آن با نام هورمون وارد جریان خون می‌شوند) و هم یک غده برون ریز (غده‌ای که ترشحات خود را از طریق مجرایی به سطح یا حفرات بدن می ریزد) است که آنزیمها و مواد دیگری ترشح می‌کند که مستقیماً وارد محیط روده شده و به هضم پروتئین، چربی و کربوهیدرات کمک می‌کنند.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید چیست؟

اگر می خواهید بیشتر بدانید : اقداماتی برای تسکین آرتریت و آرتروز

اگر می خواهید بیشتر بدانید : لیدی گاگا در حال مبارزه با بیماری آرتریت روماتوئید است!!


علایم التهاب مزمن چیست؟

التهاب مزمن

التهاب مزمن طیف وسیعی از علایم را ایجاد می کند. در عمل شایع ترین علایمی که مشاهده می شود:

- درد: درد عمومی در عضلات و مفاصل با تورم و سفتی متناوب که معمولا خسته کننده است.
- خستگی: خستگی دائم به همراه بی خوابی یا خواب بی کیفیت.
- افسردگی و اضطراب: سلول ها و مولکول های التهابی  در سیستم عصبی مرکزی می توانند متابولیسم انتقال دهنده های عصبی مربوط به خلق و خو، مثل سروتونین serotonin را مختل کنند. تصور می شود این عدم تعادل به صورت بالقوه منجر به اختلالات خلقی مثل افسردگی و الضطراب می شود.
- مشکلات دستگاه گوارش: درد شکم، یبوست، اسهال، گاز و رفلاکس اسیدی.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : سروتونین چیست؟

اگر می خواهید بیشتر بدانید : نقش سروتونین در پرخاشگری


با توجه به این که این علایم می توانند با علائم مربوط به بیماری های دیگری شباهت داشته باشند، حتما با پزشکتان باید مشورت کنید تا مطمئن شوید علایمی که مشاهده نموده اید مربوط به التهاب مزمن است یا خیر.

نشانه های التهاب مزمن ممکن است به آرامی گسترش یابند و در نهایت منجر به مشکلات متابولیک جدی و بیماری های مزمن شود. التهاب مزمن می تواند پیامدهای فراوانی برای سلامتی در دراز مدت داشته باشد. بهترین راه برای فهم اثرات آن نگاهی به بیماری های التهابی شناخته شده مانند آرتریت روماتوئید است. من بیمار جوانی با این بیماری دردناک خودایمنی دارم که تمام علایم التهاب مزمن شدید را داراست: درد مزمن، خستگی، چاقی، از دست دادن حافظه، بی خوابی و موارد دیگر. راه حل درمانی او خاموش کردن سیستم ایمنی برای کنترل علایمش بود.  هدف شما باید توقف عوامل شروع کننده التهاب مزمن باشد قبل از این که تبدیل به بیماری شود.


ریشه ایجاد التهاب مزمن چیست؟

یک سیستم ایمنی نامتعادل با ارسال سیگنال های اشتباه به بدن برای نیاز به ادامه التهاب مدت ها پس از اینکه علت التهاب به پایان رسیده، منجر به بروز التهاب مزمن می شود.

مطالعات نشان داده اند زنان با التهاب مزمن دچار افزایش سطح نشانگر های پروتئینی التهابی از قبیل پروتئین واکنشی C ( CPR )، IFN-gamma، IL-1, IL-6 و TNF-alpha می شوند. این نشان گرها در طی یک واکنش حاد هم افزایش پیدا می کنند، البته اگر سیستم ایمنی متعادل باشد واکنش التهابی زمانی که لازم باشد خاموش می شود. اگر التهاب ادامه پیدا کند، بدنتان به صورت مداوم در حالت دفاعی باقی مانده و به سلامتی شما آسیب می رساند که به آنها اشاره می کنیم:


آسیب های التهاب مزمن به بدن چگونه است؟

- التهاب انرژی و منابع بدنتان را از بین برده و آن را آسیب پذیر می کند.

- سلول های التهابی بسیار قدرتمند هستند ( این قدرت کمک می کند تا از شر مهاجم ها قبل از این که آسیب به بدن برسانند خلاص شوید. ) بنابراین جریان تولید مداوم و کم از نشان گر های التهابی قوی در جریان خون در طول زمان منجر به آسیب می شود.

- هنگامی که تعادل مختل شود، سیستم ایمنی بدن بیش فعالی التهابی خود را حفظ کرده و می تواند به سرعت تبدیل به بیماری شود.


آیا آزمایشی برای تشخیص التهاب مزمن وجود دارد؟

متاسفانه آزمایش موثری برای ارزیابی بیماران مبتلا به التهاب مزمن وجود ندارد و تشخیص با فرایند حذف انجام می شود - یعنی در ابتدا باید سایر احتمالات ایجاد کننده علایم بررسی و رد شوند.

یک آزمایش، پروتئین CRP یا C-Reactive Protein (نام پروتئیی سنتز شونده در کبد) در خون را اندازه گیری می کند. سطح بالای آن نشان دهنده التهاب در سیستم بدن است. اما با اینکه بالا بودن سطح CRP نشان دهنده وقوع التهاب است ولی نمی تواند تفاوت بین التهاب حاد یا مزمن را تشخیص دهد یا این که میزان التهاب در بدن را مشخص کند.

تحقیقات بیشتر نشان می دهند افزایش نشانگرهای التهابی با بیماری هایی که به آنها مشکوک هستیم مربوط به التهاب مزمن هستند. مثلا زنانی که دیابت نوع 2 دارند سطح بالای CRP و IL-6 را نشان دادند. این احتمال وجود دارد که طی تحقیقات آینده درباره بیماری های مزمن بتوانیم به اندازه گیری این بیماری ها در آزمایشگاه دست پیدا کنیم.


از کجا بدانم که دچار التهاب مزمن شده ام؟

چگونه می توان گفت که از التهاب مزمن رنج می برید؟ نگاهی به عوامل زیر بیندازید تا بدانید در آینده باید به دنبال چه مواردی باشید:

- عوامل خطر ساز ژنتیکی خود را پیدا کنید. عوامل خطر ساز عمده التهاب مزمن شامل سابقه خانوادگی مشکلات خود ایمنی یا بیماری های مزمن مثل بیماری قلبی، آلزایمر و سرطان است. این نکته احتمالا مهم ترین نکته برای ارزیابی خودتان است چون به شما نشان می دهد تا چه اندازه از لحاظ ژنتیکی مستعد بیماری التهابی هستید تا فرایندهای التهابی را مدیریت کنید. 

- به علایم خود دقت کنید. اگر علایمی که در بالا به آن ها اشاره شد برایتان آشنا هستند ممکن است بخواهید در مورد التهاب مزمن با پزشکتان مشورت نمایید.

- بدانید چه احتمالاتی را باید رد کنید. بسته به علایمتان، پزشک شما می خواهد آزمایشاتی انجام دهد تا سایر احتمالات ایجاد کننده علایمتان مثل فرایندهای خود ایمنی جدی تر مانند آرتریت روماتوئید را رد کند.

- سبک زندگیتان را بررسی کنید: چاقی، تغذیه ضعیف و عدم تحرک و فعالیت همه عوامل عمده ایجاد التهاب هستند.


آیا آسپرین و NSAIDs برای التهاب مزمن مفید هستند؟


گاهی از خودم میپرسم آیا لازم است زنان به صورت مدوام آسپرین و NSAIDs ( داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی nonsteroidal anti-inflammatory drugs ) مثل موترین Motrin و آلیو Aleve برای توقف التهاب استفاده کنند. به عقیده من این داروها برای التهاب مزمن مفید نیستند زیرا به سراغ ریشه ایجاد کننده التهاب نمی روند و حتی ممکن است منجر به خطرات سلامتی بیشتری شوند. مصرف مدام داروهای ضد التهاب ملایم حتی می تواند منجر به مشکلات گوارشی، زخم معده، افزایش خونریزی و مشکلات کلیه شود. مرکز خدمات پیشگیری در ایالات متحد The United States Preventive Services Task Force توصیه میکند که استفاده مداوم از آسپرین برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی و سرطان کولورکتال Colorectal cancer در زنان 50-59 سال با خطر بالای بیماری های قلبی عروقی مفید است. برای زنان مسن تر یا جوان تر از این سن، استفاده از آسپرین به نسبت فایده و خطر آن بستگی دارد. از آن جا که مصرف آسپرین شامل مجموعه ای از عوارض مختص به خود می شود قبل از شروع مصرف آن حتما با پزشکتان مشورت نمایید.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : سرطان کولورکتال، علایم و درمان

اگر می خواهید بیشتر بدانید : نشانه های اولیه سرطان روده بزرگ که باید بدانید


به علاوه NSAIDs در تولید پروستاگلاندین ها* prostaglandins اختلال ایجاد می کنند که برای تنظیم التهاب، تنگ یا گشاد شدن عروق خونی و موارد دیگر اهمیت بالایی دارند. کورتیکو استروئیدها* مثل پردنیسون prednisone، مهار کننده COX-2 مثل Vioxx و Celebrex و آنتی هیستامین ها هر کدام مکانیسم های التهابی خاصی را خاموش می کنند که منجر به خطرات طولانی مدت در آینده خواهند شد.

* پروستاگلاندین‌ها prostaglandins: یکی از مهمترین واسطه‌های شیمیایی در داخل بدن هستند که با تأثیر بر روی گیرنده‌های مختلف سلولی تأثیرات متنوع زیادی در بدن دارند. پروستاگلاندینها مولکول لیپیدی بیست کربنه بوده ساختاری شبیه کلسترول دارند.

* کورتیکواستروئیدها Corticosteroid : غالبا به نام استروئید خوانده می شوند. کورتیکواستروئیدها در مقابل عفونت، سیستم ایمنی بدن را حفظ می کنند.

چگونه التهاب را کاهش دهیم؟

اگر فکر می کنید در معرض التهاب مزمن هستید می توانید این التهاب را با یک رویکرد طبیعی کاهش دهید و این کار بسیار راحت تر از چیزی است که فکرش را می کنید و با تغییرات مثبت در سبک زندگی به راحتی می توانید به هدفتان برسید.


بیشتر بدانید : کاهش التهاب و پیشگیری از دیابت و آرتروز با این خوراکی ها

بیشتر بدانید : رژیم غذایی ضدالتهاب چرا برایمان مهم است؟ ما به شما می گوییم

تهیه و ترجمه: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ